106 คุณภาพผู้เรียน (สำหรับระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน) ตาม ว ๒๑/๒๕๖๐ คิดอย่างไร?

      มีครูหลานท่านได้สอบถามเกี่ยวกับการหา “ค่าร้อยละผลการพัฒนาคุณภาพเป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด” หาอย่างไร จึงได้เสนอข้อมูลและรายละเอียดให้ทราบเพื่อและเปลี่ยนเรียนรู้กันดังนี้

          ตามหลักเกณฑ์การประเมินให้ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ตำแหน่งครู มีวิทยฐานะและเลื่อนวิทยฐานะ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ตามหนังสือสำนักงาน ก.ค.ศ.ที่ ศธ.๐๒๐๖.๓/ว ๒๑ ลงวันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ได้กำหนดการประเมินคุณภาพผู้เรียน ตามตัวชี้วัดที่ ๑.๒.๔ ของด้านที่ ๑ ด้านการจัดการเรียนการสอน ไว้ว่า “ตัวชี้วัดที่ ๑.๒.๔ คุณภาพผู้เรียน หมายถึง  ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ทำให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะ คุณลักษณะตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดของสาระการเรียนรู้ มีสมรรถนะที่สำคัญและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตร” โดยมีรายละเอียดการประเมินผลงานที่เกิดจากการปฏิบัติหน้าที่  ตำแหน่งครู จำแนกตามระดับคุณภาพ โดยได้กำหนดระดับคุณภาพไว้ดังนี้คือ

          ระดับ ๑ หรือยังไม่มีวิทยฐานะ จำนวนผู้เรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ ๕๕ มีผลการพัฒนาคุณภาพ

เป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด

          ระดับ ๒ หรือชำนาญการ จำนวนผู้เรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ ๖๐ มีผลการพัฒนาคุณภาพ

เป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด

          ระดับ ๓ หรือชำนาญการพิเศษ จำนวนผู้เรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ ๖๕ มีผลการพัฒนาคุณภาพ

เป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด

          ระดับ ๔ หรือเชี่ยวชาญ จำนวนผู้เรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ ๗๐ มีผลการพัฒนาคุณภาพ

เป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด

          ระดับ ๕ หรือเชี่ยวชาญพิเศษ จำนวนผู้เรียนไม่น้อยกว่าร้อยละ ๗๕ มีผลการพัฒนาคุณภาพ

เป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด

ประเด็นพิจารณาคือ “ผลการพัฒนาคุณภาพเป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด” สถานศึกษากำหนดค่าเป้าหมายไว้ที่ไหน อย่างไร

         

          ตามกฎกระทรวง การประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.๒๕๖๑ ซึ่งประกาศเมื่อวันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๖๑ ข้อ ๓ กำหนเดให้ “สถานศึกษาแต่ละแห่งจัดให้มีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา โดยการกำหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานการศึกษาแต่ละระดับและประเภทการศึกษาที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการประกาศกำหนด........” ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานได้อธิบายว่า  “มาตรฐานการศึกษาเป็นข้อกำหนดเกี่ยวกับคุณลักษณะและคุณภาพที่พึงประสงค์ที่ต้องการให้เกิดขึ้นในสถานศึกษาทุกแห่ง......การกำหนดมาตรฐานยังเป็นการกำหนดความคาดหวังที่ชัดเจนให้กับครู ผู้บริหาร พ่อแม่ ผู้ปกครอง ชุมชนและหน่วยงานต่าง  ๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการจัดการศึกษา.....มาตรฐานการศึกษาเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาทุนมนุษย์และเป็นเป้าหมายสำคัญที่สุดที่ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ทุกคนต้องรับรู้และปฏิบัติงานในหน้าที่ให้บรรลุถึงเป้าหมายตามมาตรฐานการศึกษาที่กำหนดและร่วมรับผิดชอบต่อการจัดการศึกษาที่เกิดขึ้น (accountability)”

          ส่วนสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) (องค์การมหาชน) ได้กำหนดแนวทางในการพิจารณาและตัดสินระดับคุณภาพในมาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของผู้เรียน ไว้ประการหนึ่งคือ “ความเหมาะสม เป็นไปได้” โดยพิจารณาจากการกำหนดค่าเป้าหมาย/เกณฑ์ในการพัฒนาผู้เรียนที่สอดคล้องกับบริบทและสภาพจริงของผู้เรียน” และได้ให้คำนิยามศัพท์ของคำว่า  “ความเหมาะสม เป็นไปได้” (Propriety/Feasibility) ว่าหมายถึง “การกำหนดเป้าหมาย/เกณฑ์ความสำเร็จของผู้เรียนที่มีความเหมาะสมกับบริบทของสถานศึกษาและมีความเป็นไปได้ในการปฏิบัติจริง ประหยัดและคุ้มค่า”

          ดังนั้น จึงพอจะพอนุมานได้ว่าสถานศึกษากำหนดได้เป้าหมายผลการพัฒนาคุณภาพ ไว้ในการกำหนดค่าเป้าหมายและมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาตามที่ประกาศไว้กฎกระทรวง การประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.๒๕๖๑ และสามารถนำค่าเป้าหมายนั้นมาใช้เพื่อการขอมีวิทยฐานะและเลื่อนวิทยฐานะได้อีกทางหนึ่งด้วย จึงได้เสนอแนวทางการประยุกต์ค่าเป้าหมายและมาตรฐานตามกฏกระทรวงการประกันคุณภาพ พ.ศ.๒๕๖๑ มาใช้เพื่อการขอมีวิทยฐานะและเลื่อนวิทยฐานะสำหรับครูปฐมวัยได้ดังนี้

• ๑. ครูนำรายละเอียดของประเด็นพิจารณาและประเด็นการประเมิน พร้อมข้อมูลฐาน (Based Line) ค่าเป้าหมายตามที่สถานศึกษาได้กำหนดไว้ในมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษามาบันทึกลงในแบบนี้
• ๒. ครูบันทึกรายละเอียดเกี่ยวกับชั้นที่สอน จำนวนเด็กที่สอน ผลผลิตที่ได้ในแต่ละประเด็นการประเมิน
• ๓. นำผลผลผลิตที่ได้ในแต่ละประเด็นการประเมินไปเปรียบเทียบกับค่าเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด แล้วนำมาหาค่า “ร้อยละ”
• ๔. นำค่าร้อยละที่ได้ในแต่ละประเด็นการประเมินมาหาค่าเฉลี่ยร้อยละ ของประเด็นพิจารณา
• ๕. นำค่าเฉลี่ยร้อยละที่ได้ของ ๔ ประเด็นพิจารณามาหาค่าเฉลี่ยร้อยละ เพื่อหาค่าเฉลี่ยร้อยละของมาตรฐานคุณภาพเด็ก
• ๖. ควรทำเป็นหนังสือรับรองเพื่อให้ผู้อำนวยการสถานศึกษาลงนามรับรองตามความเหมาะสม

ข้อสังเกต สิ่งสำคัญก็คือ “คุณภาพของเด็ก” หรือ “คุณภาพผู้เรียน” เวลาคิดคำนวณต้องคิดเป็น “จำนวนคน”

ตารางนี้คุณครูสามารถนำไปประยุกต์ให้เหมาะสมกับบริบทของโรงเรียนได้ตามความเหมาะสม

                                                                             โรงเรียน.............................................

                                                                             ที่อยู่...................................................

          หนังสือฉบับนี้ให้ไว้เพื่อรับรองว่า............................................ตำแหน่ง.............วิทยฐานะ......................

โรงเรียน................................ มีผลการปฏิบัติงานตามหน้าที่ในตำแหน่งครูตามมาตรฐานการศึกษาสถานศึกษา

ปีการศึกษา...................ถึงปีการศึกษา...................... ด้านคุณภาพเด็ก/คุณภาพผู้เรียน โดยมีข้อมูลรายละเอียดตามเอกสารที่แนบหนังสือรับรองท้ายนี้

          ให้ไว้ ณ วันที่...........เดือน...........................พ.ศ...............

(..........................................)

ผู้อำนวยการโรงเรียน............................

ด้านที่ ๑ ด้านการจัดการเรียนการสอน “ตัวชี้วัดที่ ๑.๒.๔ คุณภาพผู้เรียน”

มาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของเด็ก  ร้อยละ....................  ค่าเป้าหมายระดับ..................

ประเด็นพิจารณา/ประเด็นการประเมิน	Based Line	ค่าเป้าหมาย	ชั้นที่สอน	จำนวนเด็ก	ผลผลิตที่ได้/คน	ร้อยละ	ค่าเฉลี่ยร้อยละ
1. ผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการของผู้เรียน							จำนวนผู้เรียน ร้อยละ................. มีผลการพัฒนาคุณภาพเป็นไปตามที่สถานศึกษากำหนด ระดับ ๑ = ๕๕% ระดับ ๒ = ๖๐% ระดับ ๓ = ๖๕% ระดับ ๔ = ๗๐% ระดับ ๕ = ๗๕%
1. ๑การอ่าน การเขียนการสื่อสารและการคิดคำนวณ
การอ่านภาษาไทย
การเขียนภาษาไทย
การสื่อสารภาษาไทย
การอ่านภาษาอังกฤษ
การเขียนภาษาอังกฤษ
การสื่อสารภาษาอังกฤษ
การอ่านภาษา.............
การเขียนภาษา...........
การสื่อสารภาษา.........
การคิดคำนวณ
๑.๒ ความสามารถในการคดวิเคราะห์ คิดอย่างมีวิจารณญาณ อภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและแก้ปัญหา
๑) ผู้เรียนมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์
๒) ผู้เรียนมีความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณ
๓) ผู้เรียนมีความสามารถในการอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น
๔) ผู้เรียนใช้เหตุผลประกอบการตัดสินใจในการแก้ปัญหา
๑.๓ ความสามารถในการสร้างนวัตกรรม
๑) ผู้เรียนมีความสามารถในการรวบรวมความรู้ได้ด้วยตัวเอง
๒) ผู้เรียนมีความสามารถในการทำงานเป็นทีม
๓) ผู้เรียนมีความสามารถในการเชื่อมโยงองค์ความรู้ และประสบการณ์ มาใช้ในการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ เป็นแนวความคิด โครงการ โครงงาน ชิ้นงาน ผลผลิต
๑.๔ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
๑) ผู้เรียนมีความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
๒) ผู้เรียนมีความสามารถในการใช้สารสนเทศ
๓) ผู้เรียนมีความสามารถใช้เทคโนโลยีในการสื่อสาร
๑.๕ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
๑.๕.๑ ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามหลักสูตรสถานศึกษา
๑) ภาษาไทย
๒) คณิตศาสตร์
๓) วิทยาศาสตร์
๔) สังคมศึกษา
๕) สุขศึกษาและพลศึกษา
๖) ศิลปะ
๗) การงานอาชีพ
๘) ภาษาต่างประเทศ (ภาษา..................)
๑.๕.๒ ผลการสอบวัดระดับชาติ
๑) การทดสอบความสามารถในการอ่าน (RT)
การอ่านออกเสียง
การอ่านรู้เรื่อง
RT รวม
๒) ผลการทดสอบด้วยข้อสอบมาตรฐานกลาง (ชั้น ป ๒, ๔ และ ๕ และชั้น ม. ๑ และ ๒)
ภาษาไทย
คณิตศาสตร์
วิทยาศาสตร์
ภาษาอังกฤษ
ภาพรวม
๖.๓ ผลการทดสอบความสามารถพื้นฐานของผู้เรียนระดับชาติ (National Test : NT) (ชั้น ป.๓)
ด้านภาษา
ด้านคำนวณ
ด้านเหตุผล
ภาพรวม NT
๖.๔ ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (Ordinary National Education Test : O – NET)
ภาษาไทย
คณิตศาสตร์
วิทยาศาสตร์
ภาษาอังกฤษ
ภาพรวม O - NET
๑.๖ มีความรู้ ทักษะพื้นฐาน และเจตคติที่ดีต่องานอาชีพ
๑) ผู้เรียนมีความรู้พื้นฐาน พร้อมที่จะศึกษาต่อในระดับชั้นที่สูงขึ้น
๒) ผู้เรียนมีทักษะพื้นฐาน พร้อมที่จะศึกษาต่อในระดับชั้นที่สูงขึ้น
๓) ผู้เรียนมีความรู้พื้นฐานในการทำงานหรืองานอาชีพ
๔) ผู้เรียนมี ทักษะพื้นฐานในการทำงานหรืองานอาชีพ
๕) ผู้เรียนมีเจตคติที่ดีในการทำงานหรืองานอาชีพ
2. คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน
๒.๑ การมีคุณลักษณะและค่านิยมที่ดีตามที่สถานศึกษากำหนด
๑) ผู้เรียนมีพฤติกรรมเป็นผู้ที่มีคุณธรรม จริยธรรม ตามที่สถานศึกษากำหนด และมีคุณภาพอยู่ในระดับดีขึ้นไป
๒) ผู้เรียนมีพฤติกรรมเคารพในกฎกติกา ตามที่สถานศึกษากำหนด
๓) ผู้เรียนมีพฤติกรรมเป็นผู้ที่มีค่านิยม และจิตสำนึกตามที่สถานศึกษากำหนด และมีคุณภาพอยู่ในระดับดีขึ้นไป
๒.๒ ความภูมิใจในท้องถิ่นและความเป็นไทย
๑) ผู้เรียนมีความภูมิใจในท้องถิ่น เห็นคุณค่าของความเป็นไทย
๒) ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมและประเพณีไทย รวมทั้งภูมิปัญญาไทย
๒.๓ การยอมรับที่จะอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างและหลากหลาย
๑) ผู้เรียนยอมรับและอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างระหว่างบุคคลในด้าน เพศ วัย
๒) ผู้เรียนยอมรับและอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างระหว่าง เชื้อชาติ ศาสนา ภาษา
๓) ผู้เรียนยอมรับและอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างระหว่าง ภาษา วัฒนธรรม ประเพณี
๒.๔ สุขภาวะทางร่างกาย และจิตสังคม
๑) ผู้เรียนมีการรักษาสุขภาพกาย อย่างเหมาะสมในแต่ละช่วงวัย
๒) ผู้เรียนมีการรักษาสุขภาพจิต อารมณ์ และสังคม และแสดงออกอย่างเหมาะสมในแต่ละช่วงวัย
๓) ผู้เรียนสามารถอยู่ร่วมกับคนอื่นอย่างมีความสุข เข้าใจผู้อื่น ไม่มีความขัดแย้งกับผู้อื่น

          

                   ขอรับรองว่าเป็นข้อมูลที่ถูกต้องทุกประการ

          

                  

                                                          (..........................................)

                                                                      ครู

                                                          (........................................)

                                                ผู้อำนวยการโรงเรียน..............................