สถานการณ์ลองโควิด(Long COVID)

21 ตุลาคม 2565

: ทีมงานหญ้าแห้งปากคอก(ท้องถิ่น)[1]

 

โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ “โรคโควิด-19” (COVID-19) ที่ถือเป็น “โรคอุบัติใหม่” [2] เป็นโรคติดต่อที่เกิดจากเชื้อใหม่ (new infectious diseases) รัฐบาลได้ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินทุกเขตท้องที่ทั่วราชอาณาจักร เพื่อควบคุมและป้องกันโรคโควิด-19 บังคับใช้มาตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม 2563 ซึ่งศูนย์บริหารสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (ศบค.) และคณะรัฐมนตรี มีมติให้ต่ออายุ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน รวม 19 ครั้ง[3] ครั้งล่าสุดสิ้นสุดในวันที่ 30 กันยายน 2565 มติที่ประชุม ศบค. เมื่อวันที่ 23 กันยายน 2565[4] ให้ยกเลิกการประกาศใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ทั่วประเทศ และให้ยุบ ศบค. ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2565 เป็นการยุติการใช้กฎหมายพิเศษควบคุมโควิดที่ใช้มานานถึง 2 ปี 6 เดือนลง ก่อนเตรียมกลับคืนสู่การบังคับใช้กฎหมายปกติ เพราะมีผลกระทบต่อระบบการค้าเศรษฐกิจ เช่น การค้าขายชายแดนที่ปิดมานานถึง 3 ปี[5] (ช่วงปี 2563-2565)

 

สถิติการรับวัคซีนโควิดของไทย

ข้อมูลสถานการณ์โควิดทั่วโลก (12 กันยายน 2565) ติดเชื้อ 613,822,943 ราย ไทยอยู่อันดับ 29[6] ไทยมียอดการติดเชื้อคาดว่าถึงร้อยละ 70 ของประชากรทั้งหมด ประชาชนมีภูมิต้านทานจากฉีดวัคซีนและการติดเชื้อมากขึ้น วัคซีนได้ผล สถานการณ์โควิดไทยดีขึ้น ยอดติดเชื้อลดต่อเนื่อง ยอดติดเชื้อเพิ่มน้อยลง(ขาลง) คนกลับมาใช้ชีวิตเป็นปกติมากขึ้น ภาพรวมการฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 สะสม (28 กุมภาพันธ์ 2564-24 กันยายน 2565) [7] รวม 143,266,311 โดส ใน 77 จังหวัด ผู้ได้รับวัคซีน เข็มที่ 1 สะสม 57,319,964 ราย เข็มที่ 2 สะสม 53,825,963 ราย เข็มที่ 3 สะสม 32,120,384 ราย และจะเริ่มฉีด ”วัคซีนโควิด” เด็ก 6 เดือนถึง 4 ปี[8] เริ่มตั้งแต่วันที่ 12 ตุลาคม 2565 ทั่วประเทศ สรุปยอดฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ทั่วประเทศ 142,840,476 โดส (4 กันยายน 2565) [9] 

 

โควิดเป็นโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง 

ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุขตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2565 เป็นต้นไป ยกเลิกโควิด-19 จากการเป็นโรคติดต่ออันตราย[10] และกำหนดให้เป็นโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง[11] โควิดเป็นโรคประจำถิ่น[12] ที่ต้องมีมาตรการป้องกันและควบคุม ปัจจุบันเป็นช่วงโควิดขาลง ในขณะที่ไข้หวัดใหญ่-RSV ขาขึ้น[13] กลุ่มเสี่ยงยังคงฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้น 

ข้อมูลองค์การอนามัยโลก (WHO) และศูนย์ป้องกันและควบคุมโรคยุโรปเผยว่า[14] คลื่นการติดเชื้อโควิด-19 ระลอกใหม่อาจเริ่มขึ้นแล้วในยุโรป เนื่องจากจำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นทั่วภูมิภาค ผลสำรวจสหรัฐฯ ยอด “ลองโควิด” (Long COVID) มีจำนวนมากถึงหนึ่งในสาม แต่สถานการณ์ระบาดของไทย “ไม่มีรายงานประจำวัน” [15] ทั้งเรื่องป่วยและเสียชีวิต จึงไม่สามารถประเมินได้

 

ภาวะโพสท์โควิด (Post-Covid Condition) 

องค์กรป้องกันและควบคุมโรคติดต่อของประเทศสหรัฐอเมริกา (CDC) จำแนกภาวะโพสท์โควิด ตามกลไกการก่อกำเนิดโรคเป็น 3 กลุ่ม ดังนี้[16]

(1) ลองโควิด (Long Covid) หรือ Persistent Post-Covid Syndrome (PPCS) (2) ผลกระทบจากการทำงานของอวัยวะหลายอวัยวะภายหลังหายจากโรคโควิด-19 (Multiorgan effects of COVID-19) คืออาการแสดงผิดปกติที่เกี่ยวเนื่องกับการทำงานที่ผิดปกติของอวัยวะหรือหลายอวัยวะในร่างกายของผู้ป่วยที่เคยติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (3) ผลกระทบจากการนอนรักษาโรคโควิด-19 ในโรงพยาบาลเป็นระยะเวลานาน (Effects of COVID-19 Treatment/Hospitalization) ผลกระทบที่เกิดจากการนอนรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นระยะเวลานานในกลุ่มผู้ป่วยโรคโควิด-19 โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ป่วยในหอผู้ป่วยวิกฤติ (ICU) ประสบความเครียดรุนแรงเฉียบพลันจากการใส่ท่อช่วยหายใจ หรือการถูกปั๊มหัวใจในการกู้ชีพ เกิดความเครียดสะสมและนำไปสู่การเป็นโรคที่เรียกว่าโพสท์อินเท็นสีฟแคร์ซินโดรม (“Post-Intensive Care Syndrome; PICS”) ความเครียดสะสมส่งผลกระทบต่อจิตใจอันนำไปสู่ความผิดปกติทางจิตอันเกิดตามมาจากความเครียด “Post-Traumatic Stress Disorder; PTSD”

