โครงการฝึกอบรมผู้บริหารและฝ่ายจัดการสหกรณ์ หลักสูตร เทคนิคการเจรจาต่อรองและติดตามหนี้ค้างชำระ( 4 )

หลักการบริหารสินเชื่อ

โดย นายศรัทธา อินพรหม ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักพิธีการสินเชื่อและหลักประกัน,ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.)

31 พฤษภาคม 2560

09.00 น. - 11.00 น.

แนวทางการอบรม

หลักการบริหารสินเชื่อ

การประเมินราคาหลักทรัพย์

หลักการบริหารสินเชื่อ ประกอบไปด้วย

1. บทบาทหน้าที่ของเจ้าหน้าที่สินเชื่อ
2. แนวคิดการให้สินเชื่อ
3. องค์ประกอบการให้สินเชื่อ
4. ขั้นตอนการอำนวยสินเชื่อ
5. การบริหารพอร์ตสินเชื่อ

บทบาทของเจ้าหน้าที่สินเชื่อ

• แสวงหาและติดต่อสัมพันธ์กับผู้ขอกู้ ต้องทำการสำรวจผู้ที่จะกู้เช่น บ้านที่อยู่อาศัย สินทรัพย์ต่างๆ การมีวินัย ทัศนคติเกี่ยวกับสหกรณ์ ฯลฯ ให้มองทุกด้าน โดยให้เจ้าหน้าที่สินเชื่อถือเป็นข้อสำคัญหรือที่เรียกว่า “กฎเหล็ก”
• รวบรวมข้อมูลคำขอกู้เงิน ให้ความสำคัญกับเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการทำสัญญาโดยเคร่งครัด
• ตรวจสอบวิเคราะห์ เสนอเงื่อนไขขออนุมัติ โดยการวิเคราะห์งบการเงิน กระแสเงินสด (Cash flow) และอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องรวมไปถึงการให้ความสำคัญต่อต้นทุน ค่าใช้จ่ายและผลกระทบต่อสหกรณ์โดยภาพรวม
• ติดตาม เร่งรัดและเป็นที่ปรึกษาลูกหนี้ เจ้าหน้าที่สินเชื่อต้องทำการติดตามหนี้ พร้อมกับที่จะต้องทำการให้คำแนะนำปรึกษาเกี่ยวกับกระบวนการ และแนวทางการชำระหนี้สมาชิกลูกหนี้

บริการพอร์ตสินเชื่อของสหกรณ์ เจ้าหน้าที่สินเชื่อจะต้องเป็นผู้จัดทำพอร์ตของสินเชื่อเช่นการแบ่งอายุหนี้ กลุ่มเป้าหมาย หรือประเภทลูกหนี้ต่าง ๆ เพื่อบริหารจัดการหนี้ ทั้งยังจัดทำเพื่อเสนอเป็นแผนในการบริหารจัดการหนี้ค้างชำระต่อคณะกรรมการ ผู้บริหารได้กำหนดเป็นแนวทางและนโยบายต่อไป

ทั้งนี้ กระบวนการอำนวยสินเชื่อนั้นจะต้องมีระบบ Check & Balance ^*4 เพื่อเป็นการถ่วงดุลและตรวจสอบกระบวนการให้สินเชื่อให้มีความถูกต้องตลอดกระบวนการเสมอ เช่น

• สินเชื่อต้องส่งเอกสารกู้ให้ทางการเงินเพื่อจ่ายเงินกู้และตรวจสอบ
• คณะกรรมการต้องมีการออกตรวจหรือทบทวนหลักประกันโดยเฉพาะที่ดินที่มีการจำนองเป็นประกันกับสหกรณ์ โดยกระบวนการตรวจสอบจะต้องมีเจ้าของที่ดินข้างเคียง ผู้นำในชุมชน ส.อบต. ผู้ใหญ่บ้าน หรือกำนันเซ็นรับรองหรือเซ็นพยานเสมอ
  • ธรรมาภิบาล Good Governance ในการให้สินเชื่อ
    • การขัดแย้งในผลประโยชน์ (Conflict of interest)
    • การขาดความอิสระ (Independence)
    • ความรับผิดชอบ (Responsibility)
    • ความระมัดระวังรอบครอบ (Professional Due Care)
    • ความเปิดเผยโปร่งใส (Transparency)
  • กฎบัตรของพนักงานสินเชื่อ (Code of conduct) คือคุณสมบัติเจ้าหน้าที่สินเชื่อ ระดับความรู้ ความสามารถ ความเชียวชาญเฉพาะ และกฎเกณฑ์อื่น ๆ ที่เจ้าหน้าที่สินเชื่อจำเป็นต้องมี (หรือเรียกได้อีกอย่างหนึ่งลักษณะคล้ายใบประกอบวิชาชีพนั่นเอง)
• การอนุมัติเงินกู้มากกว่าที่กำหนดต้องให้เฉพาะกรรมการเท่านั้นที่อนุมัติได้ เช่นกำหนดเป็นวงเงิน เกินล้านบาท จะอนุมัติได้เฉพาะกรรมการ หากน้อยกว่าก็ให้กรรมการหรือผู้จัดการอนุมัติก็ได้เป็นต้น
• นอกจากนั้นเจ้าหน้าที่สินเชื่อจะต้องมีวัฒนธรรมการให้สินเชื่อที่ดี (Credit Culture) และคุณภาพของเจ้าหน้าที่สินเชื่อ คือ (ศรัทธา อินพรหม,2560)

