สุขภาวะถึง 100 ปี

 

สุขภาวะถึง 100 ปี
Healthy at 100

พลตรี มารวย  ส่งทานินทร์

[e-mail]

19 เมษายน 2565

บทความเรื่อง สุขภาวะถึง 100 ปี ย่อความมาจากหนังสือเรื่อง Healthy at 100 ประพันธ์โดย John Robbins จัดพิมพ์โดย Ballantine Books ในปี ค.ศ. 2006

ผู้สนใจบทความนี้ในรูปแบบ PowerPoint (PDF file) สามารถ download ได้ที่ https://www.slideshare.net/maruay/healthy-at-100pdf 

เกริ่นนำ

• คุณคิดว่าคุณจะมีสุขภาพดีในวัยชรา ใช้ชีวิตอย่างเต็มที่ และเพลิดเพลินกับประสบการณ์ในแต่ละวัน ด้วยความหลงใหล และความกระตือรือร้นที่จะมีชีวิตอยู่หรือไม่? หรือคุณคิดว่า คุณจะกลายเป็นชายชรา ที่หวนคิดถึงแต่วันเก่า ๆ ที่ร่างกายของคุณเคยสามารถทำสิ่งต่าง ๆ ได้ และยังมีความหลงใหลในการใช้ชีวิต?
• Healthy at 100 กล่าวถึงวิธีรักษาสุขภาพของคุณให้อยู่ในเกณฑ์ที่ดี ในขณะที่คุณอายุมากขึ้น โดยการออกกำลังกาย การกินอย่างถูกต้อง การรักษาความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจ ร่างกาย และจิตวิญญาณให้คงอยู่อย่างดี และรู้สึกขอบคุณสำหรับสิ่งดี ๆ เล็กๆ น้อยๆ ในชีวิตของคุณ

ผู้คนในสี่วัฒนธรรม

• ใน Healthy at 100 ผู้ประพันธ์คือ John Robbins สำรวจวิถีชีวิตของสี่วัฒนธรรมของผู้ดำรงชีวิตที่ยืนยาวที่สุดในโลก ได้แก่ ชาว Abkhasians ทางใต้ของรัสเซีย, ชาว Vilcabans ของเอกวาดอร์, ชาว Hunza ทางเหนือของปากีสถาน และ ชาว Okinawans ของญี่ปุ่น
• ในวัฒนธรรมต่าง ๆ ที่อ้างถึงล้วนมีประชากรอายุร่วมร้อยปีจำนวนมากเป็นพิเศษ และมีอุบัติการณ์ต่ำของโรคเรื้อรังส่วนใหญ่ในวัฒนธรรมตะวันตก
• คนเหล่านี้รักษาระดับสุขภาพและกิจกรรมของตนไว้ในระดับที่น่าประหลาดใจ ไร้โรคหัวใจ เบาหวาน ความดัน มะเร็ง ไม่สวมแว่น! (เราได้รับการสอนในโรงเรียนแพทย์ว่าสายตายาวตามอายุเป็นเรื่องปกติของวัย)

ลักษณะทั่วไปบางประการในวัฒนธรรมที่ Robbins ค้นพบระหว่างการวิจัย ได้แก่:

