ภาวะผู้นำกับการบริหารคุณภาพโดยรวม(TQM : Total Quality Management)
โดย...จรี วัชรวงษ์ ผู้อำนวยการชำนาญการพิเศษ โรงเรียนวัดบ่อนอก(ทองวิทยา)
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาประจวบคีรีขันธ์เขต 1
ในการบริหารองค์กรแต่ลงองค์กรนั้น ผู้นำองค์กรคือปัจจัยที่สำคัญที่จะพาองค์กรนั้นๆให้ก้าวผ่านปัญหาและอุปสรรคต่างๆและมุ่งไปสู่เป้าหมายที่ได้กำหนดไว้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งนอกจากผู้นำจะมีความพร้อมด้านความรู้ ความสามารถ ประกอบกับความชำนาญเฉพาะตนตามตำแหน่งแล้วก็ยังไม่เพียงพอ เพราะการบริหารงานนั้นเป็นทางศาสตร์และศิลป์อยู่ด้วยกัน ดังนั้นจึงเป็นความจำเป็นที่ผู้นำองค์กรจะต้องมีหลักการและนวัตกรรมในการบริหารจัดการ ควบคู่ไปกับคุณธรรมจริยธรรมด้วย ซึ่งต้องค้นคว้า ศึกษาเรียนรู้และเลือกสรรเอาหลักการ ทฤษฎีการบริหารงาน ที่พิจารณาแล้วว่าดีและเหมาะสมกับบริบทขององค์กร นำมาประยุกต์ใช้เพื่อเพื่อพัฒนาองค์กรสู่ความเป็นเลิศตามเป้าหมายและสอดคล้องกับความต้องการของสังคมและประเทศชาติต่อไป ซึ่งนอกจากหลักการบริหารที่ดีแล้ว สิ่งสำคัญอีกประการหนึ่งคือความมีภาวะผู้นำขององค์กรนั่นเอง และเมื่อกล่าวถึงหลักการบริหารจัดการที่ดีก็มีอยู่หลายทฤษฎีด้วยกันแต่ในที่นี้ขอนำหลักการบริหารที่กำลังเป็นที่นิยมคือการบริหารคุณภาพโดยรวม(TQM : Total Quality Managemrnt) มาเชื่อมโยงกับภาวะผู้นำในการจะนำไปประยุกต์ใช้กับองค์กรหรือหน่วยงานให้ประสบผลสำเร็จมีประสิทธิภาพและสร้างความพึงพอใจแก่ผู้รับบริการทั้งภายในและภายนอกองค์กรโดยรวมต่อไป
การบริหารคุณภาพโดยรวม (TQM : Total Quality Managemrnt)คืออะไรและสำคัญอย่างไร
มีนักวิชาการ ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านทั้งชาวต่างชาติและแม้แต่ชาวไทยได้ให้คำจำกัดความและความหมายของการบริหารคุณภาพโดยรวม (TQM) ไว้ดังนี้
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.)
TQM หมายถึง แนวทางการบริหารองค์กรที่ยึดถือคุณภาพเป็นศูนย์กลางและอาศัยการมีส่วนร่วมของสมาชิกทุกๆคนในองค์กรโดยมุ่งเป้าหมายไปที่ความสำเร็จระยะยาวขององค์กรจากการสร้างความพึงพอใจให้แก่ลูกค้าและเอื้อประโยชน์ต่อสมาชิกทุกคนในองค์กร
ดร.วีระพจน์ ลือประสิทธิ์สกุล
TQM คือ ชุดปรัชญา ความรู้ เทคนิค วิธีการ สำหรับบริหารธุรกิจ เพื่อผลิตสินค้าและบริการที่ช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของมนุษย์ให้ดียิ่งขึ้นเรื่อยๆโดยพนักงานทุกๆคนมีส่วนร่วม
Department of Defense กระทรวงกลาโหมของรัฐบาลสหรัฐอเมริกา
TQM เป็นยุทธศาสตร์เพื่อปรับปรุงสมรรถนะอย่างต่อเนื่องในทุกระดับและทุกๆจุดมีอยู่ในความรับผิดชอบ มันประกอบด้วยเทคนิคการบริการขั้นพื้นฐาน จิตใจที่มุ่งมั่นที่จะปรับปรุงและเป็นเครื่องมือทางวิชาการภายใต้โครงสร้างที่มีวินัย โดยพุ่งเป้าไปที่ทุกๆกระบวนการ ประสิทธิภาพของการปรับปรุงนั้น เพื่อสนองตอบเป้าหมายในมุมกว้าง อาทิ การลดต้นทุน เพิ่มคุณภาพ ทันกำหนดและสอดคล้องกับภารกิจที่ต้องการคือ เพิ่มความพึงพอใจของผู้ใช้บริการเป็นวัตถุประสงค์ที่อยู่เหนือสิ่งอื่นใด
จึงพอสรุปความหมายของ TQM ได้ว่า คือความรู้ เทคนิคและวิธีการขั้นพื้นฐานอันจะเป็นแนวทางการบริหารองค์กรสู่ความเป็นเลิศ โดยการมีส่วนร่วมของบุคลากรในองค์กร ภายใต้จิตใจที่มุ่งมั่น มีวินัยเพื่อสนองตอบความพึงพอใจของผู้รับบริการทั้งภายในและภายนอกองค์กร
TQM มีลักษณะที่สำคัญ3 ประการ คือ
1. การสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้า
2. ทุกคนมีส่วนร่วม
3. เป็นระบบบริหารที่ประกอบด้วย ปรัชญา แนวคิดและวิธีการที่ชัดเจน
แต่การที่องค์กรจะบรรลุผลตามลักษณะที่สำคัญของ TQM ได้นั้นตัวจักรที่สำคัญก็คือผู้นำองค์กรนั่นเอง เพราะผู้นำองค์กรเปรียบเสมือนฟันเฟืองของเครื่องจักรที่จะขับเคลื่อนทุกองค์ประกอบขององค์กรไปสู่เป้าหมายที่กำหนดไว้ได้อย่างสง่างาม และองค์ประกอบที่สำคัญที่สุดของตัวผู้นำเองก็คือ "ภาวะผู้นำ"
แบบจำลองความเป็นผู้นำ Leadership Model โดย Daniel Goleman
แบบจำลองนี้แสดงให้เห็นว่า ผู้นำจะต้องมีครบเครื่องทั้งด้านพฤติกรรมและคุณลักษณะ ความรู้ ทักษะ ความสามารถและใช้ความครบเครื่องนั้นในการกำหนดวิสัยทัศน์ที่ท้าทาย ตลอดจนผลักดันให้นำวิสัยทัศน์ที่กำหนดไว้นั้นไปสู่การปฏิบัติอย่างแท้จริง
ภาวะผู้นำ คืออะไร? คงเป็นคำถามที่หลายคนอยากทราบคำตอบ นักวิชาการหลายๆท่านก็ได้ให้ความหมายของคำว่าภาวะผู้นำไว้อย่างหลากหลาย เช่น
คอตเตอร์ (Kotter) แห่งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
ภาวะผู้นำ หมายถึงความสามารถในการเผชิญกับภาวะการเปลี่ยนแปลงได้ โดยมีผู้นำเป็นผู้สร้างวิสัยทัศน์ให้เป็นตัวกำกับ ทิศทาง ขององค์กรในอนาคต จากนั้นจึงจัดวางคนพร้อมทั้งสื่อความหมายให้เข้าใจ วิสัยทัศน์และสร้างแรงดลใจแก่คนเหล่านั้น ให้สามารถเอาชนะอุปสรรคเพื่อไปสู่วิสัยทัศน์ดังกล่าว
อิทธิกร เพ็งรอด
ภาวะผู้นำ เป็นความสามารถด้านอิทธิพลต่อบุคคลในกลุ่มเพื่อนำไปสู่ความสำเร็จตามเป้าหมายใช้กระบวนการสั่งการ การมีอิทธิพลต่อผู้อื่น การมีปฏิสัมพันธ์ โดยถ่ายทอดแนวคิดไปสู่การปฏิบัติ ดังนั้น อาจกล่าวได้ว่า ภาวะผู้นำเป็นการมีปฏิสัมพันธ์ที่ไม่หยุดนิ่งของกระบวนการ3 อย่างที่มีความเกี่ยวเนื่องและมีอิทธิพลต่อกัน ได้แก่ ผู้นำ(Leaders) ผู้ตาม (Follows)และสถานการณ์(Situations)อันนำไปสู่การบรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมาย
พยอม วงศ์สารศรี
ภาวะผู้นำ เป็นกระบวนการที่บุคคลหนึ่ง(ผู้นำ) ใช้อิทธพลและอำนาจของตนกระตุ้นชี้นำให้บุคคลอื่น(ผู้ตาม) มีความกระตือรือร้น เต็มใจทำในสิ่งที่เขาต้องการ โดยมีเป้าหมายขององค์การเป็นจุดหมายปลายทาง
สรุปได้ว่า ภาวะผู้นำหมายถึง กระบวนการที่ผู้นำองค์กรใช้กลวิธีต่างๆในการนำกลุ่มไปสู่ความสำเร็จตามเป้าหมาย โดยทั้งนี้จะต้องวางวิสัยทัศน์ที่ท้าทาย มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับผู้ร่วมงานและมีความสามารถในการสร้างแรงดลใจแก่ผู้ร่วมงานให้สามารถเอาชนะอุปสรรคอันนำไปสู่การบรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายที่ต้องการได้
ดังนั้นในการบริหารงานเพื่อไปสู่คุณภาพโดยรวม ตามหลักการบริหารคุณภาพโดยรวม(TQM) นั้น ผู้นำองค์กรอาจใช้กลวิธีต่างๆให้เหมาะสมกับสถานการณ์ในการชักนำ ชี้แนะและชักจูงให้บุคลากรทั้งในและนอกหน่วยงานให้ความร่วมมือในการปฏิบัติงานตามความต้องการ อาทิเช่น
- การทำตนเป็นตัวอย่างที่ดีทั้งทางด้านการครองตน ครองคนและครองงาน
- ความชัดเจนและมีเหตุผล
- ความเป็นกัลยาณมิตร
- การเสริมแรงทางบวก
- การเป็นนักประสานงานที่ดี ฯลฯ
การบริหารคุณภาพโดยรวม(TQM:Total Quality Management) เป็นงานที่ท้าทายสำหรับผู้บริหาร การทำงานทุกครั้ง สิ่งที่พบเสมอคือปัญหาในการทำงาน บางครั้งผู้บริหารมีความมุ่งมั่นอย่างแรงกล้าที่จะขับเคลื่อนไปสู่คุณภาพแต่ผู้ตามยังไม่ยอมรับการเปลี่ยนแปลง ฉะนั้น ผู้บริหารจึงต้องเร่งสร้างภาวะผู้นำให้บังเกิดแก่ตนเองและผู้ร่วมงานพร้อมไปกับการปลูกฝังค่านิยมพื้นฐานหรือจิตสำนึกขององค์กรให้สอดคล้องกับแนวคิดของการบริหารคุณภาพโดยรวม(TQM:Total QualityManagement) ให้แก่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย(Stakeholders) ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการทำงานแบบมีส่วนร่วมอันจะส่งผลไปสู่ความสำเร็จในการบริหารคุณภาพโดยรวม(TQM) ในที่สุด
ดังนั้นสิ่งสำคัญที่สุดประการหนึ่งที่จะทำให้องค์กรสามารถบริหารจัดการอันจะนำไปสู่คุณภาพโดยรวมได้บรรลุผลสำเร็จและมีประสิทธิภาพ ก็คือ ภาวะผู้นำของบุคลากรผู้รับผิดชอบภารกิจต่างๆขององค์กรนั่นเอง
แหล่งอ้างอิง
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ.2549 ชุดคู่มือเทคนิคและวิธีการบริหารจัดการสมัยใหม่ ตามแนวทางการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี(25เล่ม).
