ผักเสี้ยน หรือผักเสี้ยนดอกขาว คือผักพื้นบ้านพื้นเมืองของเรา คนรุ่นเก่า ๆ อย่างคุณมะเดื่อจะคุ้นเคยเป็นอย่างดี แต่เด็ก ๆ ยุคใหม่ คงไม่รู้จักผักเสี้ยนพื้นบ้านแบบนี้ แต่อาจจะรู้จักแต่ " ดอกเสี้ยน" สีม่วง สีชมพูที่ปลูกเป็นไม้ประดับสวย ๆ
(ดอกเสี้ยนที่ปลูกเป็นไม้ดอกประดับสวน)
( ดอกผักเสี้ยนดอกขาว ที่เป็นผักพื้นบ้าน )
ผักเสี้ยนดอกขาว เป็นผักพื้นบ้านที่ขึ้นอยู่ตามสวนตามไร่ ก่อน ๆ ไม่ต้องปลูก ขึ้นและงอกงามได้ทั่วไป โดยเฉพาะตามคอกวัว คอกควาย ที่มีปุ๋ยตามธรรมชาติ ผักเสี้ยนจะขึ้นได้งอกงาม ต้นโต ชาวบ้านนิยมเก็บยอดผักเสี้ยนเอามาทำเป็นผักดองจิ้มน้ำพริกกะปิ
( ผักเสี้ยนดอง )
แม่ของคุณมะเดื่อดองผักเสี้ยนเก่งมาก ได้รสชาติเปรี้ยวอร่อย แม่จะดองกับน้ำซาวข้าว น้ำตาล และเกลือ แต่มีส่วนผสมที่เป็นสูตรเฉพาะ
( ยอดผักเสี้ยนที่มีดอกตูม ๆ เหมาะสำหรับการนำมาดอง)
ชาวบ้าน มักจะรู้จักการเก็บผักพื้นบ้านมาทำเป็นผักดอง เอาไว้กินได้หลาย ๆ วัน เช่น ดอกและยอดอ่อนของกุ่มน้ำ ผักเสี้ยน หน่อไม้ ใบอ่อนของอุตพิด เป็นต้น ซึ่งนับเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านโดยแท้ เพราะ พืชผักบางชนิดเราแทบจะไม่นึกถึงเลยว่า จะเอามาดองกินได้ เช่น อุตพิด
(กุ่มน้ำ ) ( อุตพิด)
ผักเสี้ยน ดูเหมือนเป็นวัชพืชอย่างหนึ่งที่ขึ้นอยู่ตามธรรมชาติ ไม่ค่อยมีคนสนใจนัก เพราะต้นสด ๆ จะมีกลิ่นเหม็นฉุน ไม่เป็นที่ปรารถนาของนักกินผักสดทั่วไป แต่ในการนำไปดอง เป็นผักดองแล้ว ผักเสี้ยนกลับเป็นที่ชื่นชม ชื่นชอบของคนทั่วไปในฐานะผักน้ำพริก
ที่ผ่านมา ชาวบ้านจะหาเก็บผักเสี้ยนจากที่ขึ้นอยู่เองตามธรรมชาติ เอาไปดองกินเองในครัวเรือน แต่ปัจจุบันมีผู้ที่นิยมกินผักเสี้ยนดองมากขึ้น และผักเสี้ยนในธรรมชาติก็หาได้ยากขึ้น จึงมีเกษตรกรบางรายเพาะปลูกผักเสี้ยนเพื่อเอาไปทำผักเสี้ยนดองจำหน่ายในตลาดบ้างแล้ว
ผักเสี้ยนดอง นอกจากจะกินเป็นผักน้ำพริกแล้ว ยังดัดแปลงไปทำเป็นผักเสี้ยนดองผัดไข่ ผักเสี้ยนดองต้มหมู (เหมือนผักกาดดอง) ได้อร่อยอีกด้วย และที่เข้ากันได้ดีมาก ๆ ก็คือ เป็นผักแนมกินกับขนมจีนน้ำยาป่า (ของโปรดของคุณมะเดื่อเลยละ )
นอกจากประโยชน์ด้านเป็นผักแล้ว ด้าน อื่นๆของผักเสี้ยนโดยเฉพาะสรรพคุณทางยาสมุนไพรไทย ก็มีหลายประการ กล่าวคือ กลิ่นฉุนร้อน แก้เลือด ระดูเน่าเสียที่ทำให้จับสั่นสะท้าน ต้น และ ใบ ใช้ บำรุงเสมหะให้เป็นปกติ ดอก มีสรรพคุณ แก้เลือดสตรีอันอยู่ในเรือนไฟ เมล็ด ใช้ ฆ่าไส้เดือน (พยาธิ) ในท้องราก ใช้ แก้ลมอันเป็นพิษ และ ถ้าใครมีอาการเมาค้าง โบราณแนะใช้ผักเสี้ยนดองทานแก้เมาค้างดีนัก
นอกจากผักเสี้ยนดอกขาวที่นำมาดองเป็นผักดองแล้ว คงต้องขอพูดถึง ผักเสี้ยนดอกเหลือง หรือที่เรียกทั่วไปว่า "ผักเสี้ยนผี" ไว้ด้วยกัน ผักเสี้ยนผี กลิ่นเหม็นฉุนกว่าผักเสี้ยนดอกขาว ไม่มีใครเอามาดองเหมือนผักเสี้ยนดอกขาว จึงไม่ทราบว่าจะกินเป็นผักได้หรือไม่ แต่ เท่าที่ทราบ ผักเสี้ยนผี มีสรรพคุณทางสมุนไพรเช่นกัน เวลามีอาการหูอื้อ ที่เรียกว่าอาการ "ลมขึ้นหู" แม่ของคุณมะเดื่อจะให้เอาใบผักเสี้ยนผีมาสามสี่ใบ ขยี้ ๆ พอให้ช้ำ ๆ แล้วใช้อุดหูที่อื้อ สักพัก ก็จะหาย ใครจะลองดูก็ได้นะ
( ผักเสี้ยนผี )
ที่สวนผักข้างครัวของคุณมะเดื่อก็มีผักเสี้ยนดอกขาวขึ้นอยู่สองสามต้น คุณมะเดื่อปล่อยให้มีฝัก มีเมล็ดแก่ ๆ จะเอาไว้ทำพันธุ์ต่อไป พอขึ้นเป็นต้นแล้ว จะได้เก็บยอดเอาไปให้แม่ทำผักเสี้ยนดองให้กิน เพราะดองเองไม่อร่อยเลยจ้ะ (เป็นลูกยางหล่นห่างจากต้นเยอะเลยจ้ะ)
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
ขอบคุณภาพประกอบจาก : google
....................................................................