HA: Military Perspective

มุมมองทางทหารกับการรับรองคุณภาพสถานพยาบาล

HA: Military Perspective

พันเอก มารวย ส่งทานินทร์

[email protected]

21 มกราคม 2559

บทความเรื่อง “มุมมองทางทหารกับการรับรองคุณภาพสถานพยาบาล” นี้ นำมาจากการบรรยายในการสัมมนาเชิงปฏิบัติการเรื่อง “การพัฒนากระบวนการเพื่อการรับรองคุณภาพสถานพยาบาล กรมแพทย์ทหารบก” ณ โรงแรมรีเจนท์ชะอำ จังหวัดเพชรบุรี วันที่ 21 -22 มกราคม พ.ศ. 2559

ผู้ที่สนใจเอกสารแบบ PowerPoint (PDF file) สามารถ Download ได้ที่ http://www.slideshare.net/maruay/ha-army-hospitals

บทสรุปสำหรับผู้บริหาร บุคลากรทางทหารมีความคุ้นเคยกับหลักนิยมการปฏิบัติการทางการทหารคือ การบรรลุภารกิจ เกิดจากการมีแผนยุทธศาสตร์ที่ดี และมีสรรพทรัพยากรสนับสนุนอย่างเต็มที่ ดังแสดงเป็นสมการได้คือ Ends = Ways + Means ซึ่งหลักการนี้สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ในสถานการณ์ต่าง ๆ ไม่ว่าในระดับประเทศ ระดับองค์กร ระดับทีมงาน หรือระดับบุคคล ดังนั้นในการพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลทหาร เพื่อให้เกิดคุณภาพและความปลอดภัยในการให้บริการกับผู้ป่วย โดยเฉพาะทหาร ครอบครัว และประชาชน บุคลากรทางทหารที่อยู่ในสายแพทย์ สามารถนำหลักการทางทหารมาใช้ ให้เกิดประโยชน์ในการพัฒนาองค์กร เพื่อเข้าสู่กระบวนการรับรองคุณภาพสถานพยาบาลได้อย่าง เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา

ทฤษฎีกลยุทธ์ของ Art Lykke:

• รูปแบบกลยุทธ์ของ Arthur F. Lykke, Jr. คือ ends, ways, means ซึ่งเป็นหัวใจของทฤษฎีนี้
• ends คือ "วัตถุประสงค์ (objectives)"
• ways คือ "แนวความคิด (concepts)" ที่จะบรรลุวัตถุประสงค์ และ
• means คือ "ทรัพยากร (resources)" ที่สนับสนุนแนวความคิด
• จึงมีสามคำถามที่สำคัญสำหรับกลยุทธ์คือ What (จะทำอะไร?) How (จะต้องทำอย่างไร?) และ What resources (ทรัพยากรที่จะต้องใช้คืออะไร?)

กลยุทธ์ (Strategy)

• กลยุทธ์คือ วิธีการ (way or concept) ที่ผู้นำจะใช้อำนาจ (means or resources) ที่มีอยู่ ในการควบคุมสถานการณ์และสถานที่ทางภูมิศาสตร์ เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ (ends) ที่สนับสนุนผลประโยชน์ของรัฐ
• กลยุทธ์ เป็นเรื่องของผู้นำระดับสูงของรัฐ ทหาร องค์กรธุรกิจ หรือสถาบันอื่น ๆ

ENDS = WAYS + MEANS

• โดย Retired Major General Dennis Laich
• Ends เป็น ผลเชิงกลยุทธ์ หรือจุดหมายปลายทางที่ต้องการ
• Ways เป็น วิธีการ ยุทธวิธี ขั้นตอน การปฏิบัติ และกลยุทธ์เพื่อให้บรรลุจุดหมายปลายทาง
• Means เป็น ทรัพยากรที่จำเป็นเพื่อให้บรรลุจุดหมายปลายทาง เช่น ทหาร ระบบอาวุธ เงิน เจตจำนงทางการเมือง และเวลา