(พิมพ์ครั้งที่ 2) , กรุงเทพฯ:สหมิตรพริ้นติ้ง
http://www.novabizz.com/NovaAce/Leader.htm
http://www.kru-itth.com/index.php?=show&ac=article&ld=420819&Ntype=6
http://www.kruinter.com/show.php?id_quiz=98&p=1
http://qcc.eget.co.th/qcceget48/TQM.pdf
เป็นกำลังใจให้ครับ
มาอ่านและส่งใจให้ในฐานะคนชอบเขียนแต่มีความรู้เล็กน้อยค่ะ
ยังคงมีคำที่ผิดพลาดอยู่บ้าง (สู้ สู่)
สำหรับเนื้อหาอ่านแล้วชัดเจนได้ความรู้ดีค่ะ
(^__^)
เป็นกำลังใจให้นะคะ ที่บริษัทก็ใช้ระบบนี้อยู่คะ ได้ความรู้ดีคะ
ขอบคุณสำหรับความรู้ดีดีครับ
เป็นกำลังใจให้ครับ
เนื้อหามีสาระน่าสนใจมาก
จากหนกวรรณ
มีสาระได้รับความรู้มากเลย
เป็นบทความที่มีประโยชน์ได้เนื้อหา และสาระ ความรู้มากค่ะ
ให้คะแนน 10 คะแนน คะ
เป็นบทความที่ดีค่ะ
จาก.........สองสาวโรงเรียนบ้านคลองวาฬ
มีประโยชน์มากๆค่ะ
เก่งมากค่ะ เป็นกำลังใจให้นะคะ
การศึกษาจะได้รับการพัฒนาอย่างแท้จริงคงต้องอาศัยผู้นำที่มีวิสัยทัศน์แล้วล่ะค่ะ
อยากให้ผู้บริหารทุกคนนำหลักการนี้ไปใช้ในการบริหารงาน หน่วยงานจะได้พัฒนายิ่งขึ้น
ขอบคุณสำหรับเนื้อหาดีๆ ค่ะ
......................................................................
ขอเป็นกำลังใจให้ และคิดถึงนักเรียนเป็นอันดับแรก ....จากบุคลากรอื่น..ในจังหวัดนราธิวาส
เยี่ยมยอดมาก ผอ.จรีคนเก่ง ถ้า.......เป็นไปตามทฤษฎีทุกอย่างคงสุดยอด
เป็นบทความที่ทรงคุณค่า ผู้บริหารทุกท่านควรนำไปประยุกต์ใช้ตามบริบทของโรงเรียนจะบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้
เป็นความรู้ที่ดีค่ะ ถ้าผู้บริหารนำไปใช้ ทฤษฎีจะเป็นจริงแน่เลย
เนื้อหา สาระ ชัดเจน ที่สำคัญอ่านแล้วเข้าใจง่าย ได้เพิ่มเติมความรู้ดียิ่งขึ้น
ได้รับความรู้จากบทความดี ๆ เกี่ยวกับการบริหารจัดการศึกษาตามหลักการ TQM ซึ่งเป็นการพัฒนาองค์กรและสามารถนำไปเป็นแนวทางในการบริหารจัดการในองค์กรได้เป็นอย่างดียิ่ง
ดีมากเลยคะ ขอให้ผ่านไปได้ด้วยดี
เห็นด้วยกับครูกิ่ง...อย่างที่สุด และขอเป็นกำลังใจให้ผอ.จรี นำเสนอบทความดีๆ เป็นความรู้สำหรับเพื่อนครูและผู้อ่านทุกท่านต่อไป
เป็นบทความที่มีประโยชน์ได้เนื้อหา และสาระ ความรู้มากครับ ดี ดี ดี....
เป็นทฤษฎีการบริหารงานที่ดี สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการบริหารงานในสถานศึกษาได้เป็นอย่างดี ขอบคุณสำหรับการแบ่งปันให้ได้รับความรู้เพิ่มขึ้น
เป็นบทความที่กระทัดรัดได้ใจความ ฟังแล้วอยากให้ทุกโรงเรียนมีผู้นำแบบนี้ ขอบคุรที่ช่วยเผยแพร่ความรู้นะค่ะ ชอบมากค่ะ
เป็นบทความที่มีประโยชน์ต่อผู้ที่จะเป็นนำ
เป็นบทความที่มีสาระดี และมีประโยชน์ ขอบคุณที่นำมาเผยแพร่
วิสัยทัศน์ดีมีความเป็นไปได้สูง กระบวนการบริหารจัดการดีเยี่ยม ผู้ร่วมงานเห็นดีด้วยและมีความพร้อมในการทำงาน (ลงสู่การปฎิบัติอย่างแท้จริง) สิ่งเหล่านี้คือสเป๊กของครูพันธ์ใหม่
ได้รับความรู้เกี่ยวกับการบริหารจัดการ (TQM) ซึ่งไม่เคยรู้มาก่อน ขอบคุณผอ.จรีที่แบ่งปันความรู้นี้มาให้
ขอบคุณนะคะที่แบ่งปันความรู้ให้
ชอบ TQM เพราะทำวิทยานิพนธ์เรื่องภาวะผู้นำกับการบริหารคุณภาพทั้งองค์การของผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในเขตจังหวัดสุรินทร์ครับ