หน้าแรก
สมาชิก
ไม้กฤษณา พิษณุโลก
สมุด
ภูมิปัญญาไทย
การเล่นมังคละ
ไม้กฤษณา พิษณุโลก
สมพงษ์ เนียมเปีย น้ำมัน กลั่นจากไม้กฤษณา ไม้กฤษณา สารใส่ต้นไม้กฤษณา
สมุด
บันทึก
อนุทิน
ความเห็น
ติดต่อ
การเล่นมังคละ
มังคละ
มังคละ หมายถึง มงคล หรืองานที่เจริญก้าวหน้า มังคละจึงเป็นดนตรีที่เป็นมงคล ในศิลาจารึกหลักที่ 1 ที่ว่า
"ท้าวหัวราน คำบง คำกลอง ด้วยเสียงพาทย์เสียงพิณ เลื่อนขับ"
คำว่า คำบง คำกลอง เป็นคำโบราณที่มีใช้ตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยแปลว่า การประโคม ดังนั้นคำว่า คำบง คำกลอง จึงหมายถึงการตีกลองหรือประโคมกลองที่ขึงด้วยหนัง กลองมังคละเป็นดนตรีในลังกา ที่ใช้แสดงในพิธีมงคลทุกอย่าง เชื่อว่ากลองมังคละนี้เข้ามาพร้อมๆ กับพระพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ์ในสมัยกรุงสุโขทัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสมัยพระยาลิไท ดังนั้นมังคละจึงมิใช่เป็นของใหม่ที่ชาวบ้านคิดขึ้นเอง แต่เป็นดนตรีหลักที่กลับกลายมาเป็นดนตรีพื้นบ้านของสุโขทัย เครื่องดนตรีที่ใช้ในการแสดงมังคละนั้นมี กลองมังคละ ชาวบ้านเรียกว่า "โจ๊กโกร๊ด" ลักษณะเหมือนกลองยาวแต่มีขนาดเล็ก กว้างประมาณ 6 นิ้ว ไม่เกิน 7 นิ้ว สูงประมาณ 1 ฟุตเศษ หน้ากลองขึงด้วยหนังลักษณะเหมือนกลองยาวเด็ก แต่การเจาะขุดในตัวกลองนั้นทำเล็กกว่ากลองยาว เสียงจะดังแหลม และเป็นตัวสำคัญในการเล่นมังคละ นอกจากกลองมังคละแล้วก็มีกลองสองหน้าอยู่ 2 ใบ ใบที่หนึ่งเป็นกลองที่ใช้ตียืน อีกตัวหนึ่งเป็นกลองที่ตีหลอน ชาวบ้านเรียกว่าจังหวะขัด นอกจากนี้ก็มีโหม่ง 3 ใบ ฉาบเล็ก หรือฉาบกรอ และฉาบใหญ่ เป็นเครื่องให้จังหวะในการเล่นมังคละ มังคละพื้นบ้านนั้นใช้ผู้บรรเลง 7 คน ส่วนผู้แสดงทั้งชายและหญิงไม่ต่ำกว่า 5 คนรวมแล้วประมาณ 20 คน การแต่งกายฝ่ายชายนุ่งโจงกระเบน สวมเสื้อคอกลม คาดเอวด้วยผ้าสีสันสดใส บางรายก็ประแป้ง แต่งหน้า ส่วนฝ่ายหญิงนั้นนิยมนุ่งโจงกระเบน ห่มผ้าแถบ แต่งหน้าแต่งผมให้สวยงาม เวลาที่ใช้ในการแสดงประมาณ 1 ชั่วโมง เพลงที่ใช้บรรเลงมีหลายเพลง มีท่ารำที่สวยงามและแปลกประหลาด เช่น ท่ากวางเหลียวหลัง ท่าแม่หม้ายทิ้งแป้ง ท่าลิงอุ้มแตง ฯลฯ คนดูเห็นแล้วก็ชอบใจ เพราะเป็นท่าที่พ่อครู แม่ครูได้ประดิษฐ์ท่ารำมาจนชำนิชำนาญสืบทอดมาถึงลูกหลาน ปัจจุบันได้มีหน่วยงานต่าง ๆ เห็นความสำคัญของการแสดงพื้นบ้านของจังหวัดสุโขทัย โดยเฉพาะสถานีโทรทัศน์ต่าง ๆได้มาถ่ายทำวิดีทัศน์ นำไปประชาสัมพันธ์เผยแพร่ทั่วประเทศ
เขียนใน
GotoKnow
โดย
ไม้กฤษณา พิษณุโลก
ใน
ภูมิปัญญาไทย
คำสำคัญ (Tags):
#ประวัติมังคละ
หมายเลขบันทึก: 86311
เขียนเมื่อ 25 มีนาคม 2007 10:47 น. (
)
แก้ไขเมื่อ 18 มิถุนายน 2012 10:07 น. (
)
สัญญาอนุญาต:
จำนวนที่อ่าน
จำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (3)
55
เขียนเมื่อ 12 กันยายน 2008 22:44 น. (
)
หนุกดีเปนของไทยอย่างแท้จริง
โรตีใบเตย
เขียนเมื่อ 13 กันยายน 2008 20:27 น. (
)
ชอบครับ
เม่นบ้า
เขียนเมื่อ 2 กันยายน 2009 20:55 น. (
)
เราต้องการประวัติเฟ๋ย
ชื่อ
อีเมล
เนื้อหา
จัดเก็บข้อมูล
หน้าแรก
สมาชิก
ไม้กฤษณา พิษณุโลก
สมุด
ภูมิปัญญาไทย
การเล่นมังคละ
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID
@gotoknow
สงวนลิขสิทธิ์ © 2005-2023 บจก. ปิยะวัฒนา
และผู้เขียนเนื้อหาทุกท่าน
นโยบายความเป็นส่วนตัว (Privacy Policy)
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท