สายธารความรู้สู่การเลี้ยงโคอย่างพอเพียง ตอนที่ 14 การจัดการเลี้ยงดูโค

การเลี้ยงดูโคพันธุ์อย่างดีจะผสมพันธุ์ได้นาน ร่างกายไม่ทรุดโทรม

         วันนี้มีลูกศิษย์โทรศัพท์มาบอกว่าจะมีคนขายโคยกฝูง บอกว่าราคาคุยกันได้  ก็เลยตัดสินใจไปดูเบื้องต้นเป็นการศึกษาข้อมูล เมื่อไปถึงพบว่า มีโคทั้งหมด  8 ตัว  เป็นตัวเมีย  7 ตัว ตัวผู้  1  ตัว  ซึ่งตัวเมียกำลังตั้งท้องอยู่สามตัว และเป็นโคตัวเล็ก  อายุประมาณ    เดือนอีก 3  ตัว เป็นพันธุ์พื้นเมืองและพันธุ์บราห์มัน  สภาพทั่วไปโคสมบูรณ์พอประมาณแต่ไม่ถึงกับดี เพราะบางตัวสะดือบวม  เจ้าของไม่ได้ใส่ใจเท่าที่ควรเพราะผูกไว้กลางทุ่งนา น้ำก็ไม่มีให้กิน 

           จากสภาพที่เห็นบ่งบอกถึงการเลี้ยงดูยังไม่ดีมากนัก  โดยเฉพาะโคพ่อพันธุ์ที่ผอมมาก  คนเลี้ยงบอกว่าพ่อพันธุ์จะเลี้ยงให้อ้วนไม่ได้เพราะจะทำให้ผสมไม่ติด  ซึ่งก็ถูกต้องตามหลักวิชาการ  แต่จากที่เห็นนั้นโคพ่อพันธุ์มีโอกาสอ้วนน้อยมาก  คนเลี้ยงคงเข้าใจผิดระหว่างคำว่าโคสมบูรณ์กับโคอ้วนอย่างแน่นอน

พ่อพันธุ์บราห์มัน

          จริง ๆ แล้ว ตามหลักวิชาการบอกว่าถ้าโคพ่อพันธุ์อ้วนเกินไปจะทำให้สมรรถภาพในการผสมพันธุ์ไม่ดี ขี้เกียจผสมพันธุ์และมีปัญหาในการขึ้นผสม  ซึ่งถ้ามองสภาพการเลี้ยงโดยทั่วไปในบ้านเราแล้วโอกสที่โคจะอ้วนนั้นมีน้อยเพราะส่วนใหญ่เลี้ยงด้วยอาหารหยาบไม่มีอาหารข้นหรือแป้งมาก

            ด้วยความสงสัยจึงแวะไปทักทายลูกศิษย์ชื่อทรงธรรมที่มีฟาร์มเลี้ยงโคที่บ้านสว่างงิ้วงาม  ที่ลงทุนเลี้ยงทั้งโคพันธุ์และโคเนื้อ  ลูกศิษย์บอกว่าการเลี้ยงดูโคพ่อพันธุ์ให้สมบูรณ์และเชื่องนั้นไม่ยุ่งยาก แค่เอาใจใส่ให้มากหน่อยจะทำให้โคเติบโตดี เชื่อง เวลานำไปผสมจะบอกจะสอนง่าย วิธีการทำให้สมบูรณ์และเชื่องก็แค่ให้อาหารข้น  1.5% ของน้ำหนักตัวนอกเหนือจากที่เคยให้แค่อาหารหยาบเพราะอาหารข้นจะทำให้โคอิ่มนานทำให้เชื่องควบคุมง่าย และอาบน้ำทำความสะอาดโคบ่อย ๆ  ถูตัวและแปลงขนด้วยไม้ถูพื้นที่ขนทำด้วยเปลือกไม้ โคจะสบายตัวและเชื่อง  และคุ้นเคยกับเจ้าของค่ะ

             

[ดร. แสวง รวยสูงเนิน]

เพิ่งรู้สาเหตุที่พ่อบ้านผอมวันนี้เอง ช่วยส่งกรอบงานให้ด้วยเมื่อพร้อมครับ

[ขจิต ฝอยทอง]

• ชอบครับ
• ผมนึกว่าผมมีวัวคนเดียวเสียอีก แต่เป็นวัวพื้นเมือง คนต้องเลี้ยงหลายๆพันธุ์
• ขอบคุณความรู้เรื่องวัวครับ

[samniang]

        ลงขันช่วยกันซื้อมาจัดการความรู้ดีไหมคะ อาจารย์พันดา

[นาง พันดา เลิศปัญญา]

ขอบคุณค่ะอาจารย์แสวง  จริงแล้วพ่อบ้านผอมเพราะกรรมพันธุ์ไม่ใช่เพราะคนเลี้ยงค่ะ  กรอบงานจะรีบส่งค่ะอาจารย์

[นาง พันดา เลิศปัญญา]

ขออนุญาตเรียกพี่ขจิตนะค่ะ  จริง ๆแล้วดิฉันยังไม่มีวัวเป็นของตัวเองหรอกค่ะ มีแต่วัวปู่ วัวป้า และวัวของคนที่นับถือชอบพอ  แต่อาศัยเรียนรู้ไปด้วย  ตอนนี้กำลังจะลงขันช่วยกันซื้อมาจัดการความรู้เหมือนที่อาจารย์สำเนียงว่ามาอยู่พอดีค่ะ

[ขจิต ฝอยทอง]

• รู้สึกเขินที่ถูกเรียกพี่ครับ
• ผมอายุไม่มากนะครับ
• ดีจังเลยครับที่สนใจการเลี้ยงวัว ทำต่อไปนะครับเผื่อผมมีโอกาสจะไปเยี่ยมครับ

[นาง พันดา เลิศปัญญา]

ขอบคุณค่ะ  ตอนนี้กำลังลงขันซื้อวัวมาเลี้ยงค่ะ  เพราะจะทำวิทยนิพนธ์ การจัดการความรู้เรื่องการเลี้ยงโคของไทบ้าน คงต้องรบกวนขอข้อมูลจากท่านผู้รู้อีกมากค่ะ