435. ค้นหา ความชรา "อย่างสง่า"
ผมแปลกใจกับญาติภรรยาของผมท่านหนึ่งคือลุงตุ๋ย แต่ผมเรียกท่านสั้นๆว่า "คุณลุง"..คุณลุงท่านนี้อายุ 70 กว่าแล้ว..แต่ แปลก เป็นคนทันสมัย. ผมบอกได้เลยว่าคุณลุงยังสนใจศาสตร์ใหม่ๆ..ผมคุยเรื่องอะไร ก็ดูคุณลุงก็กำลังอ่านอะไรคล้ายๆกัน..แถมยังเป็นที่ปรึกษาให้บริษัทน้ำตาล..เป็นคนทันสมัยมากๆ..มีบุคลิกที่เราอยากคุยด้วยจริงๆ..ท่านเป็นคนหนึ่งที่สนใจ AI และสอบถามผม จนลองเอาไปใช้ในโรงงานแห่งหนึ่ง...ผมเจอท่านในงานศพญาติของภรรยา...วันนั้นเราคุยกับเรื่อง AI และ จิตวิทยาบวก
...
ด้วยความประทับใจในตัวท่าน ผมเลยเล่าความประทับใจของผมที่มีต่อท่าน ไม่ว่าจะเป็น ความกระตือรือร้นในชีวิต และบุคลิกภาพที่โดดเด่นของท่าน..แล้วถามท่านว่า.."คุณลุงครับ..ทำไมคุณลุงยังดูทันสมัย มีความรู้ขนาดนี้..ยังดูกระตือรือร้นอย่างนี้"..
.....
คุณลุงเล่าว่า "สมัยผมยังเด็ก ผมเจอคนแก่หลายประเภท..บางคนเสียงดัง ไม่สนใจใคร..บางคนขี้โกรธ บางคน ก็นิสัยแย่...ผมเก็บเอามาคิดเลย..ว่าผมจะไม่เป็นคนแก่แบบนั้น.เพราะคนแก่นี่ คนก็ไม่อยากเข้าไกล้อยู่แล้ว..ถ้าผมไม่สนใจค้นคว้าความรู้ใหม่ๆ..ปรับปรุงบุคคลิกให้มันน่าเข้าไกล้..ใครจะมาคุยกับผมหล่ะ"
....
ต้องบอกเลยครับ..ว่าคุณลุงท่านนี้เป็น แบบอย่างให้กับคนอายุ 42 อย่างผมครับ..ผมจะชรา "อย่างสง่า" แบบนี้ให้ได้ครับ...
....
นี่ครับ..จริงๆ เรื่องนี้เป็นการทำ Appreciative Inquiry เพื่อค้นหาองค์ความรู้เรื่อง "ชราอย่างสง่า" หรือ Positive Aging (โพสิทีพ เอจจิ้ง)...ซึ่งเป็นสาขาที่แตกออกไปจาก Appreciative Inquiry ครับ...พึ่งมีการจัดงานประชุมนานาชาติเรื่อง Positive Aging ที่มหาวิทยาลัย Fielding Graduate University ที่เป็นมหาวิทยาลัยที่มีชื่อด้านพัฒนาองค์กร (Organization Development) ไปเมืื่อปี 2011 จัดมาห้าครั้งแล้ว
....
ในกลุ่ม AI Thailand ก็เคยมีคนทำการศึกษาครับ..ประมาณอย่างที่ผมทำข้างต้นก็คือ..หาต้นแบบคนชราที่เรารู้สึกว่าไม่เหมือนคนอื่น..แล้วลองไปค้นหาความจริง แล้วเราจะเจอเรื่องราวดีๆ..เอามาต่อยอดได้ไม่ยากครับ..
...
อีกตัวอย่างหนึ่ง ลูกศิษย์ AI ที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในมหาสารคาม..ทำเรื่อง Positive Aging ครับ ไปเจอคนไข้ชราคนหนึ่งที่เป็นเบาหวาน แต่ดูแลตัวเอง คุมน้ำตาลดีมากๆ..เป็นมาหลายปีแล้ว เลยถาม ไปเจอเรื่องน่าสนใจครับ.."พี่ดูแลการเงินตัวเองไว้ดีมาก..วางแผนก่อนเกษียณล่วงหน้า 10 ปีแหน่ะ"...ผมว่า..ออมสินน่าจะไปเปิดในโรงพยาบาลนะครับ..เพื่อปลูกนิสัยการออม และวางแผนการเงิน..เพราะ..เป็นไปได้ไหม..คนเรา ถ้าลำบากเรื่องเงิน..จะมีกะจิตกะใจอะไรไปดูแลสุขภาพตนเองครับ.."