ข้อแนะนำสำหรับผู้บริหาร ในการประเมินกลยุทธ์: SAFE

• S = Suitable (เหมาะสม)
• A = Acceptable (ยอมรับได้)
• F = Feasible (เป็นไปได้)
• E = Effective (มีประสิทธิผล)
• กลยุทธ์ที่จะลดความเสี่ยงคือ – สร้างความสมดุลของ ends, ways, และ means เรียกว่า การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment)

ความเสี่ยง

• ความเสี่ยงคือช่องว่าง (GAP) ระหว่างสิ่งที่จะทำได้ และแนวความคิดและทรัพยากรที่มีอยู่ เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ดังกล่าว เนื่องจากมีทรัพยากรไม่พอ หรือไม่สามารถรับประกันความสำเร็จได้ 100% ในสภาพแวดล้อมที่มีการแข่งขันสูง

Army Hospital Perspectives & HA Thailand

• Hospital Accreditation (HA) คือกลไกการประเมินเพื่อกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาระบบงานภายในของโรงพยาบาล โดยมีการพัฒนาอย่างเป็นระบบและพัฒนาทั้งองค์กร ทำให้องค์กรเกิดการเรียนรู้ มีการประเมินและพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง
• มาตรฐาน HA ในขั้นพื้นฐานคือ ฐานสำหรับการวัดเปรียบเทียบ หรือเครื่องมือที่ใช้วัดคุณภาพเพื่อการประเมินองค์กร
• แต่ในภาพที่ใหญ่กว่า มาตรฐาน HA คือกรอบความคิดที่สื่อให้เห็นถึงองค์ประกอบสำคัญของสถานพยาบาลที่มีคุณภาพ (อย่างยั่งยืน) และความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบเหล่านั้น

โรงพยาบาลที่ผ่านการรับรอง (Accredited Hospitals)

• นำข้อเสนอแนะมาวางแผนการพัฒนา (Get use of recommendation)
• ประเมินระบบงานสำคัญอย่างเป็นระบบ แล้วนำผลการประเมินมาดำเนินการปรับปรุง (Systematic evaluation and improvement)
• พัฒนาที่เรียบง่ายและได้ผล (Continuous improvement)
• การเรียนรู้และบูรณาการในทุกระดับ (Learning & integration)
• สร้างองค์กรที่มีชีวิต (Living organization)
• เตรียมพร้อมสำหรับการเยี่ยมสำรวจรอบต่อไป (Always prepare)

การประเมินตนเอง (Self Assessment)

• อ่านมาตรฐานแล้วถามว่า “What’s in it for me?”
• บริบทของเราเป็นอย่างไร (ปัญหาสำคัญ กลุ่มผู้ป่วยสำคัญ)
• ส่วนสุดของเราเป็นอย่างไร (สิ่งที่โดดเด่น กับ สิ่งที่ต้องปรับปรุง)
  • สิ่งที่โดดเด่น (EI³O)
    • ทำอะไร ทำอย่างไร (EI³: Evaluation, Improvement, Integration, Innovation) ผลลัพธ์เป็นอย่างไร (O: Outcome)
  • สิ่งที่ต้องปรับปรุง (OFI: Opportunity For Improvement)
    • มีแผนจะทำอะไร

ข้อกำหนดในการจอการรับรอง (Requirements For Accreditation)

• ระดับ รพ. ทำ Hospital profile + 4 ตอนในมาตรฐานฉบับฉลองสิริราชสมบัติ 60 ปี (ปรับปรุง พ.ศ. 2558)
• ระดับ PCT ทำ Service Profile + Clinical Tracer
• ระดับหน่วย ทำ Unit Profile

Service Profile

• Context (หน้าที่ เป้าหมาย ขอบเขต ผู้รับผลงาน ประเด็นคุณภาพ ผลงานที่ผ่านมา ความท้าทาย ฯลฯ)
• Key Process (กระบวนการสำคัญ สิ่งคาดหวัง ความเสี่ยงสำคัญ ตัวชี้วัด)
• Indicators (ผลการดำเนินการสอดคล้องกับเป้าหมาย ระยะเวลา 3 ปี)