 

ภาวะลองโควิด (Long COVID) คืออะไร[17]

เป็นภาวะที่คนเคยติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 และได้รับการรักษาอย่างถูกวิธีจนหายแล้ว แต่ยังคงมีอาการที่เหมือนขณะที่ติดเชื้อ[18] เช่นอาการเหนื่อย เพลีย คงมีหลงเหลืออยู่ เป็นไปได้ว่ากำลังตกอยู่ในภาวะลองโควิด ภาวะลองโควิด คืออาการหรือกลุ่มอาการแสดงผิดปกติที่ยังคงแสดงอยู่ต่อเนื่อง หรืออาการแสดงผิดปกติที่เกิดขึ้นใหม่เป็นระยะเวลานานกว่า 4 สัปดาห์ ในผู้หายจากโรคโควิด-19 อาการลองโควิดที่สำคัญได้แก่ มีไข้ต่ำ (Low-grade fevers) ปวดหัว (Headache) เวียนศีรษะ (Dizziness) หายใจหอบ (Dyspnea) ไอ (Cough) แน่นหน้าอก อ่อนเพลีย (Fatigue) เหนื่อยง่าย (Tiredness) ปวดท้อง ท้องเสีย เบื่ออาหาร ปวดหู มีเสียงในหู ใจสั่น (Palpitations) ขาดสมาธิ สมองล้า (Brain fogginess) นอนไม่หลับ อารมณ์แปรปรวน มีอาการชา ปวดกล้ามเนื้อและข้อ (Muscle pain and joint pain) สูญเสียการได้กลิ่นหรือการรับรส (Persistent loss of smell or taste) เกิดผื่นขึ้นตามตัว ในเพศหญิงอาจพบรอบประจำเดือนมาผิดปกติ

ภาวะลองโควิดส่งผลต่อสมรรถนะในการดำรงชีวิตประจำวัน สมรรถนะในการทำงานภายหลังการหายจากการติดเชื้อ เพิ่มภาระค่าใช้จ่ายระยะยาวต่อบุคคล ครอบครัว และสังคม[19] การป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้อ Covid-19 ย่อมดีที่สุด

คาดไทยเจอภาวะ “ลองโควิด” หลายแสนคน แนวโน้มโควิดไปในทางที่ดีขึ้น การป่วยโควิดเริ่มลด[20] เตรียมเข้าสู่โหมด “โรคประจำถิ่น” [21] การระบาดโควิด 19 กำลังเข้าสู่โรคทางเดินหายใจประจำฤดูกาล[22] องค์การอนามัยโลก (WHO) (15 กันยายน 2565) [23] เปิดเผยผลการศึกษาติดตามสถานการณ์แพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ในพื้นที่ของประเทศต่างๆ ภูมิภาคยุโรป โดยระบุว่า ในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 สองปีแรก หรือระหว่างปี 2020 – 2021 (พ.ศ.2563 – 2564) พบว่า ผู้ที่เคยป่วยจากโควิด มีอาการไม่พึงประสงค์ที่หลงเหลืออยู่หลังหายป่วยจากโรคโควิด หรือที่เรียกว่า “ลองโควิด” ซึ่งมีชาวยุโรปอย่างน้อย 17 ล้านคน มีอาการลองโควิด

 

โควิดสายพันธุ์ใหม่

ปัจจุบันไวรัสโควิดกลายพันธุ์นับไม่ถ้วน-หลบภูมิ[24] จากสายพันธุ์ดั้งเดิม “อู่ฮั่น” พบไวรัสโควิดมากขึ้นเรื่อยๆ ที่เปลี่ยนไปแบบไวกว่าเดิมมาก ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล (7 ตุลาคม 2565) ให้ข้อมูลว่า[25] วิวัฒนาการของโควิด-19 ต่างสายพันธุ์ที่มาบรรจบกัน (convergent evolution) เริ่มเห็นหลายตำแหน่งของการกลายพันธุ์ของสายพันธุ์ในอดีต “รีไซเคิล” มาใช้ใหม่ในสายพันธุ์ที่เพิ่งอุบัติขึ้นทั้ง 4 สายพันธุ์ BQ.1.1, BA.2.3.20, BA.2.75.2, และ XBB ที่กลายพันธุ์มาจากบรรพบุรุษโอไมครอนที่ต่างกลุ่มกัน มีกลายพันธุ์ต่างไปจากไวรัสดั้งเดิม “อู่ฮั่น” ถึงกว่า 100 ตำแหน่ง คาดว่าจะระบาดเข้ามาแทนที่ BA.5 ในสิ้นปีนี้หรือต้นปี 2566 และพบว่า สายพันธุ์ XBB ดื้อต่อภูมิคุ้มกันกว่าทุกสายพันธุ์

“เจเนอเรชัน 3” โอไมครอน “BA.2.75.2” พบในไทยแล้วเมื่อ 13 กันยายน 2565 จำนวน 1 ราย[26] สำหรับไวรัสสิงคโปร์ ซึ่งพบในหลายประเทศก่อนสิงคโปร์ ปัจจุบันเรียก “โควิดสายพันธุ์ XBB” [27] แพร่ระบาดมากที่ประเทศสิงคโปร์ ผลวิจัยพบว่าเป็นไวรัสสายพันธุ์ใหม่ที่ดื้อต่อภูมิคุ้มกันมากที่สุด

 

