บ้านที่แท้ [6] แพง

“แพง”

—- เป็นคำพูดสำนวนอีสาน “เจ้าแพงไผ” หมายถึง เธอรักและห่วงใคร “เป็นตาฮักเป็นตาแพง” คือ น่ารักมากมากน่าหวงแหนมากมากสะท้อนถึงความมีคุณค่ามากทางจิตใจ

“อีหล่าคำแพง” สำนวนนี้น่าจะคุ้นกัน อีหล่านี่สะท้อนบอกว่า เอ็นดูยิ่งนักและเป็นความเอ็นดูที่หวงแหนมากในความรู้สึกของผู้พูด

ในบ้านหรือในครอบครัว พ่อแม่จะฮักแพงลูกหลาน ลูกหลานก็จะแพงพ่อแม่ คนอีสานจึงค่อนข้างมีความผูกพันกันสูงความกตัญญูต่อพ่อแม่จึงมีมาก

เราแพงใคร เราก็จะใส่ใจต่อบุคคลนั้นเป็นพิเศษ หรืออาจหมายรวมถึงสัตว์สิ่งของได้ด้วย เช่น “คือแพงของแถะ” หมายถึง ทำไมหวงของจัง เป็นต้น

คำนี้มาสะดุดก็ตรงที่มีคนมาทักว่า “อาจารย์น่ารักเป็นตาแพงเนาะ” (อาจารย์น่ารักน่าหวงจังเลย—- คำอีสานนี่แปลอย่างไรก็ไม่ถึงใจเพราะมันมี level อยู่ในตัวมันเอง)

เช่น ฉันแพงแมว ฉันแพงหนังสือ ฉันแพงบ้าน ต่างๆเหล่านี้ทำให้ให้ต้องกระทำอะไรบางอย่างที่สะท้อนถึงความแพงนั้น

เย็นวันนี้ก็เช่นทุกๆ วันที่อยู่ยโสธรไม่ได้เดินทางไปที่ไหน ตอนเย็นก็จะแวะมาดูแมว ดูอาหาร และเก็บขี้แมว ถ้าเลี้ยงปล่อยก็อาจไม่ต้องทำสิ่งเหล่านี้เลย แต่นี่เป็นเพราะ “เราแพง” จึงต้องดูแลเอาใจใส่ อยู่บ้านก็ทำหน้าที่ดีพอสมควรถ้าไม่รวมไปลับคมเล็บกับเก้าอี้จนเบาะหนังมีร่องรอยเต็มไปหมด อีกทั้งบางครั้งก็กระโดดโลดเต้นหยอกล้อกันหนังสือหล่นเต็มบ้าน ก็ต้องเก็บและดูแลเพราะเรา “แพงหนังสือเหล่านี้” กว่าจะออกมาเป็นเรื่องราวแต่ละเล่มเบื้องหลังมีความหมายมากมาย ดังนั้นหนังสือเหล่านี้จึงเป็นตาแพงในความรู้สึกนึกคิดของฉัน

ช่วงเดินไปสนทนากันกับชาวบ้านมีเรื่องประทับใจ แม่แม่หลายคนเกิดแรงบันดาลใจอยากไปปลูกต้นไม้เป็นแนวรั้วแบบที่ฉันพาลูกศิษย์ปลูกไว้เมื่อวานนี้ ก็รู้สึกดีใจที่มีคนมองเห็นคุณค่าและเกิดความรู้สึกที่ดีที่อยากจะทำตามบ้าง

ก่อนกลับฝนเทลงมาพักใหญ่ ได้สังเกตรางน้ำฝนที่ไหลลงมา นึกในใจเลยว่าไม่ได้เห็นภาพเช่นนี้นานมากตอนเด็กๆเวลาไปอยู่บ้านปู่กับย่าชอบไปเล่นน้ำตรงรางน้ำฝนนี้มันให้ความรู้สึกคล้ายน้ำตก

เพราะแพงบ้าน จึงมาดูแลบ้าน

เพราะแพงหนังสือ จึงมาดูหนังสือ

เพราะแพงแมว จึงมาดูแมว

ความรวมทุกอย่าง เพราะแพงทุกสรรพสิ่งจึงเต็มที่ต่อสรรพสิ่งนั้น อย่างเปี่ยมด้วยคุณค่าและความหมาย

26-08-62