สื่อธรรมชาติกับการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์

คุณครูชวนพิศคะ

        ดิฉันเป็นผู้ที่สนใจการพัฒนาความคิดให้กับ       ผู้เรียน  และเคยไปเป็นกรรมการสอบวิทยานิพนธ์  นานมาแล้วค่ะ  แต่ยังพอจำถึงการใช้คำถามเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิด  ที่คิดโดยกระทรวงศึกษาธิการ  รัฐวิคตอเรีย  ประเทศออสเตรเลีย  ซึ่งมีคำถามอยู่ 7 ประเภทคือ

        1. คำถามปริมาณ  เป็นการตั้งคำถามเพื่อให้ผู้เรียนได้คิดถึงปริมาณของคน สัตว์ และสิ่งของที่ปรากฏในบทเรียนนั้น ๆ

        2. คำถามการเปลี่ยนแปลง  เป็นการตั้งคำถามเพื่อให้ผู้เรียนได้คิดถึงการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น  หากข้อมูลหรือข้อเท็จจริงในบทเรียนมีการเปลี่ยนแปลง

        3. คำถามการทำนาย  เป็นการตั้งคำถามที่มีการสมมุติว่าถ้าเกิดเหตุการณ์เช่นนี้  แล้วจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง  เพื่อให้นักเรียนได้คิดและทำนายในสิ่งที่น่าจะเกิดขึ้น  และเป็นไปได้

        4. คำถามความคิดเห็น  เป็นการตั้งคำถามเพื่อให้ผู้เรียนได้คิดและแสดงความคิดเห็นโดยอาศัย่ข้อมูล  ความจริงที่มีหลักการและเหตุผล

        5. คำถามเกี่ยวกับส่วนตัว  เป็นคำถามความรู้สึกส่วนตัวของผู้เรียน  ถ้าผู้เรียนเป็นส่วนใดส่วนหนึ่งของบทเรียนนั้น  นักเรียนจะรู้สึกอย่างไร

       6. คำถามความสัมพันธ์เปรียบเทียบ  เป็นการตั้งคำถามเพื่อให้ผู้เรียนได้คิดเปรียบเทียบระหว่างสิ่งใดสิ่งหนึ่ง  หรือเหตุการณ์ใดเหตุการณ์หนึ่งที่เกิดขึ้นในบทเรียน

        7. คำถามเกี่ยวกับค่านิยม  เป็นการตั้งถามถามเพื่อให้ผู้เรียนได้คิดอย่างมีเหตุผล  คิดในทางที่ถูกต้อง  คิดอย่างมีวิจารณญาณ  และสามารถตัดสินใจ วิเคราะห์  วิจารณ์ได้ว่า  ค่านิยมใดดี  หรือไม่ดี  ค่านิยมใดควรปฏิบัติตามหรือไม่ควรปฏิบัติตาม

       ไม่ทราบว่าเอามะพร้าวมาขายสวนหรือไม่  

       โอกาสหน้าคงได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับการพัฒนาการคิดกันอีก  และที่อยากเห็นมากก็คือประสบการณ์การพัฒนาการคิดของคุณครูชวนพิศ

ความคิดและมุมมองของอาจารย์น่าสนใจนะคะ สื่อที่ดีที่สุดก็คือสิ่งที่ผู้เรียนคุ้นเคยและมีประสบการณ์พบเจอนั่นแหละคะ เพราะผู้เรียนมีความรู้พื้นฐานกับสิ่งที่เรานำมาเป็นสื่ออยู่แล้ว โดยเฉพาะสื่อธรรมชาติ ที่อาจารย์นำเสนอ แต่เราควรหาแนวทางเอาสื่อที่หลากหลายมาสอนเด็ก เพราะไม่เช่นนั้นเขาจะมีความรู้ในวงจำกัด คือ เด็กเมืองก็เข้าใจสังคมแบบเมือง เด็กต่างจังหวัดก็คุ้นเคยกับธรรมชาติ หน้าที่เราจึงควรจัดการเรียนการสอนที่ให้ผู้เรียนใช้สื่อทั้งสองแบบ เพื่อเปิดโลกทัศน์ที่ดีแก่นักเรียนของเรา ต้องขอบคุณที่อาจารย์นำสิ่งดีๆสู่ห้องเรียนค่ะ