ข่าวการเสนอให้เลิกใช้ยาฟาวิพิราเวียร์(Favipiravir) รักษาผู้ป่วยโควิด

ผลวิจัยล่าสุดจากสื่อต่างประเทศเมื่อปลายปีที่แล้วชี้ว่า[28] ยาฟาวิพิราเวียร์ไม่ควรใช้รักษาผู้ป่วยโควิด 19 ผลการศึกษาวิจัยข้อมูลของบริษัทยาของญี่ปุ่น[29] ที่เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา เม็กซิโก และบราซิลพบว่า ยาฟาวิพิราเวียร์ไม่ช่วยลดการป่วยหนักและเสียชีวิต ไม่แตกต่างจากยาหลอก ไม่ช่วยทำให้อาการของโรคโควิดดีขึ้น ไม่ลดความรุนแรงของโรค ไม่ลดการป่วยหนักเข้านอนในโรงพยาบาล ไม่ลดจำนวนไวรัสในร่างกาย คนที่กินยาฟาวิพิราเวียร์ มีกรดยูริกสูงขึ้นถึง 19.9% เมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอก 2.8%

อาจารย์คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีเหตุผลเสนอให้หยุดเลิกใช้ยาฟาวิพิราเวียร์[30] องค์การเภสัชกรรมควรเลิกผลิต นำเข้า และไม่ควรส่งยาฟาวิพิราเวียร์ให้ร้านขายยาและโรงพยาบาลอีกต่อไป ซึ่งประเทศเพื่อนบ้านได้เลิกใช้มานานแล้ว และปัจจุบันยาโมลนูพิราเวียร์[31] ราคาไม่แพงกว่ายาฟาวิพิราเวียร์ การเข้าถึงยาโมลนูพิราเวียร์และแพ็กซ์โลวิดซึ่งมีหลักฐานพิสูจน์ลดความรุนแรงของโรค ลดการเข้านอนในโรงพยาบาล แต่ข้อมูลกรมการแพทย์ สธ. (11 กันยายน 2565) [32] แจ้งว่า ข้อมูลการใช้ยายาฟาวิพิราเวียร์ยังปลอดภัย แม้พบยูริคสูง 

 

ยาต้านโควิด สเปรย์พ่นจมูกสู้โควิดและ Telehealth นวัตกรรมใหม่ในการรักษาโรค

มองย้อนยาต้านโควิด[33] เริ่มแรกใช้ยา “ฟาวิพิราเวียร์” ยาตัวที่ 2 เป็นยาชนิดฉีดเรมเดซิเวียร์ รพ.วิชัยยุทธใช้ (13 กรกฎาคม 2564) ในระยะแรกราคาแพงมาก ปัจจุบันราคาถูกลงมาก ประสิทธิภาพดีกว่า ลดการป่วยหนักและการเสียชีวิตได้ ต่อมายาต้านไวรัสที่มีประสิทธิภาพและเป็นยาชนิดกิน คือ ยาโมลนูพิราเวียร์ รพ.วิชัยยุทธใช้ (18 กรกฎาคม 2565) ตามมาด้วยยาแพกซ์โลวิด (22 กรกฎาคม 2565) ยาทั้ง 2 ตัวหลังนี้มีประสิทธิภาพในการลดการป่วยหนักและเสียชีวิต ดีกว่ายาฟาวิพิราเวียร์อย่างเห็นได้ชัด แพทย์แนะนำให้คนไข้กินยาโมลนูพิราเวียร์ที่ผลิตจากอินเดียเพราะช่วยได้ดี เพื่อนบ้าน “ลาว-กัมพูชา” หาซื้อได้ในราคาไม่แพง

สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) เปิดตัวผลิตภัณฑ์สเปรย์พ่นจมูกดักจับและยับยั้งโควิด-19 ทางกายภาพ ครั้งแรกของไทย[34] ซึ่งไม่ใช่วัคซีนป้องกันโควิด ยี่ห้อ เวลล์โควิแทรป แอนติ-โคฟ นาซาล สเปรย์ (Vaill CoviTRAP Anti-CoV Nasal Spray) ผลิตโดยองค์การเภสัชกรรม ขึ้นทะเบียนจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) แล้ว วางจำหน่ายตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2565

ช่วงการระบาดของโควิดที่ผ่านมา หลายคนอาจได้มีประสบการณ์ใช้งานระบบ Telehealth[35] หรือ การดูแลสุขภาพทางไกล ซึ่งระบบดังกล่าวเติบโตอย่างก้าวกระโดด ช่วยลดการติดเชื้อ ช่วยติดตามผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ลดค่าใช้จ่ายการเดินทางของผู้ป่วย รวมไปถึงลดความหนาแน่นของโรงพยาบาล ประเมินกันว่าแนวโน้มเช่นนี้จะดำรงอยู่ต่อไปและน่าจะขยายตัวมากขึ้นด้วยในยุคหลังโควิด-19 ตัวอย่างการให้บริการนี้ในต่างประเทศ เช่น ระบบบริการชื่อ XRHealth ของสหรัฐอเมริกาให้บริการ “คลินิกแบบเสมือนจริง” หรือ Virtual Clinic ที่ให้บริการรักษาผ่านอุปกรณ์และแอปพลิเคชัน VR ที่บ้าน

 

สถานการณ์การแพร่ระบาดต่อการท่องเที่ยวและการลงทุน

แน่นอนว่าการแพร่ระบาด การติดเชื้อโควิดมีผลกระทบต่อเศรษฐกิจไทยมาก[36] โดยเฉพาะการท่องเที่ยวและห่วงโซ่อุปทานการท่องเที่ยว (Tourism Supply Chain) ที่เป็นรายได้ GDP หลักของไทยลดหายไปมาก เมือง เช่น กทม.เริ่มฟื้นจากโควิด[37] ไซต์งานก่อสร้างเปิด-คนกลับมาเดินทาง มีผลต่อนักลงทุน ความเสี่ยงต่อการลงทุน โพล ม.กรุงเทพ (13 กันยายน 2565) เผยว่า[38] คนไทยตั้งใจเป็นเจ้าของธุรกิจหลังโควิด แต่ไม่กล้าเพราะทุนไม่พอ ความเห็นต่อสถานการณ์โควิด-19 คลี่คลายจะทำให้อยากเริ่มต้นธุรกิจใหม่มากน้อยเพียงใด ส่วนใหญ่ร้อยละ 60.5 ทำให้อยากเริ่มต้นธุรกิจใหม่ค่อนข้างมากถึงมากที่สุด ขณะที่ร้อยละ 39.5 ทำให้อยากเริ่มต้นธุรกิจใหม่ค่อนข้างน้อยถึงน้อยที่สุด 

