การจัดการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑
แนวคิดเกี่ยวกับการจัดการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๐ และ ๒๑ มีความแตกต่างกัน
โดยมีการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑ เน้นการเรียนรู้เฉพาะสาระวิชาแกน และมีการประเมินผลเฉพาะเนื้อหาสาระตามวิชาแกน
ส่วนการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑ การเรียนรู้เน้นทั้งสาระตามวิชาแกนและสาระสำคัญในศตวรรษที่ ๒๑ ทักษะชีวิต ทักษะการคิดและการเรียนรู้ และการรู้ไอซีที การประเมินผลครอบคลุมการจัดการศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑ ดังกล่าว ซึ่งสอดคล้องกับการพัฒนาสมรรถนะสำคัญของผู้เรียน และมาตรฐานการเรียนรู้ในแต่ละกลุ่มสาระวิชา
จากการเปลี่ยนแปลงทางด้านเทคโนโลยีและสภาพแวดล้อมในยุคปัจจุบัน ทำให้การจัดการเรียนการสอนต้องมีการเปลี่ยนแปลงตามไปด้วยดังที่นักศึกษายุคใหม่ได้เสนอหลักการเรียนรู้ในศตวรรษที่ ๒๑ ไว้ ดังนี้
๑. มนุษย์มีรูปแบบการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน ผู้สอนจึงต้องใช้วิธีการสอนที่หลากหลาย หากผู้สอนนำรูปแบบการเรียนรู้แบบใดแบบหนึ่งไปใช้กับผู้เรียนทุกคนตลอดเวลา อาจทำให้ผู้เรียนบางคนเกิดอาการตายด้านทางสติปัญญา
๒. ผู้เรียนควรเป็นผู้กำหนดองค์ความรู้ของตนเอง ไม่ใช่นำความรู้ไปใส่สมองผู้เรียน แล้วให้ผู้เรียนดำเนินรอยตามผู้สอน
๓. โลกยุคใหม่ต้องการผู้เรียนซึ่งมีวินัย มีพฤติกรรมที่รู้จักยืดหยุ่นหรือปรับเปลี่ยนให้เข้ากับสถานการณ์ได้อย่างเหมาะสม ไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ที่เป็นแบบเผด็จการ แบบให้อิสระ หรือแบบประชาธิปไตย
๔. เนื่องจากข้อมูลข่าวสารในโลกจะทวีเพิ่มขึ้นเป็น ๒ เท่า ทุก ๆ ๑๐ ปี โรงเรียนจึงต้องใช้วิธีสอนที่หลากหลาย โดยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ในรูปแบบต่าง ๆ กัน
๕. ให้ใช้กฏเหล็กของการศึกษาที่ว่า "ระบบที่เข้มงวดจะผลิตคนที่เข้มงวด" และ "ระบบที่ยืดหยุ่นก็จะผลิตคนที่รู้จักการยืดหยุ่น"
๖. สังคม หรือ ชุมชนที่มั่งคั่ง ร่ำรวยด้วยข้อมูลข่าวสาร ทำให้การเรียนรู้สามารถเกิดขึ้นได้ในหลาย ๆ สถานที่
๗. การเรียนรู้แบบเจาะลึก (Deep Learning) มีความจำเป็นมากกว่าการเรียนรู้แบบผิวเผิน (Shallow Learning) หมายความว่า จะเรียนอะไรต้องเรียนให้รู้จริง ให้รู้ลึก รู้รอบ ไม่ใช่เรียนแบบงู ๆ ปลา ๆ ดังจะเห็นจากในอตีตว่า มีการบรรจุเนื้อหาไว้ในหลักสูตรมากเกินไป จนผู้เรียนไม่รู้ว่า เรียนไปเพื่ออะไร และสิ่งที่เรียนไปแล้วมีความสัมพันธ์กันอย่างไร
๘. การสอนที่จัดว่ามีประสิทธิภาพ ต้องการครูที่มีคุณสมบัติมากกว่าการเป็นผู้ทำหน้าที่สอน (Instructor) คือ ต้องการครูที่มีคุณลักษณะเป็นผู้ชี้แนะการเรียนรู้ (Learning Coach) และเป็นตัวแทนในการนำผู้เรียนท่องเที่ยวไปสู่โลกแห่งการเรียนรู้ได้ (Learning Travel Agent) บทบาทของครูในโลกยุคใหม่จึงต้องกว้างขวางกว่าที่เป็นอยู่ปัจจุบัน ไม่ใช่เป็นเพียงผู้ดูแลโปรแกรมการเรียนการสอนเท่านั้น เพราะทำให้เด็กที่จบจากโรงเรียนมีปัญหาในเรื่องความรู้ และทักษะ คือรู้ก็ไม่รู้จริง แล้วยังขาดทักษะที่จำเป็นต่อการประกอบอาชีพอีกด้วย
๙. การศึกษาเล่าเรียนในโรงเรียน (Schooling) กับการศึกษา (Education) ไม่ใช่เรื่องเดียวกัน วินสตัน เชอร์ชิลล์ (Winston Churchill) เคยกล่าวไว้กับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (Mr.R.A.Butler) เมื่อปี ค.ศ.๑๙๔๔ ว่า "โรงเรียนไม่มีความจำเป็นมานักในการจัดการศึกษาเพราะเป็นเพียงสถาบันที่มีงานหลัก คือ การพร่ำอบรมสั่งสอนเด็ก ๆ เท่านั้น แต่การศึกษามีความแตกต่างออกไปอย่างสิ้นเชิงและการศึกษาเกิดขึ้นในโรงเรียนน้อยมาก"
๑๐. โลกอนาคตจะให้ความสำคัญกับการจัดการศึกษาที่บ้าน (Home-Based Education) มากขึ้น เด็ก ๆ จะเรียนอยู่ที่บ้าน โดยเรียนจากประสบการณ์ของนักการศึกษาที่มีความรู้ในเรื่องนั้น ๆ โดยตรง
นอกจากหลักการเรียนรู้ ๑๐ ประการ ข้างต้น การเรียนรู้ทางด้านเทคโนโลยีเพื่อใช้เป็นสื่อการเรียนการสอน
และครูสามารถเป็นไกด์แนะนำในการค้นคว้าหาความรู้จากเทคโนโลยีที่มีอยู่ในยุคนี้ได้อย่างเต็มที่ โดยที่อาจไม่ต้องสอนแต่เนื้อหาให้ผู้เรียนท่องจำเพียงอย่างเดียว แต่ให้ผู้เรียนได้ค้นคว้าและสามารถนำความรู้ทีไ่ด้มาอภิปรายซึ่งจะเป็นสิ่งทีช่วยให้ผู้เรียนสามารถสร้างความคิดของตัวเองได้
การออกแบบระบบการเรียนการสอนในศตวรรษที่ ๒๑ รูปแบบการเรียนการสอนโดยส่วนใหญ่เป็นรูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
การศึกษายุคนี้จึงต้องกล่าวถึงทฏษฏีในกลุ่ม Constructivism เพราะเป็นทฤษฎีที่ผู้เรียนสามารถดึงความรู้ที่มีอยู่เดิมมาต่อยอดด้วยการค้นคว้าข้อมูล คิดวิเคราะห์ และแสดงความคิดเห็น เพื่อต้องการพัฒนาความรู้ของผู้เรียนให้เกิดขึ้น จึงควรจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ซึ่งจะต้องมีความสัมพันธ์ มีขั้นตอนและกระบวนการที่เป็นลำดับที่ผู้เรียนสามารถมีส่วนร่วมในการเรียนการสอนนั้นด้วย เช่น การกำหนดปัญหาที่สนใจและการทำกิจกรรมกลุ่ม เพื่อให้ผู้เรียนสามารถคิดวิเคราะห์ และสามารถบูรณาการกับรายวิชาอื่น ๆ ได้
..
..
..
....................................................................................................................................
แหล่งข้อมูล
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. การพัฒนาคุณลักษณะผู้เรียนยุคใหม่เพื่อรองรับการปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สอง ด้วยการบูรณา่การไอซีทีในการจัดการเรียนรู้ด้วยโครงการ. กรุงเทพฯ : สกศ., ๒๕๕๕.
เรียนรู้ วิธีเรียนรู้ แจ้งเห็นจริงจากสองมือทำเอง
เรื่องสอง สาม สี่ฯ อื่นใด ... วิธีเรียนรู้ต่าง ๆ ติดตัวไป คิดเป็น ต่อยอดสรรหาเรียนรู้เองได้ ทุกที่ ทุกเวลา
พลิกวิธีเรียนรู้ของเด็กไทยรุ่นใหม่ได้แน่ค่ะ แบบคุณครูเงาเจ๋ง ๆ ๑๐๐ คน แตกตัวแบบทวีคูณ ๒ ครั้งได้ ๑๐,๐๐๐ คน สร้างเครือข่าย Coach ของ coach ต่อเนื่อง จริงจัง เจอกันเป็นระยะ ๆ ประสบการณ์ตรงแลกกัน
มีใครกล้าให้คุณครูเงาทำไหมคะ?
ไม่มีใครอยากให้ทำครับ คุณหมอ ธิ ;)...
เขาว่ามันเหนื่อยกัน สอนอะไรมากมาย
ปล่อย ๆ ให้เด็กจบไป เด็กจะได้เรารักมาก ๆ
ครูที่มอหลายคนคิดแบบนี้ครับ ...
มาขอบคุณมากๆครับ
อาจารย์สบายดีนะครับ
ครับ อาจารย์ ขจิต ฝอยทอง 555
ยินดีครับอาจารย์ ขจิต ฝอยทอง ;)...