วัฒนธรรมองค์กร

วัฒนธรรมองค์กร

Organizational Culture

พลตรี มารวย  ส่งทานินทร์

[email protected]

25 มีนาคม 2567

          บทความเรื่อง วัฒนธรรมองค์กร (Organizational Culture) ดัดแปลงมาจากบทความในเว็บไซต์ คือ : 12 examples of company culture done right - Work Life by Atlassian วันที่ MAY 3, 2023 

ผู้ที่สนใจบทความนี้ในรูปแบบ PowerPoint สามารถศึกษาได้ที่ https://www.slideshare.net/slideshow/organizational-culture-12-examples-of-company-culture-done-right-in-thai-languagepdf/266946043

เกริ่นนำ

• วัฒนธรรมองค์กร คือความเชื่อและพฤติกรรมขององค์กร อาจเป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่สุดเพียงอย่างเดียว ที่ทำให้บุคลากรมีความสุข มีความผูกพัน และจงรักภักดี
• มีหลายปัจจัยในการสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่มีประสิทธิผล แต่วัฒนธรรมองค์กรที่ประสบความสำเร็จนั้น ถูกสร้างขึ้นโดยมีทิศทางเดียวกัน นั่นคือ วิธีที่องค์กรปฏิบัติและสนับสนุนบุคลากร ซึ่งถือว่าเป็นหัวใจสำคัญของวัฒนธรรมที่ส่องประกาย และวัฒนธรรมที่ส่องประกาย ทำให้เกิดสถานที่ทำงานที่ยอดเยี่ยม
• 12 องค์กรดังกล่าวต่อไปนี้ สร้างชื่อเสียงในด้านวัฒนธรรมการดูแลบุคลากร และเป็นตัวอย่างในการนำองค์กรด้วยความซื่อสัตย์และมีวัตถุประสงค์

1. Zoom ส่งมอบความสุข (Zoom: Delivering happiness)

• จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ ในปี ค.ศ. 2011 จนกระทั่งก้าวขึ้นสู่สถานะบริษัทที่มีชื่อเสียงหลังสถานการณ์โควิด-19 
• Zoom เป็นยักษ์ใหญ่ด้านการประชุมทางวิดีโอที่ยังคงยึดมั่นในหลักการที่ว่า พนักงานที่ดีที่สุดคือพนักงานที่มีความสุข
• “การส่งมอบความสุข” เป็นมนต์ของบริษัท และองค์กรให้ความสำคัญกับการชี้ให้เห็นว่า อาณัตินี้ขยายไปถึงผู้คนที่ทำงานในบริษัทตลอดจนชุมชนที่บริษัทให้บริการ
• การได้รับรางวัลหลายครั้งของ Zoom ในการจัดอันดับสถานที่ทำงานที่ดีที่สุดประจำปีของ Glassdoor แสดงให้เห็นว่า พวกเขากำลังทำสิ่งที่ถูกต้อง
• เป็นที่น่าสังเกตว่า Zoom ได้เข้าร่วมกับกระแสของบริษัทเทคโนโลยีหลังการแพร่ระบาด ที่กำหนดให้พนักงานของตนกลับมาที่สำนักงานในบางจุด ซึ่งก่อให้เกิดความขัดแย้ง
• ในส่วนของ Yuan เขาได้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่า ความยืดหยุ่นจะยังคงเป็นจุดเด่นของนโยบายการทำงานแบบผสมผสานของบริษัทในอนาคต ซึ่งบ่งบอกถึงความมุ่งมั่นอย่างต่อเนื่องของบริษัทต่อวัฒนธรรมการดูแลเอาใจใส่