แนวคิดการให้สินเชื่อ

มาตรฐานการให้สินเชื่อที่ดี (ธนาคารแห่งประเทศไทย,ศรัทธา อินพรหม,2560)

• นโยบายการให้สินเชื่อ
• โครงสร้างองค์กรที่เหมาะสม
• มีมาตรฐานการวิเคราะห์สินเชื่ออย่างมีประสิทธิภาพ
• เครื่องมือในการพิจารณา วิเคราะห์ ที่เหมาะสม
• กระบวนการควบคุมติดตามการให้สินเชื่อที่ดี
• วัฒนธรรมการให้สินเชื่อที่ดี

องค์ประกอบการให้สินเชื่อ

• ตัวผู้กู้
• โครงการที่ขอกู้
• หลักประกัน
• นโยบายสินเชื่อ
• ความตั้งใจในการชำระหนี้ของผู้กู้
• และ ความสามารถในการชำระหนี้

การประเมินราคาหลักทรัพย์

หลักประกันถือเป็นเรื่องสำคัญในการให้สินเชื่อเพราะช่วยลดความเสี่ยง เมื่อมีเหตุผิดปกติ และถือว่าเป็นสินทรัพย์ที่คุ้มค่า มีความมั่นคง ซึ่งประกอบไปด้วย

1. จำนอง
2. เงินฝาก
3. บุคคลค้ำ และรับรองรับผิดอย่างลูกหนี้ร่วม
4. พันธบัตร
5. จำนำ
   1. จำนำสิทธิ์ในพันธบัตรรัฐบาล
   2. จำนำผลผลิตทางการเกษตร

6.หลักประกันทางธุรกิจ

หลักเกณฑ์การประเมินราคา จะใช้จากราคามูลค่าของหลักทรัพย์ ในราคาต้นทุน ณ ปัจจุบัน ราคาตลาด หรือราคาในการสร้างรายได้ (หรือ ณ เวลาที่ต้องการคำนวณราคา) เช่นที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง การเสื่อมสลายหรือการมีค่าคงอยู่ต่างกัน ก็จะประเมินราคาที่แตกต่างกัน โดยจะใช้มาตรฐานการประเมินโดยหลักของสมาคมวิศวกรรมฯ เป็นหลัก ส่วนราคาตลาดก็จะประเมินตามราคาขายหรือราคาที่เปรียบเทียบในตอนนั้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาวะของเศรษฐกิจด้วยเช่นเดียวกัน

ข้อมูลประกอบการประเมินราคา

• ราคาประเมินที่ดินของทางราชการตามบัญชีราคาประเมินทุนทรัพย์ของสำนักงานกลางประเมินราคาทรัพย์สิน กรมธนารักษ์
• รายละเอียดเกี่ยวกับการเวนคืน หรือภาระติดพันในที่ดิน และ/หรือ สิ่งปลูกสร้างในที่ดิน
• ราคาซื้อขายที่ดิน และ/ หรือ สิ่งปลูกสร้างใกล้เคียง และราคาซื้อขายตามราคาตลาด
• ราคาประเมินค่าก่อสร้างอาคาร ซึ่งกำหนดโดยสมาคมผู้ประเมินทรัพย์สินแห่งประเทศไทยตามบัญชี “ราคาประเมินสิ่งปลูกสร้างต่อตารางเมตร”
• ข้อมูลประกอบที่เกี่ยวข้อง เช่นสภาพความเจริญ ทำเลที่ตั้งสาธารณูปโภค และสาธารณูปการ

---------------------------------------------------

^*4 หลักการของการตรวจสอบและถ่วงดุลการใช้อำนาจ (Check and Balance)