Unit Profile Analysis ****

• Context (ดูบริบทที่สำคัญ ลักษณะเฉพาะ)
• Core process (เรื่องความเสี่ยง)
• Objective & Monitoring (ตัวชี้วัดสะท้อนเป้าหมาย)
• CQI (เรื่องที่นำมาพัฒนา)
• Further challenge (สิ่งท้าทาย)
• Integration with others (การเชื่อมโยง)

การขอรับรองซ้ำ (Reaccreditation Hospitals)

• แสดงให้เห็นการบรรลุเป้าประสงค์ขององค์กร
• แสดงให้เห็นผลลัพธ์ที่ดีขึ้น โดยเฉพาะ clinical outcome
• มีการประเมินประสิทธิภาพของระบบหลัก ๆ
• มีการใช้นวัตกรรมและความคิดสร้างสรรค์
• มีวัฒนธรรมคุณภาพ ความปลอดภัย การเรียนรู้
• มีบูรณาการของการพัฒนา
• เป็นแบบอย่างให้แก่โรงพยาบาลอื่นได้

Clinical Performance Indicator

• Outcome Indicator => Effectiveness, Safety
• Process Indicator (evidence based) => Appropriateness
• Other Performance Indicator => Other Quality Dimension: Access, Competency, Continuity, Coverage, Efficiency, Equity, Holistic, Responsiveness, Timeliness

Advanced HA

มาตรฐาน HA

• โครงสร้างของมาตรฐาน HA ดัดแปลงมาจากเกณฑ์รางวัลคุณภาพแห่งชาติ (TQA: Thailand Quality Award) โดยขยายเกณฑ์ในส่วนของการจัดการกระบวนการออกมาเป็น งานสำคัญของโรงพยาบาล (ตอนที่ II) และกระบวนการดูแลผู้ป่วย (ตอนที่ III)
• ตอนที่ I คือ 6 หมวดแรก และ ตอนที่ IV คือ หมวด 7 (ผลลัพธ์) ของเกณฑ์ TQA

Advanced HA Standard

• ยังคงใช้มาตรฐาน HA 2009
• แต่มีส่วนขยายเรียกว่า Extend Evaluation Guide
• และคาดหวังผลลัพธ์ที่สูงกว่าค่าเฉลี่ย

ลักษณะของสถานพยาบาลที่ได้รับการรับรอง Advanced HA

• 1. ผู้บริหารและทีมงานมีความเข้าใจในมาตรฐาน HA และกระบวนการพัฒนาคุณภาพตามหลัก 3C-PDSA
• 2. มีการวางระบบงานทุกส่วนขององค์กรโดยใช้แนวคิด Integrated Management System และนำ Extended Evaluation Guide สร้างระบบงานอย่างรัดกุม
• 3. มีการทำ Performance Check แสดงผลลัพธ์ที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง ของการดูแลผู้ป่วยและระบบงานที่สำคัญ

สรุป

• ไม่มีประโยชน์ที่จะนำปัญหาและอุปสรรคมาพร่ำบ่นว่า ขาดเงิน ขาดคน ขาดของ ไม่ได้รับความร่วมมือ ฯลฯ จงปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเรา จากการมองด้านลบกลับมาเป็นด้านบวก
• เมื่อพบหรือสัมผัสกับความทุกข์ยากของผู้คน ให้มองด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์ จะเป็นแรงบันดาลใจให้เราพยายามมองหาทางออก เพื่อคลายความทุกข์ของผู้คน
• ขอให้เรามีศรัทธาความเป็นมนุษย์ ในตัวเองและเพื่อนร่วมโลกทุกคน จะพาเราไปสู่สังคมที่น่าอยู่และยั่งยืน

- นพ. อนุวัฒน์ ศุภชุติกุล

************************************************

[JJ]

สุดยอดครับท่าน