• 1. ออกกำลังกายปานกลางมากมาย คนเหล่านี้เป็นคนที่กระตือรือร้นในแง่ของการดำรงชีพ อันที่จริงสามในสี่ของวัฒนธรรมนี้ อาศัยอยู่ในภูมิประเทศที่เป็นภูเขา การออกกำลังกายประจำวันที่พวกเขาได้รับจากการใช้ชีวิตในแต่ละวันนั้น จึงสูงมาก
• 2. อาหารที่มีผักสูง ผู้ประพันธ์เป็นผู้สนับสนุนหลักในวิถีชีวิตแบบมังสวิรัติ ดังนั้นเขาอาจมีอคติได้ แต่ทุกวัฒนธรรมมีการกินอาหารที่มีผักสูงมาก หลายคนเพิ่มผลิตภัณฑ์จากนมหรือเนื้อสัตว์หรือปลาในปริมาณเล็กน้อย แต่อาหารของพวกเขาเน้นที่พืชเป็นหลัก และในกรณีส่วนใหญ่ ดูเหมือนจะมีแคลอรีโดยรวมในระดับต่ำ
• 3. ความรักและความผูกพัน แต่ละวัฒนธรรมส่งเสริมความผูกพันทางครอบครัวและชุมชนที่แน่นแฟ้น ด้วยบ้านที่อาศัยอยู่กันหลายชั่วอายุคน และมีปฏิสัมพันธ์ใกล้ชิดระหว่างผู้คน แม้จะเป็นผู้สูงอายุในสังคม พวกเขาก็ยังคงมีส่วนร่วมกับชุมชนผ่านสายสัมพันธ์ที่ใกล้ชิด การมีส่วนร่วมนั้น ทำให้สมาชิกที่มีอายุมากของสังคม มีสุขภาพร่างกายและจิตใจที่ดี
• 4. ทัศนคติที่ดีต่ออาวุโสและผู้สูงวัย นี่เป็นข้อความหลักของผู้ประพันธ์อย่างชัดเจนว่า ทัศนคติที่มีต่อผู้สูงอายุในวัฒนธรรมและต่อความชราของเรา มีบทบาทอย่างมาก ในการที่เราตอบสนองทางร่างกายได้ดีเพียงใด การลดความคาดหวังของผู้สูงอายุในสังคม ด้วยการให้ความสำคัญคนอายุน้อยกว่า และมองว่าการสูงวัยเป็นคำสาป แทนที่จะเป็นผู้ที่มีปัญญาและประสบการณ์ชีวิต ทำให้เราลดความคาดหวังผู้สูงอายุลง และการกระทำเช่นนี้ จะทำให้เกิดความเสื่อมของผู้สูงอายุเร็วขึ้น

การค้นพบที่น่าแปลกใจ

• แต่ที่น่าประหลาดใจกว่านั้นคือ การค้นพบของผู้ประพันธ์ว่า ไม่ใช่การรับประทานอาหารและการออกกำลังกายเพียงอย่างเดียว ที่ช่วยให้ผู้คนมีชีวิตที่ดีอายุเกินร้อย 
• แต่คุณภาพของความสัมพันธ์ส่วนตัว มีความสำคัญอย่างมาก 
• ด้วยหลักฐานทางการแพทย์ ที่เห็นประโยชน์อย่างมาก ของความรัก การมีปฏิสัมพันธ์ และผลกระทบของปฏิสัมพันธ์ของเรากับผู้อื่น ทำให้ Robbins ยืนยันว่า ความเหงา มีผลกระทบต่ออายุขัยมากกว่าการสูบบุหรี่

สามบทเรียนจากหนังสือเล่มนี้:

• ขาขวาและซ้ายของคุณเป็นแพทย์ที่ดีที่สุด (Your right and left leg are your two best doctors.)
• โฆษณาคือศัตรูตัวฉกาจ ดังนั้นอย่าเชื่อในสิ่งที่นักการตลาดกำลังกดดันคุณ (Ads are your worst enemy, so never believe what marketers are pushing down your throat.)
• ชีวิตคุณจะดีขึ้นทันที ที่คุณดำเนินชีวิตตามความจริง รักมากขึ้น และปฏิบัติต่อร่างกายอย่างถูกต้อง (Your life becomes better the moment you live your truth, love more, and treat your body right.)

