ตอนที่ 6 หัวเรื่อง อรรถประโยชน์ (Utility)
เมื่อสมัยยังสอนวิชาพื้นฐานทางเศรษฐศาสตร์จุลภาคให้กับนิสิตที่เรียนเศรษฐศาสตร์เกษตร เคยตั้งคำถามกับนิสิตว่า อะไรคือความต่างระหว่าง “อรรถประโยชน์และคุณประโยชน์” บางคนก็ทำหน้างุนงงเล็กน้อยว่าอรรถประโยชน์เนี่ยมันคืออะไร
สมมติว่าเราเดินเข้าไปในร้านขายของแล้วเลือกหยิบช๊อคโกแลตมาแท่งนึง ประโยชน์ของช๊อคโกแลตแท่งนั้นอาจจะมีไม่มาก เช่น ช่วยให้อิ่มขึ้นมาบ้าง ได้น้ำตาลเพิ่มเข้าไปในกระแสเลือด หรือได้รสชาติที่หอมขม อาจจะมีคุณประโยชน์อย่างอื่นอีกแต่ยังนึกไม่ออก ถ้าเราตัดสินใจด้วยเหตุผลแล้วก็อาจจะคิดได้ว่าเอาเงินที่จะซื้อช๊อคโกแลตแท่งนั้นไปซื้อฝรั่งกินยังได้ประโยชน์มากกว่าเยอะ
แต่ถ้าเราไม่ได้ชอบฝรั่งเลยล่ะค่ะ เอาเงินไปซื้อช๊อคโกแลตกินแล้วมันได้ความสุขมากกว่ากันเยอะเลย นั่นแหละค่ะเราเรียกมันว่า อรรถประโยชน์ บางทีของที่มีคุณประโยชน์น้อยอาจจะมี อรรถประโยชน์มากสำหรับเรา เพราะเวลาที่เราตัดสินใจเลือกซื้อสินค้าหรือบริการคนเรามักจะตัดสินจากอรรถประโยชน์ของสินค้ามากกว่า เช่น เลือกไปดูหนังมากกว่าจะไปห้องสมุด เลือกซื้อเสื้อผ้ามากกว่าจะเลือกซื้อหนังสือ ฯลฯ
นอกจากนี้ยังมีประเด็นน่าสนใจอีกประการคือ เราพบว่ายิ่งบริโภคอะไรมากๆ อรรถประโยชน์จะมีการเปลี่ยนแปลง จากแรกมันเพิ่มขึ้นในอัตราที่เพิ่ม แต่ต่อมาจะเพิ่มในอัตราที่ลดน้อยถอยลง จนกระทั่งลดลงในที่สุด เช่น ถ้าเปรียบเทียบกับการไปชอบใครสักคน แรกๆคุณจะรู้สึกว่าอรรถประโยชน์ (ความสุข) ของการได้พูดคุย อยู่ใกล้ๆ กับเค้านั้นมันมากเสียเหลือเกิน เมื่อเวลาผ่านไปสักระยะนึง ความสุขมันเพิ่มเหมือนกันนะแต่มันไม่เพิ่มเร็วเท่ากับช่วงแรกๆเลย จนกระทั่งถึงจุดสูงสุดที่คุณรู้สึกว่าคุณรู้จักเค้ามากเกินไปแล้วจนกระทั่งความสนใจของคุณหยุดไว้แค่นั้น จากจุดนั้นต่อไปคุณก็จะเริ่มมีอรรถประโยชน์ลดลง หรือคุณเริ่มเบื่อเข้าแล้วนั่นเอง
แค่ลองเปรียบเทียบดูนะค่ะ อาจจะไม่เป็นกันทุกคน บางคนกว่าจะถึงจุดสูงสุดก่อนที่ความสุขมันจะลดลงก็อาจจะใช้เวลาตลอดชีวิตก็ได้ค่ะ เพราะชีวิตก็คือการเรียนรู้ที่ไม่จบสิ้น...........คุณเป็นแบบนี้หรือเปล่า.........??ความเห็น (5)
คุณประโยชน์ เป็นเรื่องของเหตุผลล้วนๆ
อรรถประโยชน์ เป็นเรื่องของความพอใจ บวกเหตุผล(ส่วนตัว) เล็กน้อย
ดีจัง ได้ทบทวนบทเรียนไปในตัวด้วย
เปรียบเทียบกับความรักอีกแล้วนะอาจารย์ ท่าทางจะอินเลิฟหรือไงกัน
---^.^---
แสดงว่าเราควรใช้คุณประโยชน์ ในเรื่องของเรา
แต่ก็ยังต้องมีอรรถประโยชน์ ด้วย เหมือนกัน
เช่น วิชาเศรษฐศาสตร์เป็น คุณประโยชน์ของ อ.
และ เรื่องทำกับข้าว เป็น อรรถประโยชน์ของ อ.
ใช่ไหมครับ
เป็นเรื่องที่น่าสนใจนะครับอาจารย์ ตอนที่ผมเรียนเศรษฐศาสตร์จุลภาค ก็มีการพูดคุยเรื่องนี้กันอย่างกว้างขวางครับ
เพื่อนผู้พี่ของผมที่เรียนด้วยกัน ได้เคยพูดถึงคำคู่หนึ่งที่น่าสนใจครับ คือ คำว่า คุณค่ากับมูลค่า ผมเลยลองเอามาอธิบายเรื่องนี้นะครับ
อรรถประโยชน์ เป็นเรื่องการตีค่าของสิ่งที่เราต้องการได้มา เราพยายามตีค่าสิ่งต่างๆ โดยให้ลอง Trade off ดูว่า เราจะยอมเสียอะไรเท่าไรเพื่อแลกกับสิ่งนั้น พอมาจับกับเรื่องความต้องการของคน บางครั้งเราอยากได้ช๊อคโกแลต (เพราะเรายังไม่มีหรือมีน้อย) เราก็ยอมเสียที่จะไม่ได้กินฝรั่ง (ซึ่งอาจจะมีประโยชน์มากกว่า) แลกกับช๊อคโกแลต
ผมเลยขอพูดว่า อรรถประโยชน์เป็นเรื่องของมูลค่าครับ เราตีค่าสิ่งต่างๆ ตามความอยาก ที่ตีค่าก็คือตีมูลค่า เพราะเราต้องมา Trade off ว่าจะยอมแลก (หรือยอมจ่าย) เพื่อได้สิ่งนั้นหรือไม่
ส่วนคุณประโยชน์ ไม่เกี่ยวกับความอยาก เป็นเรื่องคุณสมบัติของสิ่งนั้นๆ เองโดยตรง ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ น้ำ น้ำมีประโยชน์มาก เวลาที่เรามีน้ำเหลือเฟือ เราก็ไม่ตีมูลค่าให้น้ำ เราให้น้ำกันฟรีๆ แต่เราก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า น้ำที่ให้กันฟรีๆ นั้นมีประโยชน์ (ตอนนี้ เริ่มรู้สึกกันแล้วล่ะสิ เพราะน้ำที่เคยให้กันฟรีๆ มีมูลค่าแล้ว เพราะน้ำสะอาดเริ่มหายากขึ้นแล้ว ต้องอนุรักษ์น้ำกันมากขึ้นแล้วครับ)
ผมเลยขอเรียกว่า คุณประโยชน์เป็นเรื่องของคุณค่า
จริงๆ แล้ว คุณค่ายังมีความหมายลึกไปอีกนะครับ เพราะหลายครั้งคุณค่าเป็นเรื่องของคุณค่าทางใจ ตีเป็นมูลค่าไม่ได้ ซื้อขายไม่ได้ ถ้ายกตัวอย่างเรื่องน้ำข้างต้น การที่เราให้น้ำกัน มันเป็นเรื่องของน้ำใจด้วยเหมือนกัน เราให้กันเพราะเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่กัน เห็นใจกัน อันนี้เป็นคุณค่าที่ตีมูลค่าไม่ได้ (และไม่ควรจะไปตีมูลค่ามันด้วย)
เพื่อนผู้พี่ของผมได้พูดว่า เราให้ความสำคัญกับเรื่องมูลค่ามากเกินไปหรือเปล่า เราควรจะให้ความสำคัญกับเรื่องคุณค่ามากขึ้น
ผมว่าน่าคิดนะครับ
หวัดดีค่ะ ... เข้ามาอ่านโดยบังเอิญ อ่านไปเรื่อย ๆ ก็ได้แง่คิดอะไรมากมาย (เผอิญเป็นแค่คนธรรมดาค่ะ ไม่มีสาระมากนัก) แต่ดูเหมือนว่า อ. จะออกแนววิชาการมาก ๆ สมแล้วที่เป็นอาจารย์ค่ะ
ชอบข้อความที่บอกว่า "มีคนกล่าวไว้ว่าถ้าต้องการความสุขระยะยาว ก็ต้องศึกษาที่จิตใจและคุณงามความดีของคู่รัก เพราะให้ผลตอบแทนอย่างสม่ำเสมอและสูงสุดตามหลักเศรษฐศาสตร์ ถ้าคุณเลือกคนแบบระยะสั้นถึงแม้ช่วงแรกคุณจะมีความสุขมาก แต่เมื่อต่อไปในอนาคตผลตอบแทนที่ได้อาจจะลดน้อยถอยลง และเมื่อรวมผลประโยชน์ทั้งหมด ในระยะเวลาชั่วชีวิตของคุณ ผลตอบแทนมันไม่เท่ากันจริง ๆ" ได้อ่านแล้ว รู้สึกว่าใช่เลยค่ะ โดนใจจิง ๆ เลย (โทดทีค่ะที่มาคุยในหัวข้อนี้ แต่ประทับใจอันนี้จิง ๆ)
ไว้จะเข้ามาอ่านอีกนะคะ (^-^)
-
ขอบคุณพิมพ์ดีด ที่เข้าแสดงความคิดเห็นค่ะ - คุณ Nautic เรื่องทำกับข้าวก็ไม่เชิงเป็นอรรถประโยชน์ของตัวเองเลยค่ะ แต่เรื่องทานนี่สิค่ะ ได้อรรถประโยชน์เป็นอย่างยิ่ง
-
ขอบคุณค่ะ ที่เข้ามาแสดงความคิดเห็น ของที่มีมูลค่าทางจิตใจ ก็เสมือนเป็นอรรถประโยชน์ วัดได้จากความรู้สึกของเรานะค่ะ สิ่งให้ความสำคัญก็คือคุณค่า แต่ไม่ใช่มูลค่า คิดและเห็นด้วยเหมือนกันค่ะ - คุณ (^-^) ขอบคุณนะค่ะ ยินดีมากเลยค่ะ