ขอบพระคุณสำหรับคำตอบค่ะ  ( cristal  clear เลยค่ะ)  อ้ออาจารย์คะ ... สงสัยอาจารย์จะมีแฟนคลับเพิ่มอีกหลายคนค่ะ  ดิฉันเพิ่งทราบว่าเด็กเอกวิทย์จะเลือกอ่านหนังสือความรู้เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ประยุกต์คนละไม่ต่ำกว่า 5 เล่ม  หนังสืออาจารย์(และคอลัมน์ของอาจารย์) ติดอันดับหนึ่งเลยอ่ะค่ะ  :)

สวัสดี (อีกครั้ง) ครับอาจารย์ดอกไม้ทะเล

      ขอบคุณมากครับที่ช่วยหาแฟนคลับให้ ;-)

      เด็กๆ พวกนี้ ถ้าเขาเขียนอะไรแล้วอยากให้ผมอ่าน ก็ลอง upload ขึ้นเว็บ แล้วส่งมาให้ได้นะครับ

บัญชา

อาจารย์บัญชาคะ

ขอบพระคุณมากค่ะ  ดิฉันว่าเด็กๆต้องดีใจกันน่าดู  เพราะเขารู้จักอาจารย์ก่อนดิฉันอีกอ่ะค่ะ (เด็กบางคนเขาอ่านบทความอาจารย์ตั้งแต่ตอนเรียนมัธยมเลยค่ะ)

ดิฉันนึกออกเพิ่มเติมเรื่องการอ้างอิงนะคะ เรื่องนี้สำคัญมาก ดิฉันอยากอธิบาย และชี้ให้เห็นคุณธรรมแบบค่อยๆให้ซึมซับเข้าไปในใจเด็ก จึงเรียนมาเพื่อขอคำแนะนำอาจารย์ค่ะ

ดิฉันอยากอธิบายเด็กๆว่า  การอ้างอิง  หมายความว่าอะไร  และลึกๆแล้วแปลว่าอะไร

• ตามพจนานุกรม  การอ้างอิง  เป็นคำกริยา  หมายถึง ถือเป็นหลัก,นำมากล่าวเป็นหลัก,กล่าวถึงเพื่อเป็นหลัก
• ตามความรู้สึกที่แปลความหมายออกมา  เมื่อได้เห็นการอ้างอิงในข้อเขียน   

                     ข้อเขียนที่มีการอ้างอิง  แปลว่า 

                    1. ให้เกียรติผู้เขียนที่เราหยิบยก หรือตัดตอนนำข้อเขียนของเขามา (การให้เกียรติผู้อื่น, การเห็นคุณค่าของผู้อื่น, การไม่หยิบฉวยของผู้อื่นมาเป็นของๆตน, การมีสำนึกดี มีความซื่อสัตย์ มีความสุจริตใจ)

                    2. คิดถึงคนข้างหลัง (ความมีน้ำใจ, ความละเอียดอ่อน, การรู้จักคิดที่จะให้ผู้อื่น เป็นต้น)

รบกวนอาจารย์ช่วยชี้แนะเพิ่มเติมสักนิด (เมื่ออาจารย์มีเวลา)นะคะ   ดิฉันมักคิดถึงแต่ความรู้สึก  และขาดประเด็นที่เป็นความรู้ (เนื้อหา)   ตอนนี้กำลังฝึกเชื่อมทั้งสองอย่างเข้าด้วยกัน  (โดยมีข้อเขียนของอาจารย์เป็นต้นแบบค่ะ  :) )

                                                                สุขุมาล

สวัสดีครับ อาจารย์สุขุมาล

         อาจารย์เปิดประเด็นไว้ดีจัง เพราะเป็นเรื่องที่คนไทย (แม้แต่นักวิชาการเองก็เถอะ) ให้ความสำคัญน้อยกว่าที่ควรจะเป็น

         ผมขอเวลาเรียบเรียงความคิดสักหน่อย เพราะคงไม่ได้ไปค้นแบบวิชาการ แต่ตอนนี้ที่อยู่ในหัวออกจะเป็นแนวนี้ครับ คือ มองจากหลายๆ มิติ

         มิติ "คน" : คนที่อ้างอิงข้อมูลคนอื่น คนที่ถูกอ้างอิง & คนอ่านผู้รับสาร จะคิด/รู้สึกอย่างไรหากมีหรือไม่มีการอ้างอิงตามที่ควรจะเป็น

