อยู่เป็นสุข ด้วย ปัจจุบันธรรม
เรามักได้รับการบอกเล่าว่า หากเราอยู่กับปัจจุบันเท่านั้นได้ เราก็จะไม่ทุกข์
บางทีเราก็อาจสงสัยว่า การอยู่กับปัจจุบัน คือการที่เราไม่ต้องวางแผนอนาคตเลยหรือ
คำว่า ปัจจุบันธรรม นี้ เป็นอีกคำที่ชวนให้ชาวพุทธสับสน เพราะเรามักเข้าใจกันว่า อยู่กับปัจจุบัน คือ
อยู่กับสิ่งที่ปรากฏตรงหน้า ไม่ใส่ใจอนาคต หรือ สิ่งที่ล่วงไปแล้ว
อันที่จริง ปัจจุบันธรรม แยกออกเป็น ๒ ลักษณะ คือ ปัญญามองเห็นธรรมที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานความเป็นจริงในปัจจุบัน และ สภาพจิตที่อยู่กับปัจจุบันขณะ
ในแง่ของปัญญาที่ทำให้คิด พูด ทำ บนพื้นฐานความเป็นจริงในปัจจุบัน (ไม่ใช่บนพื้นฐานของความอยากซึ่งอาจเป็นจริงไม่ได้ในปัจจุบัน) เราจึงนำเรื่องในอดีตมาคิดสอบสวนต้นเค้าได้ (หนึ่งในวิธีคิดแบบโยนิโสมนสิการ) เพื่อหาข้อผิดพลาด อันนำไปสู่การแก้ไข หรือ วางแผนการสำหรับอนาคต อันเป็นการกำหนดวิธีการทำงานในปัจจุบันเพื่อให้บรรลุผลตามที่ต้องการในอนาคต
ซึ่งหากไม่มีการวางแผนอนาคตเลย จะกลับกลายเป็นความประมาทไป
ส่วนสภาพจิตที่อยู่กับปัจจุบันขณะนั้น เป็นผลสืบเนื่องมาจากปัญญาที่เห็นปัจจุบันธรรม เพราะเมื่อวางแผนแล้ว ก็ค่อยๆทำไป จิตรู้อยู่กับสิ่งที่ทำในปัจจุบัน (เช่น รู้อิริยาบถ รู้วัตถุประสงค์ในขณะที่ทำงานใดๆ รู้เวทนาที่เกิด) ไม่ฟูมฟายกับอดีตที่แก้ไขไม่ได้ ไม่ฝันเฟื่องในอนาคตที่ยังมาไม่ถึงอันทำให้ฟุ้งซ่าน หวั่นไหว
เพราะพอใจในสิ่งที่พึงมี พึงได้ ตามกำลังของตนในปัจจุบัน ปัจจุบันธรรมจึงสัมพันธ์กับสันโดษ
มนุษย์ หากอยู่กับปัจจุบันธรรมได้ ก็ลดทุกข์ไปเยอะแล้วค่ะ
ความเห็น (6)
พี่ 
สบายดีนะครับ..
ผมสงสัย คำว่า .เห็นตามความเป็นจริง. กับ คำว่า "อยู่กับปัจจุบัน" มาเรื่อยๆ หาคำตอบมาเรื่อยๆ เหมือนกันครับ........ (ตอนนี้ก็ยัง ตามความตอบสำหรับตัวเองให้ชัดๆอยู่.....)
ขอบคุณครับ..... หนึ่งในคำขยายความที่ผมต้องนำไปพิจารณา....... ดีมากๆเลยครับ
ขอบคุณครับพี่ ;)...
..ตอนนี้..เริ่ม..เข้าใจ..ว่า..ทำไม..จึงมีสาถรสที่ว่า..อันจิตมนุษย์นั้นไซร้..ยากแท้..ที่จะหยั่งถึง..(มันมัก..จะไปฟูมฟายกับอดีต..และวิ่งจู้ดไปอยู่กับ..อนาคต..ที่ยังมาไม่ถึงนี่เอง..แถม..ทำปัจจุบัน..ให้บูดเน่าไปด้วย..)..ขอบพระคุณเจ้าค่ะ.เพราะ..กำลัง..อยู่ในวังวน..น่ะค่ะ..ยายธี
พยายามจะทำให้ได้ค่ะ...อยู่กับปัจจุบัน
ชอบที่บอกว่าให้จิตอยู่กับปัจจุบันครับพี่
ชอบมากๆๆ
ปัจจุบัน คือ อนาคตของเมื่อวานครับ สาธุ สาธุ