2. Patagonia: ธุรกิจเพื่อกอบกู้โลก (Patagonia: In business to save the planet)

• ฤดูใบไม้ร่วงที่แล้ว Yves Chouinard ผู้ก่อตั้ง Patagonia และครอบครัวของเขา ได้มีเรื่องพาดหัวข่าว เมื่อพวกเขาส่งมอบความเป็นเจ้าของของบริษัทให้กับทรัสต์และองค์กรไม่แสวงหากำไรที่ถูกสร้างขึ้นโดยเฉพาะ เพื่อปกป้องความเป็นอิสระของบริษัท และตรวจสอบให้แน่ใจว่า ผลกำไรทั้งหมดจะถูกนำมาใช้เพื่อสนับสนุนโครงการริเริ่มด้านสิ่งแวดล้อม
• การเคลื่อนไหวที่กล้าหาญของ Chouinard สอดคล้องกับบันทึกที่มีมายาวนานของ Patagonia ในเรื่องการมุ่งเน้นโลกก่อนผลกำไร ไม่ว่าจะผ่านการจัดหาอย่างมีความรับผิดชอบ หรือการฟ้องร้องอดีตประธานาธิบดีเพื่อปกป้องที่ดินสาธารณะ 
• ในปี ค.ศ. 2018 บริษัทยังได้ปรับพันธกิจเป็น "เราอยู่ในธุรกิจเพื่อช่วยโลก"
• แต่สาเหตุด้านสิ่งแวดล้อมไม่ใช่หนทางเดียวที่ Patagonia พูดถึงเรื่องความซื่อสัตย์สุจริตขององค์กร บริษัทก้าวล้ำนำหน้าในการเสนอชั่วโมงทำงานและวันหยุดที่ยืดหยุ่นให้กับพนักงาน เพื่อดำเนินโครงการตามความหลงใหล ก่อนที่แนวทางปฏิบัติเหล่านี้จะกลายเป็นข้อดีในที่ทำงานซึ่งถือว่าเป็นเรื่องปกติ 
• เมื่อสถานการณ์โควิด-19 บังคับให้ต้องปิดร้านค้าทันที บริษัทยังคงรักษาพนักงานไว้และจ่ายเงินต่อไป
• และในปี ค.ศ. 2022 Ryan Gellert ซีอีโอได้ปิดร้านค้า คลังสินค้า และสำนักงานในอเมริกาเหนือของบริษัท ในช่วงสัปดาห์ระหว่างคริสต์มาสและปีใหม่ เพื่อให้พนักงานได้หยุดงานเป็นเวลาหนึ่งสัปดาห์

3. Intuit : พลังแห่งความเจริญรุ่งเรือง (Intuit: Powering prosperity)

• บริษัทที่อยู่เบื้องหลัง TurboTax, QuickBooks, Mint, Credit Karma และ Mailchimp จริงจังกับภารกิจในการ "ขับเคลื่อนความเจริญรุ่งเรืองไปทั่วโลก"
• นอกเหนือจากการค้าขายทางการเงินส่วนบุคคลและเครื่องมือทางการตลาดแล้ว บริษัทยังขับเคลื่อนความเจริญรุ่งเรืองของพนักงานอีกด้วย
• Intuit มอบสิทธิประโยชน์มากมายแก่พนักงาน ซึ่งครอบคลุมความต้องการทางร่างกาย อารมณ์ และการเงินที่หลากหลาย
• นอกจากนี้ พนักงานยังรายงานถึงวัฒนธรรมที่อบอุ่นและเป็นกันเอง โดยที่ผู้คนใส่ใจซึ่งกันและกันอย่างแท้จริง บวกกับความยืดหยุ่นในการลาหยุดเมื่อจำเป็น ซึ่งเป็นองค์ประกอบที่สำคัญของความพึงพอใจในสถานที่ทำงาน จากการสำรวจล่าสุดของคนงานในสหรัฐฯ
• ไม่น่าแปลกใจเลย ที่พนักงานส่วนใหญ่ของบริษัทจำนวนมากพูดว่า เป็นสถานที่ทำงานที่ยอดเยี่ยม

4. Hubspot: เติบโตด้วยจิตสำนึก สำเร็จด้วยจิตวิญญาณ (Hubspot: Grow with a conscience, succeed with a soul)

• ในฐานะสถานที่ทำงานของบริษัทซอฟต์แวร์ด้านการตลาด การขาย และการบริการแห่งนี้ ไม่ใช่เรื่องแปลกที่อยู่บริษัทอยู่ในหนึ่งรายการบริษัทที่ดีที่สุด
• ด้วยเหตุผลง่ายๆ: วัฒนธรรมบริษัทของ Hubspot นั้นเกี่ยวกับผู้คน (คุณสังเกตเห็นแนวโน้มหรือไม่?)
• ข้อความจากพันธกิจของ Hubspot ให้ข้อมูลเชิงลึกเพิ่มเติมว่า "เราเชื่อว่าธุรกิจสามารถเติบโตได้ด้วยจิตสำนึก และประสบความสำเร็จด้วยจิตวิญญาณ"
• วิธีหนึ่งที่ Hubspot ทำงานเพื่อบรรลุเป้าหมายอันสูงส่งนี้คือผ่าน "นโยบายไร้ประตู" อันโด่งดัง กล่าวโดยสรุปคือ ทุกคนในองค์กรสามารถเข้าถึงทุกคนได้อย่างเท่าเทียมกัน และยินดีรับทุกความคิดเห็น
• เป็นแนวทางที่ระบุว่า: คุณมีความสำคัญ และเราทุกคนก็อยู่ในเหตุการณ์นี้ด้วยกัน

5. Zappos: มีวัฒนธรรมที่ถูกต้อง แล้วที่เหลือจะตามมา (Zappos: Get the culture right, and the rest will follow)

• ในการให้สัมภาษณ์กับ Marketplace ของ NPR ในปี ค.ศ. 2010 Tony Hsieh ผู้ก่อตั้งและซีอีโอของ Zappos (ผู้ค้าปลีกออนไลน์) ได้รับการกล่าวขานอย่างน่าจดจำว่า วัฒนธรรมของบริษัทคือสิ่งสำคัญที่สุด
• Hsieh กล่าวว่า “ความเชื่อทั้งหมดของเราก็คือ หากคุณได้มีวัฒนธรรมที่ถูกต้อง สิ่งอื่นๆ ส่วนใหญ่ เช่น การให้บริการลูกค้าที่ยอดเยี่ยม หรือการสร้างแบรนด์ที่ยั่งยืนในระยะยาว ก็จะเกิดขึ้นตามธรรมชาติด้วยตัวของมันเอง”
• แม้ว่า Hseih จะเสียชีวิตในปี ค.ศ. 2020 แต่มรดกของเขายังคงอยู่ในวัฒนธรรมบริษัทของ Zappos  ผู้นำคนต่อมา ยังคงยึดถือไว้เป็นตัวอย่างสูงสุดของวัฒนธรรมบริษัทที่ประสบความสำเร็จ ว่าควรมีลักษณะอย่างไร
• เพื่อให้บริษัทดำเนินต่อไป บริษัทจึงมุ่งเน้นไปที่การว่าจ้างคนให้เหมาะสมกับวัฒนธรรม โดยมองหาพนักงานที่มีใจรักในการบริการและสอดคล้องกับพันธกิจของบริษัท
• ความไว้วางใจในทีม ยังคงเป็นสิ่งสำคัญยิ่งในวัฒนธรรมและการดำเนินธุรกิจของบริษัท 
• ปัจจุบัน Zappos มีชื่อเสียงในด้านวัฒนธรรมพอๆ กับการขายรองเท้า

6. Pixar: สนับสนุนการทำงานร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ (Pixar: Supporting creative collaboration)

• บริษัทนี้ยังคงสร้างสรรค์อย่างต่อเนื่องได้อย่างไร?
• คำตอบนั้นง่ายมาก: โดยการสนับสนุนความคิดสร้างสรรค์ในทุกด้าน และโดยการยอมรับและสนับสนุนความคิดสร้างสรรค์ของทุกคนรอบตัวคุณ
• สตูดิโอแอนิเมชัน ปฏิบัติตามชุดหลักการพื้นฐานที่แทรกซึมอยู่ในวัฒนธรรมทั้งหมด 
• ซึ่งรวมถึงแนวคิดที่ว่า “นวัตกรรม ต้องการการใช้ชีวิตด้วยความคลุมเครือ” (การยอมรับอย่างสวยงามเกี่ยวกับกระบวนการสร้างสรรค์) ซึ่งส่งผลต่อ “ผู้นำด้านนวัตกรรมที่กระตือรือร้นทำให้งานของฉันสนุกสนาน” และ “ความคิดสร้างสรรค์มาจากการทำงานร่วมกัน”
• ยังมีแนวทางเฉพาะอื่นๆ ที่ Pixar ใช้เพื่อสร้างวัฒนธรรมของตนเช่นกัน
• สิ่งที่น่าสนใจอย่างยิ่งที่ควรทราบ: พนักงานของ Pixar ได้รับการส่งเสริมให้แบ่งปันงานที่ยังไม่เสร็จ
• แนวทางปฏิบัตินี้เชิญชวนให้เกิดการสะท้อนกลับและการทำงานร่วมกัน การแสดงผลงานและความสามารถ (แสดงให้เห็นถึงความเต็มใจที่จะเสี่ยง) เป็นการขับเคลื่อนกระบวนการสร้างสรรค์ไปข้างหน้า
• กล่าวอีกนัยหนึ่ง วัฒนธรรมสร้างสรรค์ไม่ได้เป็นเพียงการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของแต่ละบุคคลเท่านั้น มันหมายถึงการทำงานร่วมกันอย่างสร้างสรรค์ด้วย

7. Costco: ดึงดูด พัฒนา และรักษาทีมที่แข็งแกร่ง (Costco: Attracting, developing, and retaining strong teams)

• เมื่อ Costco เริ่มก่อตั้ง ข้อเสนอและการดำเนินธุรกิจของผู้ค้าปลีกคลังสินค้านั้นไม่เหมือนปกติทั่วไป
• แต่ความมุ่งมั่นของบริษัทต่อทางเลือกการปฏิบัติงานที่สำคัญสี่ประการใน "ระบบงานที่ดี" คือ นำเสนอให้น้อยลง สร้างมาตรฐานและเสริมศักยภาพ ฝึกอบรมข้ามสายงาน และปฏิบัติงานแบบไม่เครียด ทำให้สามารถลงทุนทรัพยากรได้มากขึ้นในพนักงานแนวหน้า ทั้งในแง่ของการฝึกอบรม และการชดเชย
• บริษัทยังมีการเลื่อนตำแหน่งภายในในอัตราที่สูง โดยการพัฒนาผู้นำตั้งแต่ต้นจนจบ
• “เงินเจ็ดสิบเซ็นต์ของทุกๆ ดอลลาร์ที่ Costco ใช้จ่าย เป็นค่าจ้างพนักงาน” James Sinegal ผู้ก่อตั้งกล่าวในการบรรยายที่ MIT Sloan School of Management ในปี ค.ศ. 2018 “บริษัทมีอัตราการหมุนเวียนของพนักงาน 7 เปอร์เซ็นต์ เทียบกับ 60 ถึง 70 เปอร์เซ็นต์ของร้านค้าปลีกอื่นๆ”
• ระบบนี้ส่งผลโดยตรงให้เกิดเป็นการบริการลูกค้าที่มีประสิทธิผล และทำให้เกิดวงจรที่ดี
• วัฒนธรรมของบริษัท ยังคงได้รับการยกย่องว่าเป็นปัจจัยสำคัญเบื้องหลังความสำเร็จที่ยั่งยืน

8. LinkedIn: การเชื่อมต่อและโอกาส (LinkedIn: Connection and opportunity)

• ไม่น่าแปลกใจเลยที่บริษัทโซเชียลมีเดียที่ธุรกิจทั้งหมดคือ "งาน" ที่มีความเข้าใจอย่างถ่องแท้ว่า วัฒนธรรมองค์กรของตนเองเกี่ยวกับอะไร และทำเพื่อใคร
• คำแถลงวัฒนธรรมที่ให้ความสำคัญกับผู้คนเป็นหลักของบริษัท คือ "ความรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกัน ความยืดหยุ่นในการจัดลำดับความสำคัญสิ่งที่สำคัญที่สุด พื้นที่และการสนับสนุนเพื่อฝันที่ยิ่งใหญ่ [และ] สภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรและครอบคลุม" เป็นหลักการหลักของ "#LinkedInLife"
• LinkedIn ถูกรวมไว้ในรายชื่อสถานที่ทำงานที่ดีที่สุดประจำปีของ Glassdoor เป็นประจำ และบทวิจารณ์ของพนักงานของบริษัทระบุว่า วัฒนธรรมองค์กรมีบทบาทสำคัญในเหตุผลดังกล่าว
• ดังที่พนักงานปัจจุบันคนหนึ่งกล่าวไว้ “LinkedIn ดูแลพนักงานโดยเอาใจใส่มากที่สุดแห่งหนึ่ง ผู้นำมีความจริงใจและใส่ใจพนักงาน งานเป็นสิ่งที่ท้าทาย แต่คุณจะได้ทำงานกับผู้คนที่ยอดเยี่ยม”

9. Culture Amp: สร้าง “Culture First” (Culture Amp: Building “Culture First)

• Culture Amp เป็นแพลตฟอร์มสร้างประสบการณ์ให้กับพนักงาน เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่เป็นธรรมชาติเกี่ยวกับแนวทางใหม่ล่าสุดของวัฒนธรรมองค์กร
• ปรัชญาหลักของพวกเขา: สร้างองค์กร "Culture First" ที่ให้ความสำคัญกับพนักงาน ซึ่งเป็นเส้นทางสู่ความสำเร็จของประสบการณ์ของลูกค้า และผลที่ตามมาคือความสำเร็จทางการเงิน
• กล่าวอีกนัยหนึ่ง แทนที่จะอายที่จะคิดเรื่องผลกำไรเกี่ยวกับวัฒนธรรมของบริษัท Culture Amp มุ่งไปที่ผลประโยชน์ทางธุรกิจที่ได้รับการสนับสนุนจากพนักงาน
• ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น? มันเป็นเหตุผลที่ว่าฝ่ายหนึ่งจะมีอิทธิพลต่ออีกฝ่ายหนึ่ง
• “Culture First ตระหนักดีว่า หากคุณดูแลวัฒนธรรมองค์กรให้ดี ประสบการณ์ของลูกค้าและผลกำไรก็จะตามมา” Didier Elzinga ผู้ก่อตั้งและซีอีโอ เขียนไว้ใน Culture Amp blog
• กล่าวโดยสรุป การลงทุนในวัฒนธรรมในที่ทำงานนั้น ดีต่อผลกำไรของบริษัท ไม่ใช่เป็นเพียงแค่การเอาใจพนักงาน

10. Spotify: น้อยคือมาก (Spotify: Less is more)

• Spotify ไม่ได้ดำเนินการตามโครงสร้างองค์กรแบบเดิม ๆ
• บริษัทกลับใช้กลยุทธ์เฉพาะหลายประการ ในการสร้างผลิตภัณฑ์และการจัดทีม 
• ตัวอย่างเช่น พวกเขามี "กลุ่ม" "ชนเผ่า" และ "ชมรม" ซึ่งแต่ละกลุ่มทำหน้าที่จัดระเบียบและปฏิบัติงานด้วยความรับผิดชอบ และมีความเป็นอิสระมากกว่าในลำดับชั้นของทีมแบบดั้งเดิม
• ยังมีมากกว่านั้น สมาชิกในทีมที่แตกต่างกันจะเชื่อมโยงกันผ่านชมรม เช่น ชมรมภาพถ่ายหรือชมรมภาษาการเขียนโค้ดเฉพาะ กลุ่มเหล่านี้ตัดขวางทั่วทั้งองค์กร โดยไม่ขึ้นอยู่กับบทบาทหรือโครงสร้างของบุคคล และช่วยให้พนักงานสามารถเชื่อมโยงด้วยความสนใจที่เหมือนกัน นี่คือความเรียบง่าย 
• โมเดลองค์กรของ Spotify หลุดพ้นจากกระบวนการที่ซับซ้อน เพื่อสนับสนุนการจัดการตนเองและการทำงานร่วมกัน 
• แนวทางนี้ช่วยให้บริษัทสามารถจัดส่งบริการได้อย่างรวดเร็ว และขยายขนาดได้อย่างรวดเร็ว ยิ่งไปกว่านั้น ผู้คนยังชอบทำงานที่นั่นอีกด้วย

11. Clif Bar & Company: พลังงานทางโภชนาการที่สร้างขึ้นตามจุดประสงค์ (Clif Bar & Company: Nutritious energy built on purpose)

• Clif Bar & Company เป็นมากกว่าแท่งอาหารให้พลังงาน
• บริษัทได้ปรับตัวให้สอดคล้องกับการผลิตเพื่อการค้าที่เป็นธรรม และแนวทางปฏิบัติที่ยั่งยืนต่อสิ่งแวดล้อมมานานหลายทศวรรษ
• เหตุผลง่ายๆ ของพวกเขา: การดำเนินธุรกิจอย่างมีจริยธรรม เป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมของบริษัทเสมอ ซึ่งเป็นศูนย์กลางของอาณัติและพันธกิจของบริษัท
• ในหน้าวัฒนธรรมของบริษัท เต็มไปด้วยความคิดริเริ่มและโครงการต่างๆ ทั้งส่วนบุคคลและของบริษัทที่มุ่งเน้นผู้คนทั่วทั้งองค์กร
• สิ่งที่ Clif Bar & Company ทำดูเหมือนจะคิดมานานแล้วก็คือ บริษัทก็คือชุมชน 
• หากคุณลงทุนในชุมชนของคุณ ชุมชนจะไม่เพียงแต่เจริญเติบโตเท่านั้น แต่ยังขับเคลื่อนองค์กรไปข้างหน้าด้วยการสร้างแรงบันดาลใจ ทำให้ผู้คนเชื่อมั่นในบริษัทและให้การสนับสนุน ไม่ใช่แค่ในฐานะองค์กรที่แยกออกจากพวกเขา แต่ในฐานะส่วนหนึ่งของพวกเขา

12. Trader Joe's: ทุกอย่างเกี่ยวกับค่านิยม (Trader Joe’s: All about values)

• Trader Joe’s รวบรวมสมมติฐานที่มักถูกลืม: องค์กรเป็นเพียงกลุ่มบุคคลที่ทำงานเพื่อจุดประสงค์ร่วมกัน
• วัตถุประสงค์ทั่วไปนั้น ถูกกำหนดโดยค่านิยมหลักเจ็ดประการของผู้ค้าปลีกแห่งนี้คือ:1. ความซื่อสัตย์ 2. เราเป็นบริษัทที่ขับเคลื่อนด้วยผลิตภัณฑ์ 3. ที่ Trader Joe’s เราสร้างประสบการณ์ WOW ให้กับลูกค้าทุกวัน 4 ไม่มีระบบราชการ 5. เราเป็นเครือข่ายร้านขายของชำละแวกเพื่อนบ้านระดับประเทศ 6. ไคเซ็น (ปรัชญาธุรกิจของญี่ปุ่นในการปรับปรุงแนวทางการทำงานอย่างต่อเนื่อง) และ 7. ร้านค้าคือแบรนด์ของเรา
• หากคุณต้องการสร้างโมเดลค่านิยมหลัก คงเป็นเรื่องยากที่จะหาค่านิยมที่ดีกว่า Trader Joe’s
• เกี่ยวกับ Kaizen นั้น Dan Bane อดีตประธานและซีอีโอของบริษัทกล่าวถึงในพอดแคสต์ Inside Trader Joe’s โดยอธิบายว่า "สำหรับเรา [Kaizen] หมายถึงทุกคนในบริษัทช่วยกันกับคนอื่นทำงานที่ดีขึ้นในสิ่งที่พวกเขาทำทุกวัน ทุกปี ด้วยเหตุนี้ เราจึงไม่ได้จัดทำงบประมาณ เราแค่คาดหวังว่าร้านค้าของเราจะดีขึ้นทุกปี และ [พนักงาน] มีการสร้างเป้าหมายของตัวเอง”
• เป็นวัฒนธรรมแห่งความรับผิดชอบร่วมกัน ที่ทุกคนรวมอยู่ในนั้นด้วยกัน

***********************************