ด้านการท่องเที่ยวหลังโควิดกระจายไปเมืองรอง ไทยจัดประชุมรัฐมนตรี SME วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม “เอเปก” ที่ภูเก็ต เมื่อวันที่ 9-10 กันยายน 2565[39] มุ่งเร่งฟื้นฟูหลังพิษโควิด ถกแนวทางเร่งฟื้นฟูผู้ประกอบการ SME จากผลกระทบโควิด19 ผ่านการเข้าถึงเงินทุน ให้ปรับตัวสู่ดิจิทัลและ BCG Model หรือ การพัฒนาเศรษฐกิจแบบองค์รวม ที่จะพัฒนา 3 เศรษฐกิจ ไปพร้อมกัน คือ เศรษฐกิจชีวภาพ (Bioeconomy) เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) และ เศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy)

ศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจ ทีทีบี (ttb analytics) (12 กันยายน 2565) ประเมินว่า[40] จำนวนผู้เยี่ยมเยือนชาวไทยที่เดินทางท่องเที่ยวในประเทศในปี 2565 จะอยู่ที่ 188.1 ล้านคน-ครั้ง สร้างรายได้จากการท่องเที่ยวราว 7.2 แสนล้านบาท ในช่วงเวลากว่า 2 ปีที่มีการแพร่ระบาดของโควิด-19 ทำให้เห็นการเปลี่ยนแปลงด้านการเดินทางอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในด้านการท่องเที่ยวจะเห็นนักท่องเที่ยวมีความกระตือรือร้นออกเดินทางไปสำรวจจุดหมายปลายทางใหม่ๆ กระจายตัวออกไปยังพื้นที่อื่นๆ อย่างต่อเนื่อง โดยไม่กระจุกตัวอยู่แค่แหล่งท่องเที่ยวชื่อดังเท่านั้น ซึ่งเทรนด์ที่เกิดขึ้นนี้ช่วยให้คนในท้องถิ่นสร้างรายได้เพิ่มจากการเป็นผู้ให้บริการที่พัก และช่วยให้สามารถรับมือกับค่าครองชีพที่สูงขึ้น 

เอกชนวอนรัฐขยายต่ออายุมาตรการ “เราเที่ยวด้วยกัน” [41] เพื่อหนุนการท่องเที่ยวให้ฟื้นตัวจากโควิด เชื่อว่า จะเป็นประโยชน์กับธุรกิจโรงแรม และธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องอย่างมาก มีการคาดการณ์จำนวนนักท่องเที่ยวจะทะลุ 10 ล้านคน สร้างรายได้มากกว่า 2 แสนล้านบาท เพราะรายได้ GDP หลักของไทยคือ การท่องเที่ยว มีปัจจ้ยบวกข้อมูลบุ๊คกิ๊งดอทคอม ระบุว่า ไทยเป็นเป้าหมายที่นักท่องเที่ยวต่างชาติจะเดินทางมาไทย , การเดินทางมาไทยสะดวกมากกว่าหลายๆ ประเทศ , ไทยมีนโยบายเรื่องการให้ต่างชาติที่มีรายได้สูง มีทรัพย์สินมาก เข้ามาอาศัยในไทยได้ และเงินบาทที่อ่อนค่าก็หนุนให้นักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทยมากขึ้น

สถานการณ์เศรษฐกิจไทยช่วงกันยายน-ตุลาคม 2565 ข้อมูลเมื่อ 18 กันยายน 2565 พบว่า[42] ตัวเลขว่างงานไทยต่ำสุด นับแต่โควิดระบาด ถือเป็นปรากฏการณ์ทางเศรษฐกิจไทยที่ดีขึ้น แม้ว่าข้อมูลเงินเฟ้อเดือนสิงหาคมอยู่ที่ 6.8% ในขณะที่ก่อนโควิด-19 (ปี 2562) เงินเฟ้อไม่ถึง 2% ราคาผักเพิ่มขึ้นมากแม้กระทั่งผักทั่วไปอย่างผักกาดหอม และปัญหาไม่อยู่เฉพาะราคาอาหารแต่สร้างผลกระทบเป็นลูกโซ่ เช่น ต้องเพิ่มเงินเดือนพนักงาน

ธนาคารแห่งประเทศไทยรายงานว่า[43] ผลกระทบจากไวรัส COVID 19 ต่อภาคธุรกิจไทย เดือนกันยายน 2565 การฟื้นตัวของธุรกิจปรับดีขึ้นเมื่อเทียบกับเดือนก่อน แต่กำลังซื้อที่อ่อนแอยังคงเป็นอุปสรรคสำคัญที่สุดที่กดดันการฟื้นตัวของธุรกิจในภาพรวม โดยภาคการผลิตมีความกังวลต่อปัญหาด้าน Supply Chain เพิ่มขึ้น ส่วนการฟื้นตัวของการจ้างงานในภาพรวมปรับดีขึ้นจากภาคที่มิใช่การผลิตเป็นสำคัญ

 

นี่คือภาพรวมสถานการณ์โรคโควิดไทยได้ลดความเข้มงวดในมาตรการป้องกันและควบคุมลง เพื่อหวังผลแก้ไขเศรษฐกิจให้เดินหน้า แต่ขณะเดียวกันพัฒนาการของเชื้อโรคกลับทวีขึ้นในเชิงลึกเช่นการกลายพันธุ์ และการเกิดภาวะ “ลองโควิด” ที่คนติดเชื้อติดแล้วติดอีก เป็นโจทย์ที่รัฐและคนไทยทุกคนต้องช่วยกันหาคำตอบ

 

[1]Phachern Thammasarangkoon & Watcharin Unarine, ทีมงานหญ้าแห้งปากคอก(ท้องถิ่น), บทความพิเศษ, สยามรัฐออนไลน์, 21 ตุลาคม 2565. https://siamrath.co.th/n/392771

[2]โรคอุบัติใหม่ คือ โรคติดต่อชนิดใหม่ที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนและต้องใช้เวลาในการวิจัยโรคใหม่เพื่อหาวิธีการรักษา เป็นโรคติดต่อที่เกิดจากเชื้อใหม่ (New infectious disease) โรคติดต่อที่พบในพื้นที่ใหม่ (New geographical areas) โรคติดต่ออุบัติซ้ำ (Re-emerging infectious disease) เชื้อก่อโรคที่ดื้อต่อยาต้านจุลชีพ (Antimicrobial resistant organism) และเกิดจากการกระทำของมนุษย์ด้วยสารชีวะ

คำที่เกี่ยวเนื่องกัน คือ โรคติดเชื้ออุบัติใหม่ (Emerging Infectious Diseases, EID)หรือ โรคติดเชื้ออุบัติซ้ำ (Re-emerging Infectious Diseases) คือโรคที่เกิดจากสาเหตุการติดเชื้อโรคหรือโรคที่ติดต่อกันได้ ที่มีการอุบัติเกิดเพิ่มมากขึ้นในช่วงระยะเวลา 20 ปีที่ผ่านมา และมีการคาดการณ์ว่าจะเป็นภัยคุกคามมากขึ้นแก่มนุษยชาติในอนาคตต่อไป (วิกิพีเดีย) เป็นโรคติดเชื้อที่มีแนวโน้มที่จะพบมากขึ้นในอนาคตอันใกล้ รวมไปถึงโรคที่เกิดขึ้นใหม่ในที่ใดที่หนึ่ง หรือโรคที่เพิ่งจะแพร่ระบาดเข้าไปสู่อีกที่หนึ่ง และยังรวมถึงโรคติดเชื้อที่เคยควบคุม

ดู โรคอุบัติใหม่ เตรียมรับมือยังไงให้รอด, สุขภาพ ความรู้ ไลฟ์สไตล์, 6 ตุลาคม 2564, https://www.muangthai.co.th/th/article/emerging-infectious-diseases#:~:text=โรคอุบัติใหม่%20คือ%20โรค,ดื้อต่อยาต้านจุลชีพ%20( 

[3]ประกาศเรื่อง การขยายระยะเวลาการประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินในทุกเขตท้องที่ทั่วราชอาณาจักร (คราวที่ 19), ตั้งแต่วันที่ 1 สิงหาคม พ.ศ.2565 จนถึงวันที่ 30 กันยายน พ.ศ.2565, ประกาศราชกิจจานุเบกษา เล่ม 139 ตอนพิเศษ 175 ง วันที่ 27 กรกฎาคม 2565 หน้า 142, http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2565/E/175/T_0142.PDF

[4]จับตายกเลิก”พรก.ฉุกเฉิน”วันนี้”เลขาฯสมช.”ชง”ศบค.ชุดใหญ่”ให้ประชาชนกลับมาใช้ชีวิตปกติ, สยามรัฐออนไลน์, 23 กันยายน 2565, https://siamrath.co.th/n/384905 & “บิ๊กป้อม” ถก “ศบค.ชุดใหญ่” ไฟเขียว ยกเลิก “พรก.ฉุกเฉิน” ยุบ “ศบค.” มีผล1ต.ค.นี้, สยามรัฐออนไลน์, 23 กันยายน 2565, https://siamrath.co.th/n/385038 

[5]บุรีรัมย์​เปิดจุดผ่อนปรนการค้าชายแดนไทย-กัมพูชา​ "ช่อง​สาย​ตะกู" หลังปิดนานกว่า 3 ปีพิษโควิด-19, สยามรัฐออนไลน์, 14 ตุลาคม 2565, 15:27 น., https://siamrath.co.th/n/390998

[6]สถานการณ์โควิดทั่วโลก ติดเชื้อ 613,822,943 ราย ไทยอยู่อันดับ 29, ไทยโพสต์, 12 กันยายน 2565, 12:13 น., https://www.thaipost.net/covid-19-news/219856/

[7]อย่าประมาท! ทั่วประเทศฉีดวัคซีนโควิดแล้ว 143,266,311 โดส, สยามรัฐออนไลน์, 25 กันยายน 2565,16:12 น., https://siamrath.co.th/n/385489 

[8]12 ต.ค. ดีเดย์ฉีดวัคซีนโควิดเด็ก 6 เดือน-4 ขวบ ไฟเซอร์ฝาแดงเข้มถึงไทยพรุ่งนี้, ไทยรัฐ, 6 ตุลาคม 2565, https://www.thairath.co.th/news/politic/2519688

[9]ยอดฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19 ทั่วประเทศ 142,840,476 โดส, ไทยโพสต์, 4 กันยายน 2565, 16:28 น., https://www.thaipost.net/covid-19-news/214219/

[10]ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ยกเลิกประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ชื่อและอาการสำคัญของโรคติดต่ออันตราย (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2563 พ.ศ.2565, ประกาศราชกิจจานุเบกษา เล่ม 139 ตอนพิเศษ 223 ง วันที่ 20 กันยายน 2565 หน้า 1, http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2565/E/223/T_0001.PDF

[11]ประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ชื่อและอาการสำคัญของโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2565, ประกาศราชกิจจานุเบกษา เล่ม 139 ตอนพิเศษ 223 ง วันที่ 20 กันยายน 2565 หน้า 2, http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2565/E/223/T_0002.PDF

[12]“หมออุดม” ยันหลังยกเลิกพรก.ฉุกเฉิน 1 ต.ค.ไม่เกิดสุญญากาศ คาดอย่างน้อย1ปี “โควิด” เป็น “โรคประจำถิ่น”, สยามรัฐออนไลน์, 23 กันยายน 2565, https://siamrath.co.th/n/384998

[13]“หมอมนูญ” เผยโควิดขาลง ขณะที่ไข้หวัดใหญ่-RSV ขาขึ้น กลุ่มเสี่ยงต้องฉีดเข็มกระตุ้น, สยามรัฐออนไลน์, 11 ตุลาคม 2565, https://siamrath.co.th/n/390053?

[14]อนามัยโลกเตือนยุโรปส่อเจอโควิดระลอกใหม่, กรุงเทพธุรกิจ, 13 ตุลาคม 2565, 9:00 น., https://www.bangkokbiznews.com/world/1032183? 

[15]นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊กถึงสถานการณ์โควิด-19 ประจำวันที่ 6 ตุลาคม 2565 ว่า 5 อันดับแรกที่ติดเชื้อสูงสุดคือ ฝรั่งเศส ไต้หวัน อิตาลี ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ สถานการณ์ระบาดของไทย ไม่มีรายงานประจำวันทั้งเรื่องป่วยและเสียชีวิต ทำให้ไม่สามารถประเมินได้ เมื่อเทียบกับเช่น สหรัฐอเมริกา เยอรมัน ดู พบ 1 ใน 3 เป็น "Long COVID"! "หมอธีระ"โพสต์ผลสำรวจสหรัฐฯ หลังติดเชื้อโควิด, สยามรัฐ, 6 ตุลาคม 2565, https://siamrath.co.th/n/388533 

[16]The Post-COVID Condition (Long COVID) by Pattira Tantipasawasin, Faculty of Medicine, Burapha University, ในวารสารโรงพยาบาลชลบุรี, https://thaidj.org/index.php/CHJ/article/view/11958 

[17]The Long COVID,ทพ.สิทธิชัย ตันติภาสวศิน (บรรณาธิการ), วารสารโรงพยาบาลชลบุรี ปีที่ 47 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2565, https://thaidj.org/index.php/CHJ/issue/view/733 

[18]อาการ “ลองโควิด” เจอ 8 อาการเหล่านี้มากที่สุด เป็นนานนับปีอาจไม่หายขาด, คมชัดลึก, 18 กรกฎาคม 2565, https://www.komchadluek.net/covid-19/522736 

[19]ปัญหาระยะยาวคือ Long COVID ที่จะบั่นทอนคุณภาพชีวิต บั่นทอนสมรรถนะในการดำรงชีวิตประจำวัน การทำงาน และเป็นภาระค่าใช้จ่ายในอนาคตต่อทั้งผู้ป่วย ครอบครัว และสังคม & Long COVID is real การป้องกันตัวไม่ให้ติดเชื้อย่อมดีที่สุด ดู “หมอธีระ” เผย อาการ Long COVID กับผลกระทบต่อหัวใจและหลอดเลือด, กรุงเทพธุรกิจ, 4 พฤษภาคม 2565, https://www.bangkokbiznews.com/news/1002550 

[20]คาดไทยเจอภาวะ 'ลองโควิด' หลายแสนคน บี้รัฐเร่งให้ความรู้ประชาชน, ไทยโพสต์, 5 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/covid-19-news/214435/ & 'นพ.ธีระ' ยกผลศึกษาเยลตอกย้ำปัญหา Long COVID, ไทยโพสต์, 8 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/covid-19-news/198287/ 

[21]โรคประจำถิ่น (Endemic)คือ โรคที่เกิดขึ้นประจำในพื้นที่นั้นๆ ตัวเชื้อก่อโรคลดความรุนแรง ประชากรมีภูมิคุ้มกันมากขึ้น อัตราการเสียชีวิตต่ำ มีอัตราป่วยคงที่ และสามารถคาดการณ์การแพร่กระจายเชื้อได้ เช่น โรคไข้หวัดใหญ่ และโรคไข้เลือดออก เป็นต้น

คำว่า “โรคประจำถิ่น” ไม่ใช่ถ้อยคำที่เป็นทางการ โดยในพระราชบัญญัติโรคติดต่อ พ.ศ.2558 มาตรา 4 บทนิยาม จะใช้คำว่า “โรคติดต่ออันตราย” “โรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง” และ “โรคระบาด” ซึ่งปัจจุบันโรคโควิด-19 ถูกจัดอยู่ใน “โรคติดต่ออันตราย” จากการออกประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินในทุกเขตท้องที่ทั่วราชอาณาจักร เมื่อปี พ.ศ.2563 และประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ชื่อและอาการสำคัญของโรคติดต่ออันตราย (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2563 สรุปโรคโควิด-19 ถูกปรับสถานะให้เป็นโรคที่มีความรุนแรงน้อยลงกว่าเดิม 

ในระดับของโรคติดต่อ 4 ระดับ ระดับที่ 1 เรียกว่า Endemic (โรคประจำถิ่น) คือ มีอัตราป่วยคงที่และสามารถคาดการณ์ได้โดยขอบเขตของพื้นที่อาจเป็นเมือง ประเทศ หรือใหญ่กว่านั้น อย่างกลุ่มประเทศ หรือทวีป เช่น ไข้เลือดออกในประเทศไทย โรคมาลาเรียในทวีปแอฟริกา กล่าวคือ มีโรคปรากฏหรือระบาดในพื้นที่ แต่อาจจำกัดในเชิง พื้นที่ภูมิศาสตร์หรือการกระจาย และการเพิ่มขึ้นในจำนวนที่สามารถคาดการณ์ได้ เป็นโรคที่มีอัตราป่วยคงที่ในพื้นที่และมักคาดการณ์ได้

ดู โควิด-19 บนเส้นทางเปลี่ยนผ่านสู่ “โรคประจำถิ่น”, โดย พันธุ์ทิพา หอมทิพย์, กลุ่มงานกฎหมาย 2 สำนักกฎหมาย, สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร รัฐสภา, https://www.senate.go.th/assets/portals/93/fileups/253/files/san/Covid19.pdf & “หมออุดม” ยันหลังยกเลิกพรก.ฉุกเฉิน 1 ต.ค.ไม่เกิดสุญญากาศ คาดอย่างน้อย1ปี “โควิด” เป็น “โรคประจำถิ่น”, สยามรัฐออนไลน์, 23 กันยายน 2565, อ้างแล้ว 

[22]“หมอยง”เตือนโควิดกำลังเข้าสู่โรคทางเดินหายใจประจำฤดูกาล, สยามรัฐออนไลน์, 4 กันยายน 2565, https://siamrath.co.th/n/379455 & “กรมควบคุมโรค” แนะผู้ปกครองดูแลบุตรหลาน หวั่นป่วยด้วยโรค RSV, สยามรัฐออนไลน์, 17 กันยายน 2565, https://siamrath.co.th/n/383377 & กรมควบคุมโรคย้ำผู้ปกครองดูแลเด็กช่วงเปลี่ยนฤดูกาล ป้องกันติดไวรัส RSV, สยามรัฐออนไลน์, 20 ตุลาคม 2565, https://siamrath.co.th/n/392436

[23]“ฮู” สุดห่วง “ชาวยุโรป 17 ล.คน” เผชิญ “ลองโควิด”, สยามรัฐออนไลน์, 15 กันยายน 2565, https://siamrath.co.th/n/382822

[24]ดร.อนันต์ เผยไวรัสโควิดกลายพันธุ์นับไม่ถ้วน-หลบภูมิ จากสายพันธุ์ดั้งเดิม ‘อู่ฮั่น’, มติชน, 13 กันยายน 2565, https://www.matichon.co.th/covid19/news_3559358 & “ดร.อนันต์” เผย พบไวรัสโควิดมากขึ้นเรื่อยๆ ตอนนี้เปลี่ยนไปแบบไวกว่าเดิมมาก, สยามรัฐออนไลน์, 13 กันยายน 2565, https://siamrath.co.th/n/382068

[25]“ระบาด”ปลายปีนี้! “ศูนย์จีโนมฯ”จับตา”ไวรัสโควิด” 4 สายพันธุ์ย่อย คาดมาแทนที่ “BA.5”, สยามรัฐออนไลน์, 7 ตุลาคม 2565, 09:31 น., https://siamrath.co.th/n/388894 &

[26]ศูนย์จีโนมฯพบในไทยแล้ว 1 ราย โควิดเจเนอเรชัน 3 โอไมครอน 'BA.2.75.2', ไทยโพสต์, 13 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/covid-19-news/220464/ & ศูนย์จีโนมฯ เผยไทยพบโอมิครอน BA.2.75.2 รายที่ 2 เป็นหญิง ชี้เชื้อดื้อยาทุกชนิด, มติชน, 19 กันยายน 2565, https://www.matichon.co.th/covid19/thai-covid19/news_3570379 

[27]ระทึก “โอไมครอน XBB” สายพันธุ์ลูกผสม “ศูนย์จีโนมฯ”เผยดื้อต่อแอนตี้บอดี้ทุกชนิด แถมหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันสุดๆ, สยามรัฐออนไลน์, 6 ตุลาคม 2565, https://siamrath.co.th/n/388540? & ติดเชื้อกว่า 7 พันคน “สิงคโปร์” พบ “โควิด” สายพันธุ์ใหม่ “XBB” ระบาดหนัก, สยามรัฐออนไลน์, 9 ตุลาคม 2565, https://siamrath.co.th/n/389433

[28]เอาแล้ว นักไวรัสวิทยายกผลวิจัยล่าสุดชี้ยาฟาวิพิราเวียร์ไม่ควรใช้รักษาผู้ป่วยโควิด19, ไทยโพสต์, 8 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/covid-19-news/216855/ 

[29]ถึงเวลาไทยหยุดใช้ ‘ยาฟาวิพิราเวียร์’ รักษาโควิด เลิกนำเข้า-ส่งยาให้ รพ., ไทยโพสต์, 9 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/covid-19-news/217726/ 

[30]ยก 4 เหตุผล หักล้าง สธ. ยุติ 'ยาฟาวิพิราเวียร์' รักษาโควิด, ไทยโพสต์, 12 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/covid-19-news/219633/ & ถึงเวลาไทยหยุดใช้ ‘ยาฟาวิพิราเวียร์’ รักษาโควิด เลิกนำเข้า-ส่งยาให้ รพ., ไทยโพสต์, 9 กันยายน 2565, อ้างแล้ว 

[31]ยาโมลนูพิราเวียร์ (MoInupiravir) เป็นยาเม็ดชนิดรับประทาน ออกฤทธิ์ต้านไวรัส พัฒนาขึ้นเพื่อใช้รักษาโรคไข้หวัดใหญ่ นอกจากนี้ยาโมลบูพิราเวียร์ออกฤทธิ์ต่อต้านไวรัสโคโรนาหลายชนิด เช่น โรคซาร์ส โรคเมอร์ส และเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคโควิด-19

[32]กรมการแพทย์ เผยข้อมูลการใช้ยาฟาวิพิราเวียร์รักษาผู้ป่วยโควิด ยันปลอดภัย แม้พบยูริคสูง, ไทยโพสต์, 11 กันยายน 2565, https://www.matichon.co.th/local/quality-life/news_3557364 

[33]'หมอมนูญ' ชี้'ฟาวิพิราเวียร์' ไม่ต่างจากยาหลอก, สยามรัฐออนไลน์, 29 กันยายน 2565, 08:34 น., https://siamrath.co.th/n/386556 

[34]5 ภาคี ผนึกกำลังเปิดตัว ‘โควิแทรป’ สเปรย์พ่นจมูกแอนติบอดี ยับยั้งโควิด-19 ทางกายภาพ, คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 26 กันยายน 2565, https://www.md.chula.ac.th/โควิแทรป-สเปรย์พ่นจมูก/ & “ดร.อนันต์” ชี้ “สเปรย์พ่นจมูก” ไม่ใช่วัคซีนป้องกันโควิด แค่มีฤทธิ์ช่วยจับไวรัสเพียง 6 ชั่วโมง, สยามรัฐออนไลน์, 28 กันยายน 2565, 19:49 น., https://siamrath.co.th/n/386476? 

[35]10 เทคโนโลยีที่น่าจับตามอง 2022 (10 Technologies to Watch 2022), Next–Generation of Telehealth การดูแลสุขภาพทางไกลในยุคถัดไป, สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช., NSTDA), 11 ตุลาคม 2565, https://www.nstda.or.th/home/news_post/10-technologies-to-watch-2022/ & 10 เทคโนโลยีพลิกโฉม “ธุรกิจไทยยุค New Normal” โดย กัญญาภัค ทิศศรี, 11 ตุลาคม 2565, 14:26 น., https://www.bangkokbiznews.com/tech/innovation/1031806? & จับกระแส Telehealth…วิถีใหม่ของการรักษาพยาบาลหลังวิกฤติ COVID-19, ในช่วงปลายปี 2020 ที่ผ่านมา บริการอินเทอร์เน็ตผ่านดาวเทียมได้กลับมาเป็นกระแสจากคนทั่วโลกอีกครั้ง, คอลัมน์มองข้ามชอต, ประชาชาติธุรกิจ , 7 มิถุนายน 2564, https://www.scbeic.com/th/detail/product/7614

[36]โควิดส่งผผผลกระทบต่อเศรษฐกิจสังคมทั้งโลก ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ สรุปว่า ผลกระทบในระยะยาว เนื่องจากการเติบโตทางเศรษฐกิจลดลง ทำให้สูญเสียการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ที่เกี่ยวข้องกับการจ้างงาน ที่ประเทศจะสูญเสียขีดความสามารถในการแข่งขันและการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในระยะยาว เนื่องจากจะต้องใช้ทรัพยากรจำนวนมากมาลงทุนกับการป้องกันและรักษาโรคโควิค-19 มีการนำเงินกู้จำนวนมหาศาลมาใช้ จนอาจขาดแคลนทรัพยากรในการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็น

ดู ผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจ การค้า การทำงาน, โดย ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ, https://learningcovid.ku.ac.th/course/?c=7&l=2& “หมอมนูญ” ยกรายงานต่างประเทศ “โควิด” ทำคนทั้งโลกอายุสั้นลงในรอบ 30 ปี, สยามรัฐออนไลน์, 12 กันยายน 2565, https://siamrath.co.th/n/381707 & พาณิชย์เผย 10 ธุรกิจดาวเด่นส่งท้ายปลายปี 65 ร้านอาหาร-ที่พัก-สถานบันเทิงมาแรงรับเปิดประเทศ, สยามรัฐออนไลน์, 20 ตุลาคม 2565, https://siamrath.co.th/n/392421?

[37]ชัชชาติ ตอบปม ‘ช่วงนี้รถติด’ รับ คนแจ้ง 9,000 จุด ชี้ เมืองฟื้นจากโควิด ไซต์ก่อสร้างเปิด-คนกลับมาเดินทาง, มติชน, 4 กันยายน 2565, https://www.matichon.co.th/local/news_3543559 

[38]โพลเผยคนไทยตั้งใจเป็นเจ้าของธุรกิจ หลังโควิด แต่ไม่กล้าเพราะทุนไม่พอ-น้ำมันเชื้อเพลิงแพง, แนวหน้า, 13 กันยายน 2565, 08.47 น., https://www.naewna.com/local/679634

[39]จังหวัดภูเก็ต ประกาศความพร้อมเป็นเจ้าภาพจัดการประชุม APEC SME 5-10 กันยายน นี้, สำนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์, 16 สิงหาคม 2565, 14:29 น., https://thainews.prd.go.th/RegionNews/RegionNews/Detail/TCATG220816134357585

[40]ท่องเที่ยวหลังโควิดเมืองรองสุดชิก โดยกระจกไร้เงา, ไทยโพสต์, 12 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/?p=219455&preview=true 

[41]เอกชนวอนรัฐขยาย “เราเที่ยวด้วยกัน” หนุนท่องเที่ยวฟื้นตัวจากโควิด, ไทยโพสต์, 19 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/economy-news/224821/

[42]ตัวเลขว่างงานต่ำสุด นับแต่โควิดระบาด, ไทยโพสต์, 18 กันยายน 2565, https://www.thaipost.net/one-newspaper/223979/

[43]เศรษฐกิจไทยมีแนวโน้มขยายตัวได้ต่อเนื่องที่ร้อยละ 3.3 และ 3.8 ในปี 2565 และ 2566 ตามลำดับ ตามแรงส่งของภาคท่องเที่ยวและการบริโภคภาคเอกชนเป็นสำคัญ โดยภาคการท่องเที่ยวฟื้นตัวได้ดีกว่าคาดจากจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง & อัตราเงินเฟ้อทั่วไปในปี 2565 และ 2566 คาดว่าจะอยู่ที่ร้อยละ 6.3 และ 2.6 ตามลำดับ โดยมีแนวโน้มปรับลดลงตามราคาน้ำมันโลกและปัญหาห่วงโซ่อุปทานที่ทยอยคลี่คลาย ขณะที่อัตราเงินเฟ้อพื้นฐานในปี 2565 และ 2566 คาดว่าจะอยู่ที่ร้อยละ 2.6 และ 2.4 ตามลำดับ

ดู ข่าว ธปท. ​ฉบับที่ 50/2565 เรื่อง ผลการประชุมคณะกรรมการนโยบายการเงิน (กนง.)ครั้งที่ 5/2565, วันที่ 28 กันยายน 2565, https://www.bot.or.th/Thai/PressandSpeeches/Press/2022/Pages/n5065.aspx & ธปท.เผยผลกระทบจากโควิดเดือนก.ย.ธุรกิจปรับดีขึ้น แต่กำลังซื้ออ่อนแอยังเป็นอุปสรรคสำคัญกดดันการฟื้นตัว, สยามรัฐออนไลน์, 3 ตุลาคม 2565, 21:38 น., https://siamrath.co.th/n/387814