ธมฺมนีติ ๔๘ ปุญฺญกถา
ภาษิตของพ่อ
ธมฺมนีติ ๔๘ ปญฺญกถา
สปรตฺถํ จเร ธีโร อสกฺโกนฺโต สกํ จเร
ตมฺปิ เจวํ อสกฺโกนฺโต ปาปาตฺตานํ วิโยชเย ฯ
กาพย์ยานี ๑๑
ผู้กอปรประโยชน์ตน แลคนอื่นให้ถึงพร้อม
ไม่สามารถจึงพึงยอม ประกอบแต่ประโยชน์ตน
เท่านี้ทำไม่ได้ ไม่ทำไปให้เสียผล
อยู่เฉยไม่เสียคน ท่านว่าเขาเผ่าเมธี
อธิบายศัพท์
กอปร : ประกอบ ทำ เพิ่มเติม
ประโยชน์ : ผลที่ได้ตามต้องการ สิ่งที่ผลดีหรือเป็นคุณ
ถึงพร้อม : ครบถ้วน บริบูรณ์
เสียคน : เสื่อมเสีย กลายเป็นคนไม่ดี
เมธี : นักปราชญ์
ถอดความ
บุคคลผู้กระทำสิ่งที่เป็นคุณประโยชน์ทั้งแก่ตนเองและผู้อื่นอย่างครบถ้วน แต่ถ้าไม่สามารถกระทำได้บริบูรณ์จึงกระทำแต่ประโยชน์ส่วนตนเองเพียงเท่านั้น ไม่กระทำสิ่งใดให้เสียประโยชน์ การอยู่นิ่งเฉยไม่ก่อให้เกิดความเสื่อมเสีย เป็นการกระทำของผู้ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักปราชญ์
ดอกอัญชัน
ขอบคุณภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต