(78) 'ผู้นำ' ตอนที่ 1 : ภาพของผู้นำ

ความยากของเกมส์นี้มีหลายประการ ประการหนึ่งคือ ต้องกำหนดให้ได้ก่อนว่ากำแพงใดสูงที่สุด ประการต่อมาคือต้องช่วยกันสร้างบันไดที่จะพาดบนกำแพงได้พอดี .. การกำหนดกำแพงอย่างถูกต้องเป็นเรื่องของผู้นำ หากชี้เป้าหมายผิด ทีมงานสร้างบันไดเสร็จแต่พาดบันไดผิดกำแพง พากันไต่ขึ้นกำแพงผิดก็ไร้ความหมาย

ดิฉันกำลังหาคำอธิบายที่เหมาะสมสำหรับคำว่า 'ผู้นำ' ให้ลูกสาวที่กำลังเรียนปริญญาโทรัฐประศาสนศาสตร์ได้เข้าใจ ด้วยคุณวุฒิและวัยวุฒิแล้ว เธอน่าจะเข้าใจได้ตั้งแต่การเรียนในคลาสรูม เพราะก่อนเข้าคลาสเธอก็อ่านไปบ้างแล้ว แต่เธอไม่เข้าใจค่ะ เธอแยกความหมายของคำว่า 'ผู้นำ' กับ 'ผู้บริหาร' ไม่ออก ก็น่าจะเป็นเช่นนั้น เพราะเธอเรียนจบปริญญาตรีแล้วต่อปริญญาโททันที ยังไม่เคยทำงาน

อันที่จริงผู้ที่ทำงานแล้วก็ใช่ว่าจะเข้าใจความหมายของสองคำนี้อย่างลึกซึ้ง เพราะผู้บริหารในชีวิตจริงส่วนหนึ่งก็ไม่ค่อยมีภาวะผู้นำ มีแต่ 'นำแหน่' เป็นส่วนใหญ่

ดิฉันยกตัวอย่างเปรียบเทียบให้เธอเข้าใจอย่างง่ายๆ ดังนี้ค่ะ

คุณสมบัติของ 'ผู้นำ' มีหลายอย่างที่ไม่ธรรมดา เราจึงยอมให้เขานำทาง วันนี้ขออธิบายภาพรวมของผู้นำเสียก่อน แล้วค่อยมาคุยกันอีกทีว่า หากผู้นำจะมีลักษณะเช่นนั้น เขาจะต้องมีคุณสมบัติอะไรบ้าง

ดิฉันยกตัวอย่างว่า ในเกมส์การแข่งขันวันนี้ ในพื้นที่แข่งขันมีกำแพงสูงหลายแห่ง สูงต่ำต่างกันไม่มาก ทีมของเราจะต้องนำธงสัญญลักษณ์ของทีมขึ้นไปปักไว้ในตำแหน่งที่สูงที่สุดของกำแพงที่สูงที่สุดภายในเวลาที่กำหนด วิธีการที่กำหนดคือให้สร้างบันไดพาดบนกำแพง ทุกคนในทีมจะต้องไต่บันได ไปยืนบนกำแพง ซึ่งจะพาดบันไดได้เพียงครั้งเดียวเท่านั้น

ความยากของเกมส์นี้มีหลายประการ ประการหนึ่งคือ ต้องกำหนดให้ได้ก่อนว่ากำแพงใดสูงที่สุด ประการต่อมาคือต้องช่วยกันสร้างบันไดที่จะพาดบนกำแพงได้พอดี เพราะถ้าบันไดเล็กไปก็รับน้ำหนักของทีมงานไม่ได้ ใหญ่เกินไปก็เสียเวลา สั้นเกินไปก็พาดไม่ถึง ยาวเกินไปเสียเวลาอีก

การสร้างบันไดและการยกบันไดพาดกำแพงเป็นเรื่องของทีมงานที่สมาชิกมีความชำนาญต่างๆ กัน ไม่ชำนาญโดยตรงก็สามารถประยุกต์ดัดแปลงได้ แต่เรื่อง การกำหนดกำแพงอย่างถูกต้องเป็นเรื่องของผู้นำ หากชี้เป้าหมายผิด ทีมงานสร้างบันไดเสร็จแต่พาดบันไดผิดกำแพง พากันไต่ขึ้นกำแพงผิดก็ไร้ความหมาย

องค์กรเอกชนใหญ่ๆ จึงจ้างผู้นำจากผู้บริหารมืออาชีพ มีเป้าหมายและกำหนดความรับผิดชอบไว้ด้วย เน้นว่ารับทั้ง 'ผิด' และ 'ชอบ' ถ้าทำสำเร็จก็ได้รับค่าจ้างอย่างงาม มีชื่อเสียงเลื่องลือ ใครๆ ก็อยากจ้างไปบริหาร ค่าตัวแพงขึ้นตามผลงาน ถ้าไม่สำเร็จก็ถูกปลด เสียชื่อเสียง ไม่มีใครจ้างให้ก่อความเสียหายได้อีก เรียกว่าผู้นำก็ต้องมีธรรมาภิบาลด้วยเช่นกัน

เธอบอกว่าเข้าใจ!

ดีละ คราวหน้าแม่จะอธิบายหนักๆ ด้วยหลักทฤษฎีละนะ ไม่ทราบว่าเธอโชคดีหรือร้ายที่คนอธิบายไม่ใช่ทั้ง 'ผู้นำ' และ 'นำแหน่'

[วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--]

ฝูงชนต้องนำ

ฝูงปศุสัตว์ต้องต้อน

หัวหน้าที่เป็นผู้นำคนตามชื่นชอบ

ผู้นำที่ไม่ได้มีตำแหน่งหัวหน้า ผู้ตามก็เต็มใจตาม

ผู้นำทางความคิดยิ่งต้องมีจิตที่มั่นคง

[nui]

อ่านที่คุณแม่เล่ามาก็เข้าใจเชียวค่ะ

ผู้บริหาร เป็นได้เพราะมีตำแหน่ง (ด้วยวิธีหนึ่งวิธีใด)  แต่อาจไม่มีคุณสมบัติของ "ผู้นำ"  

"ผู้นำ" บางครั้งไม่ได้มีตำแหน่งบริหาร  แต่ถ้าผู้บริหารชาญฉลาดก็จะดึงคนที่มีคุณสมบัติดีๆ นี้มาทำงานให้องค์กร  และโปรโมทเมื่อมีโอกาส

ถ้าองค์กรใดที่ผู้บริหารที่มีคุณสมบัติของ "ผู้นำ" ด้วย นับว่าโชคดี ไปโลด

เอกชนคัดเลือกได้ แต่ราชการคัดเลือกไม่ได้ค่ะ

ทฤษฎีบริหาร กับ การเป็นผู้นำเรียนกันได้ถึงปริญญาเอก  แต่คนที่เรียนจบอาจไม่เป็นทั้งสองอย่าง

[แผ่นดิน]

ใช่ครับ...ชี้เป้าหมายผิด  ก็เปล่าเปลืองความสำเร็จ
หากแต่กล้าหาญเรียนรู้ความสำเร็จบนฐานของความผิดพลาด ล้มเหลว
คือการกลับมาที่น่ายกย่อง..


ชื่นชม-ขอบพระคุณครับ