....
นี่คือการทำ AI อย่างแรกกับคนชรา...คือค้นหาประสบการณ์ดีๆ จากคนชราที่มีความโดดเด่นครับ...จะได้อะไรดีๆ..มาคิดมาสร้างสรรค์อะไรดีๆ ขึ้นมาได้อีก
....
ต่อมาเป็นเรื่องปรับเปลี่ยนพฤติกรรม...เขาว่าคนชราดื้อ เปลี่ยนไม่ได้..ใจเย็นครับ...คุณพ่อผมกินของมันสุดขีด ไม่สนใจสุขภาพตนเองเท่าไหร่..
...
อยู่มาวันหนึ่งพ่อแม่ผมก็เปลี่ยนไป..ท่านหันไปกินชีวจิตครับ...แถมว่าผมอีก.."แกหัดดูหนังสือที่แกซื้อมาบ้าง..ถ้าอ่านหมดนี่ได้ แกเป็นปราชญ์เลยนะ"...
...สรุปคือ..ที่บ้านผม..ผมซื้อหนังสือชีวจิตมาอ่านครับ..มีเพียบ วางไว้ห้องรับแขก..ท่านมาเยี่ยมหลาน บางครั้งอยู่กับผมหลายเดือน..ท่านก็อ่าน..อ่านแล้วก็เกิดแรงบันดาลใจ..จนตอนนี้ผมได้กินของดีไปเลย..แถมสุขภาพท่านก็ดีอีก...
(แต่ก่อนเคยแนะนำครับ..แต่ไม่เป็นผล..จนเลิกพูดไปเลย..ตอนนี้ท่านหัันมากวดขันผมเสียเอง)
....
นี่ครับ อย่างที่สอง..เป็นเรื่องประสบการณ์ที่ดีที่สุดในการเปลี่ยนพฤติกรรมคนชรา ไปในทางบวก..ที่ส่งผลดีต่อท่านเอง..และลูกหลานครับ...
ความเห็น (4)
ชอบอ่าน ฟัง คุย เกี่ยวกับ เรื่องราวบรรดาท่านสว. มากๆ ค่ะ
เวลาเห็นผู้สูงวัยแล้ว ได้อมยิ้ม อย่างมีความสุข คุยด้วยก็ได้ความรู้
ต้องคิดๆ เตรียมๆ ไว้เผื่อถึงวัยนั้นบ้าง เหลือเพียงเตรียมการเงินค่ะ :)
"สมัยผมยังเด็ก ผมเจอคนแก่หลายประเภท..บางคนเสียงดัง ไม่สนใจใคร
..บางคนขี้โกรธ บางคน ก็นิสัยแย่...
ผมเก็บเอามาคิดเลย..ว่าผมจะไม่เป็นคนแก่แบบนั้น.เพราะคนแก่นี่
คนก็ไม่อยากเข้าไกล้อยู่แล้ว..ถ้าผมไม่สนใจค้นคว้าความรู้ใหม่ๆ..
ปรับปรุงบุคคลิกให้มันน่าเข้าไกล้..ใครจะมาคุยกับผมหล่ะ"
สุดยอดจริงๆ
ต้องจำใส่ใจไปปฎิบัติบ้างแล้วค่ะ
นี่ล่ะที่เขาว่า
แก่อย่างมีคุณค่า ชราอย่างมีศักดิ์ศรี
คุณหญิงเพชรา เตชะกำพุช เล่าเรื่องจากในวังว่า
ในหลวงทรงสอน ทันตแพทย์ บอกว่าเวลาตรวจอย่าดูแต่ฟันให้ถามใถ่ถึง อาชีพที่อยู่อาศัย
การสอน การให้ความรู้เรื่องการแปรงฟัน ก็ไร้ความหมาย หากที่บ้านเขาขาดแคลนน้ำใช้