ชาดกสุภาษิต ๓๖ เอกนิบาต ทุติยภาค ๒๙๖

ชาดกสุภาษิต ๓๖ เอกนิบาต ทุติยภาค ๒๙๖

ภาษิตของพ่อ

ชาดก ๓๖ เอกนิบาต ทุติยภาค ๒๙๖

อจฺจุคฺคตา ติพลตา  อจิเวลํ ปภาสิตา
วาจา พนติ ทุม์เมธํ  ติตฺติรํวาติวสฺสิตํ ฯ

กาพย์ยานี ๑๑

วาจาที่รุนแรง  อีกกล้าแข็งจนเกินไป
ฤๅพูดผิดกาลไซร้  ย่อมฆ่าผู้ปัญญาทราม
เหมือนนกกระทาที่  อวดดีขันบอกโมงยาม
มันจึงถึงแก่ความ  พินาศยับสมกับขัน

อธิบายศัพท์

กล้าแข็ง :  แข็งกระด้าง ไม่กลัว ไม่ครั่นคร้าม

กาล :  เวลา คราว ครั้ง

ปัญญาทราม :  ระดับสติปัญญาต่ำ โง่เขลา

นกกระทา :  นกชนิดหนึ่ง หางสั้น ปีกสั้น ขนลายเป็นจุดกระๆ

โมงยาม :  วิธีนับเวลาตามประเพณีในเวลากลางวันเรียกว่า โมง ส่วนในเวลากลางคืนแบ่งออกเป็น ๓ ยาม ยามหนึ่งมี ๔ ชั่วโมง เรียกว่า ปฐมยาม มัชฌิมยาม และ ปัจฉิมยาม

พินาศ :  ความฉิบหาย

ถอดความ

คำพูดที่รุนแรงแข็งกระด้างจนเกินไป หรือคำพูดที่ไม่ถูกกาลเทศะ ย่อมทำร้ายผู้ที่โง่เขลาเบาปัญญา  เหมือนกับนกกระทาที่อวดดีขันบอกเวลา  มันจึงถึงแก่ความตายสาสมแล้วกับที่อวดฉลาดคิดว่าตัวเองมีความสามารถขันบอกเวลาได้

ดอกบัวแดง

ขอบคุณภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต