ปราชญ์ชาวบ้าน ตำบลหินมูล อำเภอบางเลน จังหวัดนครปฐม ครั้งที่ 6

วันที่ 18 มีนาคม 2561เวลา 12.00 น. เราได้ลงพื้นที่่หลังจากที่ติดสอบ วันนี้เราลงพื้นที่สอบถาม ณ หมู่บ้านหินมูล ที่อำเภอบางเลน เป็นบ้านของลุงจำนงผู้ให้ข้อมูล เราได้ทำงานสอบถามเหตุผลในการทำประเพณีการทำขวัญข้าวและพิธีกรรมการทำขวัญข้าว...   

       ลุงนง ได้บอกว่าพิธีการทำขวัญข้าวหรือการทำขวัญข้าวนั้น เป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้กับชาวนาให้รู้ว่า การทำนาปลูกข้าวของตนนั้น จะไม่สูญเปล่า เพราะพระแม่โพสพเป็นผู้ดูแล และเมื่อมีการเกี่ยวข้าวก็จะมาช่วยกันเกี่ยวข้าว เป็นการสร้างความสมัครสมานสามัคคี และที่สุดคือการร่วมสนุกสนานเมื่อทุกคนเหนื่อยยาก และประสบความสำเร็จด้วยดี สำหรับคติความเชื่อเรื่อง พระแม่โพสพ ตำนานพระแม่โพสพ เป็นเทพธิดา หรือเทพีประจำพืชพรรณธัญชาติ ซึ่งหมายถึง ต้นข้าว ซึ่งถือว่าเป็นพืชพรรณชนิดเดียวที่มีเทพธิดาประจำพระแม่โพสพ เป็นท่านเทพธิดาที่ได้รับความเคารพนับถือกราบไหว้มาแต่โบราณกาล กล่าวว่าท่านเป็นผู้ที่คุ้มครองดูแลต้นข้าวให้เจริญงอกงาม ให้ผลิตผลอุดมสมบูรณ์ แม่โพสพ จึงเป็นเทพธิดาที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำรงอยู่ของชีวิตเหล่าชาวนา เมื่อแรกทำนา จนกระทั่งถึงเวลา ไถคราด เก็บเกี่ยวรวงข้าวด้วยเคียวเหล็ก จะต้องประกอบพิธีเซ่นบูชาแม่โพสพทุกระยะไปเช่น ก่อนหน้าเวลาฤกษ์แรกนา จะปลูกศาล เพียงตาสูงระดับสายตาคนขึ้น ณ ที่ใดที่หนึ่ง ที่กำหนดไว้เป็นที่แรกนา ตระเตรียมเครื่องสังเวยบูชา แม่โพสพให้ครบถ้วน พร้อมทั้งกล่าวคำขวัญเป็นถ้อยคำไพเราะ อ้อนวอน พระแม่โพสพให้คุ้มครอง รักษาต้นข้าว ขอให้ปีนี้จงทำนาได้ผล ไม่ว่าจะเป็นนาหว่าน นาดำ เพราะแม่โพสพเป็นหญิงขวัญอ่อนง่าย จึงต้องทำ“พิธีเรียกขวัญ”  เสมอ เพื่อเป็นการสร้างขวัญและกำลังใจให้กับผู้ที่ทำนาเพื่อให้มีแรงทำนาข้าวต่อไป 

         

ถ่ายภาพโดย นางสาววิศรุตา พราทิตย์

ถ่ายภาพโดย นางสาววิศรุตา พราทิตย์

ถ่ายภาพโดย นางสาวจุฑาภรณ์  จอมเนื่อง

ถ่ายภาพโดย นางสาวจุฑาภรณ์ จอมเนื่อง