ทุกแง่มุมเกี่ยวกับธรรมะ (ตอนจบ)
......มันจะต้องต่อสู้ดิ้นรนเพื่อความรอดทั้งนั้นน่ะชีวิตต้องดิ้นรนเพื่อความรอด ธรรมะนี้คือทางออก มีทางให้ออก คือความกระทำที่เหมาะสมที่จะอยู่ ทุกชีวิต ทุกระดับแห่งชีวิต ต้องดิ้นรนเพื่อความเหมาะสมที่จะอยู่ ให้เป็นเทวดาหรือยิ่งกว่าเทวดา มันก็ต้องยิ่งมีความเหมาะสมที่จะเป็นอยู่ตามแบบนั้นๆ ความเหมาะสมที่ถูกต้องสำหรับจะเป็นอยู่นั้นแหละคือตัวธรรมะ ที่เป็นหัวใจของพุทธศาสนา ของเรา สัมมา สัมมา สัมมาไปเถิด ทุกอย่างจะถูกต้อง ถูกต้อง ถูกต้อง เหมาะสม เหมาะสม แล้วมันก็อยู่ ความทุกข์บังคับให้ขวนขวายหาความถูกต้อง พวกนักวิทยาศาสตร์ก็พูดว่าสิ่งใดมีความเหมาะสมมันก็อยู่ สิ่งใดไม่มีความเหมาะสมมันก็ละลายสูญหายไป แต่อดีตกาลหนหลังมาอันยืดยาวเหลือประมาณนั้นมันได้สาบสูญไปเพราะไม่มีความเหมาะสม ถ้ามันมีความเหมาะสมมันก็ยังคงมีอยู่ หรือพัฒนาขึ้นมาจนกระทั่งบัดนี้ งั้นอะไรๆที่มันสูญหายไปไม่เหลืออยู่ให้ดูจนบัดนี้ ก็เยอะแยะ ที่เหลืออยู่มันคือความถูกต้อง รอดอยู่มาเป็นมนุษย์กันอยู่บัดนี้ หรือสัตว์เดรัจฉานกันอยู่อย่างนี้ มาเป็นต้นไม้ต้นไร่อยู่อย่างนี้ ด้วยความเหมาะสม นี่คือว่าธรรมะโดยวิธีใด โดยปฏิบัติธรรมะให้เหมาะสมแก่ธรรมะ
.....ทีนี้จะพูดอีกแง่หนึ่งว่า มีธรรมะที่ไหน ตอบกำปั้นทุบดิน ก็มีที่ผู้ปฏิบัติธรรมะ ธรรมะมีอยู่ที่ผู้ปฏิบัติธรรมะ ในที่ที่มันมีปัญหา มีความทุกข์ นั้น ก็มีธรรมะเหมือนกันแหละ แต่ว่าธรรมะที่ไม่ใช่หน้าที่ไม่ใช่สิ่งที่พึงปรารถนา มันธรรมะฝ่ายนู้นน่ะ ธรรมชาติ หรือกฎของธรรมชาติ ฝ่ายที่มันไม่เหมาะที่จะอยู่... ในบุคคลผู้ปฏิบัติธรรมะมันมีธรรมะชนิดที่เหมาะที่จะอยู่ ธรรมะมันต้องมีในที่ที่ต้องการธรรมะ พูดอย่างนี้มันฟังดู.. ถ้าไม่ต้องการธรรมะ มันก็ไม่มีใครปฏิบัติธรรมะ มันก็ไม่มี ที่เขาต้องการธรรมะเพื่อที่จะดับทุกข์ มันก็มีการปฏิบัติเพื่อดับทุกข์ มันก็มีอยู่ที่ “การปฏิบัติธรรมะ” หรือ “ผู้” สมมติว่าเป็นบุคคล ก็ผู้ปฏิบัติธรรมะ เพราะคำว่าธรรมะมันกว้าง คือมันหมายถึงทุกสิ่ง
......ธรรมะนั้นไม่เป็นดีเป็นชั่วเป็นบุญเป็นบาปเป็นสุขเป็นทุกข์ มันมีแต่ว่าถ้าปฏิบัติไปอย่างนี้ ผลจะเกิดขึ้นอย่างนี้ ที่ปฏิบัติไปอย่างนี้มันมีความทุกข์ ก็ทนไม่ไหวมันก็ดิ้นรนที่จะปฏิบัติอย่างอื่น เพื่อจะไม่มีความทุกข์ การดิ้นรนที่จะปฏิบัติเพื่อไม่มีความทุกข์ คือธรรมะ และก็มีการดิ้นรนที่จะปฏิบัติเพื่อดับทุกข์ ในผู้ที่ดิ้นรนเพื่อที่จะดับทุกข์นั่นละจะมีธรรมะขึ้นมา ถ้าถามว่ามีธรรมะอยู่ที่ไหน ก็ตอบอย่างกำปั้นทุบดิน มันก็มีอยู่ในที่หรือในสิ่งหรือในบุคคลที่มันปฏิบัติธรรมะ อย่างถูกต้อง ปฏิบัติธรรมะไม่ถูกต้องมันก็ไม่มีธรรมะ ต้องปฏิบัติธรรมะอย่างถูกต้อง ธรรมะคือความถูกต้อง สำหรับจะอยู่หรือรอด คำว่ารอดนั้นเป็นจุดหมายปลายทางของทั้งหมด เป็นสาระสูงสุดตามหลักแห่งพระพุทธศาสนา การปฏิบัติธรรมะนั้นเพื่อวิมุติ “วิมุติ” คือความอยู่รอด โดยประการทั้งปวง มีการปฏิบัติเพื่อวิมุติที่ไหนมันก็มีธรรมะที่นั่น ตัวพรหมจรรย์คือ ศีล สมาธิ ปัญญา มีที่ไหน ธรรมะก็มีอยู่ที่นั่น ธรรมะจึงมีอยู่ที่ตัวหรือบุคคล จะเรียกว่าบุคคลโดยสมมติ ถ้าบุคคลผู้ประพฤติพรหมจรรย์ ที่จริงก็คือธรรมะแห่งนามและรูปที่ประกอบอยู่ด้วยสติปํญญา ความรู้ มันก็เคลื่อนไหวไปอย่างถูกต้อง เรามาสมมติเรียกว่าบุคคล บางทีเป็นตัวกูเสียด้วย เป็นตัวกู ตัวของกูเสียด้วย เป็นบุคคลนี่มันก็ยังแย่อยู่แล้ว ที่จริงมันเป็นธรรมชาติ เหมือนสภาวธรรมที่มันจับกลุ่มกันเป็นร่างกายเป็นจิตใจ ประกอบอยู่ด้วยสติปัญญา มันก็มีการเคลื่อนไหวโดยธรรมชาติ ไปสู่ความถูกต้อง มันมีอยู่ที่นั่น มันมีอยู่ในธรรมชาติ ที่กำลังเป็นไป เคลื่อนไหวไปตามกฎเกณฑ์อย่างถูกต้อง อย่างถูกต้องตามหน้าที่ ธรรมะมีที่นั่น แต่เราก็สมมติกันว่ามีในโลก มีในบุคคล ที่จริงโลกหรือบุคคลนั้นก็คือธรรมชาติ ที่มีความรู้สึกได้ มันก็รู้สึก คิด นึกไป ในทางที่จะรอด มันก็ดิ้นรน มนุษย์ก็ดิ้นรน สัตว์เดรัจฉานก็ดิ้นรน ต้นไม้ต้นไร่ก็ดิ้นรนเพื่อความรอด ธรรมะมันก็มีอยู่ในการดิ้นรนเพื่อความรอด มันมีในชีวิตชนิดไหนมันก็มีที่นั่น มันมีเวลานั้น นี้เรียกว่ามีธรรมะกันที่ไหน
การบรรยายในวันนี้ หนึ่งชั่วโมงแล้ว สมควรแก่เวลาและเรี่ยวแรงผมแล้ว ไก่ก็ตื่นแล้ว ก็พอแล้วหนึ่งชั่วโมงน่ะ ขอยุติการบรรยายในวันนี้ไว้เพียงเท่านี้ วันหลังก็จะพูดต่อ ถึงว่า..จะมีธรรมะกันเท่าไหร่ มีศาสนา มีโลกที่มีธรรมะกันอย่างไรต่อไป ขอยุติการบรรยายในวันนี้
ความเห็น (1)
มาภูเก็ตมานั่งซดน้ำชาแถวหน้า วค . แถวนี้ยังคงคึกคักเหมือนเดิม ( ธรรมะมันก็มีอยู่ในการดิ้นรนเพื่อความรอด มันมีในชีวิตชนิดไหนมันก็มีที่นั่น มันมีเวลานั้น นี้เรียกว่ามีธรรมะกันที่ไหน) วันนี้มีธรรมะเพราะช่วยกินช่วยจ่าย