บริบทชุมชน สังคม กับหลักสูตรสถานศึกษา

สถานศึกษา ชุมชน สังคม เป็นสิ่งที่มีความเกี่ยวข้องกันโดยมิสามารถตัดขาด หรือแยกออกจากกันได้ เพราะว่าทุกองค์กรที่กล่าวมาต้องพึงพาอาศัยซึ่งกันและกัน เอื้อประโยชน์แก่กันและกัน หากไร้ซึ่งชุมชนแล้วก็มิอาจเกิดสถานศึกษาได้ ชุมชนก็เป็นส่วนหนึ่งของสังคมนั้น ๆ สถานศึกษาก็เป็นส่วนหนึ่งของสังคมนั้น ๆ บริบทของชุมชนนั้นเป็นอย่างไร สังคมนั้นมีลักษณะอย่างไร เมื่อสถานศึกษาที่อยู่ในสังคมและชุมชนนั้นควรมีรูปแบบการเรียนการสอนตรงตามบริบทของสังคมชุมชนหรือการเรียนการสอนของสถานศึกษาควรยึดเฉพาะแนวทางของหลักสูตรแกนกลางที่ได้กำหนดมาให้ใช้กันทั่วประเทศไทยในปัจจุบันนี้

เมื่อมองถึงหลักสูตรแกนกลางที่ใช้ในปัจจุบัน บางสถานศึกษาไม่ได้คำนึกถึงบริบทของชุมชนสังคมแต่อย่างใด เพียงแค่นำมาใช้ตามที่ทำกันทั่วไปโดยไม่มีการปรับใช้แต่อย่างใด ทำให้การเรียนการสอนในบางเนื้อหาไม่สอดคล้องกับชุมชน สังคม กลางเป็นสิ่งที่ไม่ตอบสนองความต้องการของชุมชนหรือตอบสนองความต้องการของผู้เรียน ดังนั้น การที่จะนำเอาหลักสูตรแกนกลางมาใช้ควรจะนำมาเพื่อใช้เป็นแนวทางในการจัดทำหลักสูตรของสถานศึกษา “หลักสูตรสถานศึกษา” เมื่อลองมาพินิจคิดดีๆ แล้ว หลักสูตรนี้เป็นหลักสูตรที่สถานศึกษาจัดทำขึ้นเพื่อนำมาใช้จัดกระบวนการเรียนการสอนภายในสถานศึกษาโดยใช้หลักสูตรแกนกลางเป็นต้นแบบหรือแนวทางในการพัฒนาจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา

ในมุมมองของผม หลักสูตรสถานศึกษาควรที่จะอิงบริบทของชุมชนและสังคม เพื่อจะได้จัดรูปแบบการเรียนการสอน หรือการบรรจุ เลือกรายวิชาที่จะทำการเรียนการสอนในสถานศึกษานั้น ๆ เพื่อจะได้เกิดผลประโยชน์ต่อผู้เรียนมากที่สุด โดยอาจจะเลือกเอาวิชาเลือกเสรี การงานอาชีพ ความถนัดของผู้เรียน อาชีพของผู้เรียน มาใช้จัดกระบวนการเรียนการสอนเพื่อจะได้เกิดผลที่เป็นรูปธรรมและเกิดผลสัมฤทธิ์ต่อผู้เรียนได้มากที่สุด

ดังนั้น หลักสูตรที่นำมาใช้ควรจะตอบโจทย์และตอบสนองความต้องการของชุมชน เพื่อให้ชุมชนนั้น ๆ ได้รับประโยชน์อย่างเต็มที่ ผู้เรียนได้เรียนรู้ในสิ่งที่ตัวเองสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริงและเกิดความยั่งยืนภายในชุมชน สร้างโอกาส สร้างอาชีพอย่างยั่งยืน และมั่นคง

กศน.ริมเขา