หนึ่งในเอกสารที่ค้นพบตอนนี้คือหนังสือวัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์และภูมิปัญญาจังหวัดกาฬสินธุ์ ซึ่งเป็นหนังสือที่จัดทำเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบ ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯรัชกาลปัจจุบัน
หนังสือดังกล่าว บรรยายถึงจิตรกรรมฝาผนังศาสนาคารเฉพาะในกลุ่มวัฒนธรรมไทลาวคือมีภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องราวเกี่ยวกับทศชาติชาดกในพุทธศาสนาที่มีฝีมือการเขียนเป็นเลิศเชื่อว่าเป็นฝีมือช่างหลวงพบที่วัดบ้านหนองสอ ตำบลลำปาวอำเภอเมืองกาฬสินุ์และจิตรกรรมฝาผนังที่วัดบ้านนาจาน ตำบลไผ่ อำเภอเมืองกาฬสินธุ์ ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธศาสนาเช่นกัน ลักษณะของภาพฝาผนังเป็นฝีมือตระกูลช่างพื้นบ้านที่งดงามและมีคุณค่าอย่างมาก[1]
ในเอกสารดังกล่าวได้ให้รายละเอียดเล็กน้อยแต่ทว่ามีประโยชน์ในเชิงการค้นหา ขยายความและตรวจสอบอยู่บ้างโดยอาศัยคำสำคัญที่ปรากฏในเอกสารดังพอเรียบเรียงและสรุปย่อได้ดังนี้
วัดประสิทธิ์โพธิ์ชัย บ้านหนองสอ ตำบลลำปาว อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์ มีสิมโบราณ สร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย พ.ศ. 2309 โดยเป็นชุมชนในกลุ่มวัฒนธรรมไทยลาว พบจิตรกรรมฝาผนังเรื่องทศชาติชาดกในพระพุทธศาสนาที่มีฝีมือการเขียนเป็นเลิศเชื่อว่าเป็นฝีมือช่างหลวง รูปแบบสถาปัตยกรรมสิมนั้นเป็นแบบดั้งเดิมของกลุ่มชนเผ่าลาวหลวงที่อพยพเข้ามาสร้างบ้านแปลงเมืองที่บ้านหนองสอ ในสมัยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช
วัดอุดมประชาราษฎร์ บ้านนาจาน ตำบลไผ่ อำเภอเมือง จังหวัดกาฬสินธุ์ มีภาพจิตรกรรมฝาผนังรอบสิมด้านนอก เล่าเรื่องพระเวสสันดรชาดก เขียนกำกับด้วยอักษรธรรม ลักษณะภาพเป็นฝีมือช่างพื้นบ้าน
ว้า ไม่มามหาสารคามเลย สงสัยสาคามไม่มีสิมเนอะ
พี่หนิงครับ