บทเรียนที่ 1: การออกกำลังกายและการเคลื่อนไหว มีโอกาสรักษาโรคได้ดีกว่าการใช้ยา

• ไม่ได้เป็นความลับ ที่การออกกำลังกายและขยับร่างกาย ด้วยการกระทำบางสิ่งง่ายๆ เช่น การเดิน สามารถเพิ่มระดับสุขภาพที่ดีของคุณ และทำให้คุณมีรูปร่างที่ดีได้ ตราบเท่าที่คุณทำ
• อย่างไรก็ตาม มีวัฒนธรรมต่างๆ นำแนวคิดนี้ไปสู่อีกระดับ โดยพิสูจน์ว่าการเคลื่อนไหวช่วยรักษาได้ดีกว่ายา และผู้ประพันธ์เห็นด้วยกับแนวคิดนี้โดยสมบูรณ์
• ในความเป็นจริง ผู้ประพันธ์บอกว่า ก่อนที่คุณจะรับใบสั่งยา แพทย์ควรตั้งเป้าที่จะสนับสนุนให้คุณทำกิจกรรมกีฬาบางอย่าง
• อย่างไรก็ตาม วัฒนธรรมตะวันตกได้ยกเลิกแนวคิดนี้ และเผยแพร่ชีวิตที่มักอยู่ประจำที่ ชีวิตในสำนักงาน ตลอดจนชีวิตที่ต้องพึ่งพาอุปกรณ์เล็กๆ น้อยๆ ที่ทำให้ชีวิตง่ายขึ้น รวมถึงอาหารทั้งหมด ที่ตอบสนองความอยากอาหารเทียม ซึ่งควรหยุดได้แล้ว! 
• การกลับไปสู่รากเหง้าของเราคือคำตอบ และการเคลื่อนไหวร่างกายในบางครั้ง อาจเป็นตัวช่วยเดียวที่คุณต้องการ
• อันที่จริง ผู้ประพันธ์กล่าวเสริมว่า การไม่ออกกำลังกายก็เหมือนการได้รับยากดประสาท
• ความทุกข์ ความวิตกกังวล ความเครียด และความหงุดหงิด สามารถแก้ไขได้โดยทำกิจกรรมกีฬา เนื่องจากการเคลื่อนไหวร่างกายจะทำให้สมองหลั่งสาร โดปามีน หรือ "ฮอร์โมนแห่งความสุข"
• ดังนั้น ไม่ว่าคุณจะเป็นคนขี้เกียจ มีน้ำหนักเกิน หรือเพียงแค่ต้องการมีชีวิตที่มีสุขภาพดี นี่เป็นขั้นตอนแรกยอดเยี่ยมขั้นตอนหนึ่ง ที่คุณสามารถทำได้เพื่อบรรลุเป้าหมายของคุณ

บทเรียนที่ 2: หลีกเลี่ยงการตกหลุมพรางของโฆษณา และใช้สามัญสำนึกแทน

• ในโลกปัจจุบัน โฆษณามีพิษพอๆ กับผลิตภัณฑ์ที่ทำการตลาดอย่างเข้มข้น 
• คู่มือ นิตยสาร และหนังสือเกี่ยวกับสุขภาพ การรับประทานอาหาร และโภชนาการ มักมีหน้าเว็บที่มีโฆษณาเกี่ยวกับอาหารแปรรูปสูง โดยเฉพาะขนมหวานและของว่าง
• โรงเรียนของบุตรหลานของคุณ อาจมีใบปลิวมากมายบนกำแพงเพื่อส่งเสริมให้ M&M เป็นอาหารว่างที่ดีต่อสุขภาพระหว่างช่วงพัก ใช่หรือไม่?
• แนวทางที่เป็นพิษรวมกับความพยายามที่เป็นเป้าหมายของนักการตลาด ได้เพิ่มรายได้ของอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม แต่จะมีค่าใช้จ่ายแฝงเพิ่มอีกเท่าไร?
• ชาวอเมริกันมีอายุขัยเฉลี่ยต่ำที่สุดในโลก ขณะที่ติดอันดับสูงที่สุดในกลุ่มโรคระยะสุดท้าย เช่นมะเร็ง และเบาหวาน
• ดังนั้นคุณสามารถทำอะไรกับมันได้บ้าง? แค่ใช้สามัญสำนึก! 
• โดยทั่วไปแล้ว อาหารที่คุณมุ่งหมายควรเป็น อาหารที่ประกอบด้วยผักเป็นส่วนใหญ่ โปรตีนและไขมันที่ไม่ใช่จากสัตว์ ลดปริมาณยาสูบ แอลกอฮอล์ และคาเฟอีน
• ไม่น่าแปลกใจเลย ที่วัฒนธรรมที่ส่งเสริมการรับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ และการออกกำลังกายที่ดีนั้น เป็นที่รู้จักกันดี ในประเทศที่มีผู้อายุยืนยาวที่สุดในโลก เช่น ญี่ปุ่น
• อันที่จริง มีความเชื่อมโยงกันอย่างมากของผู้มีอายุยืนยาว ระหว่างการเลือกโปรตีนและไขมันที่มาจากพืชกับธัญพืชไม่ขัดสี มากกว่าอาหารอุตสาหกรรมและอาหารแปรรูป
• เพิ่มการออกกำลังกายให้เหมาะสม แล้วคุณจะไม่เพียงอายุยืนยาวขึ้นเท่านั้น แต่ยังปรับปรุงคุณภาพชีวิตของคุณอย่างมาก แม้ในขณะที่คุณย่างเข้าสู่วัยมากขึ้น

บทเรียนที่ 3: ไม่ได้เกี่ยวกับทางพันธุกรรมเพียงอย่างเดียว คุณแค่ต้องคิดรอบคอบให้มากขึ้น กินให้ดีขึ้น และรักมากขึ้น!

• เราทุกคนชอบคิดว่าตนเองตกเป็นเหยื่อ ไม่ว่าคุณจะบอกตัวเองว่ามียีนที่ไม่ถูกต้อง คุณไม่สามารถมีความสุขได้เนื่องจากสถานการณ์ทางการเงินของคุณ หรือข้อจำกัดอื่นๆ ที่คุณกำหนดให้กับตัวเอง ความจริงก็คือ คุณเป็นผู้รับผิดชอบชีวิตของคุณ
• เริ่มจากร่างกาย สู่จิตใจ และสุดท้ายจิตวิญญาณ คุณสามารถเปลี่ยนสถานการณ์ได้ด้วยการกระทำ
• ร่างกายของคุณคือโครงร่างพื้นฐานหลัก ดังนั้นเริ่มด้วยการบำรุงด้วยอาหาร น้ำ และการเคลื่อนไหว คือสิ่งที่จะทำให้ร่างกายแข็งแรงและมีสุขภาพดีขึ้น
• ยีนมีบทบาทสำคัญ แต่ทำไมประชากรทั้งหมดจากวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน จึงมีคุณภาพชีวิตและอายุขัยเฉลี่ยที่สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ?
• โภชนาการ ก็ต้องนับว่าเป็นบางสิ่งบางอย่างด้วยใช่หรือไม่?
• จิตใจของคุณ เป็นศูนย์กลางควบคุมการกระทำ ความคิด และการรับรู้ทั้งหมดของคุณ 
• จากการป้อนข่าว วิทยุ โซเชียลมีเดีย และแนวโน้มบางอย่างที่จะหายไป มันทำให้คุณคิดว่า คุณกำลังตกอยู่ในอันตราย คุณอยู่ผิดที่ ทำสิ่งที่ผิด มีคนที่ดีกว่า รวยกว่า แข็งแรงกว่า และมีชีวิตที่เติมเต็มมากกว่าคุณใช่ไหม? ก็ไม่เชิง!
• หลีกเลี่ยงการเร่งรีบในกระแสเหล่านี้ เพราะสิ่งเหล่านี้ สามารถเปลี่ยนแปลงคุณภาพชีวิตของคุณได้อย่างมาก!
• คนที่มีความสุขคือคนที่อยู่กับปัจจุบัน มีความสุขกับสิ่งเล็กน้อย และขอบคุณจากพรที่คุณได้รับ ดังนั้น คุณต้องออกจากวงจรอุบาทว์นี้ ซึ่งมีความต้องการมากขึ้นเสมอ และใช้เวลามากขึ้นในการไล่ตามสิ่งเหล่านั้นตลอดเวลา
• สุดท้ายนี้ หล่อเลี้ยงจิตวิญญาณของคุณ ด้วยความรักและความเมตตา มันง่ายมาก! ช่วยเพื่อนบ้าน เมตตาตัวเองและคนรอบข้างในช่วงเวลาที่ดีและไม่ดี ดูแลคู่ครองของคุณ และใส่ใจในความสัมพันธ์ของคุณให้มาก

สรุป

• Healthy at 100 กล่าวถึงหัวข้อที่น่าสนใจ คือ วิธีรักษาสุขภาพให้แข็งแรง กระตือรือร้น เติมเต็มชีวิต และมีความสุข เมื่อคุณแก่ตัวลงและร่างกายของคุณเริ่มแก่ขึ้น ในขณะที่จิตวิญญาณของคุณเลิกหลงใหลเกี่ยวกับชีวิต
• การมีชีวิต การแก่ชรา การต่อสู้กับโรคภัยไข้เจ็บ และการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ดูเหมือนว่าบางคนจะค้นพบเคล็ดลับของความเยาว์วัย ความสุข และการใช้ชีวิตอย่างมีความหมาย นั่นคือ การพอใจในตัวเอง มีความเมตตา ออกกำลังกายให้มากขึ้น และรับประทานอาหารอย่างถูกต้อง

***************************