         มิติ "เวลา" : ประเด็นคือ การอ้างอิงทำให้สามารถสืบค้น/ตรวจสอบ ประวัติและลำดับการคลี่คลายของความคิด & ความรู้ในประเด็นที่กล่าวถึงได้อย่างต่อเนื่อง

         มิติ "คุณภาพ" : รูปแบบ & เนื้อหาในการอ้างอิง เป็นตัวบ่งคุณภาพของงานชิ้นหนึ่งๆ และคุณภาพของผู้สร้างสรรค์งานนั้นด้วย

         มิติ "วัฒนธรรม" : ทำให้เห็นวิถีการคิด การบันทึก การทำงาน การให้เกียรติผู้อื่น (อย่างที่อาจารย์ว่าไว้) และอื่นๆ ของคนในแต่ละวงการ หรือแต่ละสังคม เช่น สังคมจีนมีวัฒนธรรมการบันทึกที่ต่อเนื่องยาวนานมาก และมีการอ้างอิงที่ตรวจสอบได้ย้อนกลับไปหลายพันปี ทำให้ประวัติศาสตร์มีความต่อเนื่อง เป็นต้น

         ผมลองคิดคร่าวๆ ตอนนี้ได้แค่นี้ครับ คงยังมีมิติอื่นที่หลุดรอดไป หรืออาจมีวิธีคิดแบบอื่นเลยก็เป็นไปได้  ยังไงระหว่างนี้ อาจารย์คิดล่วงหน้าไปก่อนได้เลยครับ

         หรือจะรอไว้เปิดเทอม ให้นักศึกษาเสนอในชั้นเรียน หรือมอบหมายให้ไปทำเป็นการบ้านมา ก็ดีเหมือนกันครับ ;-)

บัญชา

ขอบพระคุณอาจารย์มากค่ะ อาจารย์อธิบายเป็นระบบครบกระบวนดีจังเลยค่ะ    ดิฉันได้ไปคิดต่ออย่างตั้งใจ  คือรู้สึกว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ที่ฝังรากลึกเหลือเกิน 

แม้ผู้สร้างความรู้อาจไม่กังวลกับการอ้างท่านชื่อให้ปรากฏ   แต่ผู้นำความรู้มาใช้ (ดิฉันหมายถึงตัวดิฉันและนักศึกษาที่ดิฉันรับผิดชอบ)  ก็จำเป็นต้องช่วยกันสร้างจิตสำนึกตระหนัก

ดิฉันอาจสื่อสารกลับช้าอยู่ในบางช่วง (โดยเฉพาะเรื่องที่ต้องใช้เวลาคิดนานๆอย่าง "ตั้งใจ"   ต้องขออภัยอาจารย์ด้วยค่ะ)   

และต้องขอขอบพระคุณสำหรับความ "เข้าใจ" ของอาจารย์ด้วยนะคะ  ความเข้าใจทำให้รู้สึกอบอุ่นใจ  .....อาจารย์เป็น "ครู" แบบที่ดิฉันตามหามานานค่ะ  :)

แหม! ดีจังครับ อีกไม่นานผมคงจะได้อ่าน 'การอ้างอิง' ที่อาจารย์ได้ไปคิดต่อแล้ว :-) และจะดียิ่งขึ้น หากมีการคิดต่างด้วยนะครับ

เรื่องการอ้างอิงนี่มีข้อสังเกตเพิ่มเติมนิดหนึ่งครับ คือ ผมเขียนให้กับหนังสือพิมพ์ค่อนข้างมาก ทำให้รู้ว่า แม้เราจะอยากให้แหล่งอ้างอิงครบถ้วน ก็อาจจะทำไม่ได้ ด้วยพื้นที่ที่จำกัดด้วยฟอร์แมตของคอลัมน์ที่หนังสือพิมพ์กำหนดเอาไว้

แต่วิธีการเลี่ยงข้อจำกัดนี้ก็มีหลายแบบ เช่น

• แนะนำเฉพาะแหล่งอ้างอิงหลักๆ
• แนะนำเว็บไซต์ที่อ้างไปที่อื่นๆ เยอะๆ (เช่น Wikipedia นี่แจ๋วมาก)
• ให้ผู้สนใจ ขอข้อมูลเพิ่มเติมผ่าน e-mail
• ให้ผู้สนใจ แว่บเข้ามาดู blog ของเราซะเลย :-) อันนี้ผมใช้ได้ผลแล้วนิดหน่อยใน เซ็คชั่น จุดประกาย เสาร์สวัสดี นสพ. กรุงเทพธุรกิจ ทุกวันเสาร์