นามรูปปริจเฉทญาณ
เมื่อพิจารณาอิริยาบทใหญ่ และอิริยาบถย่อยอย่างนี้มากๆ เข้า พอกำหนดลงไปไม่ว่าจะเป็นอารมณ์อะไร เช่น เวลานั่ง ก็รู้ว่าเป็นรูปนั่ง ไม่ใช่เรานั่ง เวลานอนก็รู้ว่าเป็น รูปนอน ไม่ใช่เนานอน เป็นต้น และที่รู้ว่าเป็นรูปนั่ง รูปนอน รูปยืน หรือรูปเดินนั้น เป็นนามรู้ ไม่ใช่เรารู้ เป็นปัญญารู้ คือรู้สักแต่ว่าเป็นนาม เป็นรูป ทั้งนั้น รู้เช่นนี้ จึงจะทำลารยความเห็นผิดว่าเป็นเรานั่ง เรานอน เรายืน เราเดิน หรือเรารู้ได้
เวลาพิจารณาอารมณ์ จิตใจก็รู้ว่ามแต่นามกับรูปเท่านั้น จะดูรูปอิริยาบถอะไรก็รู้ว่าเป็นรูปนั้นๆ จะดูนามก็รูปรูปอะไร ก็รู้ว่าเป็นนามนั้นๆ ทุกอย่างที่ดุนั้นล้วนแต่เป็นนามรูปไปหมด ไม่มีใครเป็นตัวเป็นตน หรือเป็นผู้หญิงผู้ชายมา เป็นผู้นั่ง ผุ้นอน ผุ้ยืน ผุ้เดิน และมไม่มีใครคนหนึ่งมาเป็นผุ้รู้ผู้เป็นอย่างนั้น การเห็นอย่างนี้ วิปัสสนาเรียกว่า นามรูปปริจเฉทญาณ ซึ่งเป็นญาณขั้นต้น เพราะได้เห็นความความกระจัดกระจายออกไป เป้นนามเป้นรูปไปหมด ผุ้ปฏิบัติต้งอรู้อย่างนี้ และอัตตวิปัลลาสที่สำคัญว่า เรา ไม่มีแล้วไม่อาศัยอยู่ในความรู้สึกนั้นแล้ว ญาณ คือ ความรู้สึกอันเกิดจากการที่ปัญญาเข้าไปเห็นความจริงนี้ ในวิสุทธิ ๗ ท่านเรียกว่า ทิฎฐิวิสุทธิ คือ ความเห็นถูกต้องตรงกับความเป็นจริง โดยไม่เจือด้วยความเก็นผิด ที่เคยเข้าใจหรือเคยเห็นสำคัญว่าเป็นเรา หรือ เป็นตัวเป็นตนของเรา หรือมีเรา เป็นต้น ความเห็นผิดจะไม่มีเลย แต่ก็ยังไม่เข้าถึงไตรลักษณ์ผุ้ปกิบัติจะต้องกำหนดนามรูปนั้นแหละเป็นอารมณ์ต่อไปอีก แล้วจะเห็นไตรลักษณ์ ซึ่งมีความไม่เที่ยงเป็นต้นได้
เมื่อปฏิบัติตามสติปัฎฐาน จนได้นามรูปขึ้นสู่อารมร์แล้ว ก็นับได้ว่ากรรมฐานของวิปัสสนาเกิดแล้ว และรู้ว่านามรูปที่กำหนดดูอยุ่นั้น ไม่ใช่นามรูปที่รู้โดยปริยัติ ช่น ผุ้ที่เคยเรียนปริยัติมาแล้ว ก็ตอบได้ว่าอะไรเป็นรูป อะไรเป็นนาม แต่ว่าเวลานั่ง เวลานอน เป็นต้น ก็ไม่รู้ว่า ขณะที่กำลังนั่งอยู่ หรือกำลังนอนอยู่นั้นว่า เป็นรรูปหรือเป็นนาม ก็จะต้องเห็นว่าเป็น เรานั่ง เรานอน ทุกทีไป ทั้งๆ ที่รู้โดยปริยัติว่าอะไรเป็นาม อะไรเป็นรูป ฉะนั้นการรู้โดยปฏิบัติกับรู้โดยปริยัติน้้นต่างกัน ผุ้ปฏิบัติจะได้นามรูปเป็นอารมณ์ อย่างที่ได้มาจากนามรูปปริจเฉทญาณนั้น จึงไม่ใช่ของง่ายเลย และนี่ก็เป็นขั้นแรกที่ได้จากการเจริญวิปัสสนา...
บางส่วนจาก วิปัสสนากัมมัฎฐาน แนวปฏิบัติมี รูปนามเป็นอารมณ์
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น