ประเภทของมิวท์ทรัมเป็ต (Mute Trumpet)
มิวท์ทรัมเป็ต (Mute Trumpet)
มิวท์คืออุปกรณ์ที่สวมใส่ทางลำโพงทรัมเป็ต ทำให้เกิดเสียงที่แปลกใหม่แตกต่างกันไปตามประเภทของมิวท์ นักประพันธ์เพลงมีความต้องการใช้ mute กำกับในบทเพลงเพื่อสร้างสีสัน อารมณ์ที่แตกต่างกันไป การใส่มิวท์บรรเลงนั้นอาจส่งผลกระทบทำให้ระดับเสียงเกิดความเพี้ยนสูงต่ำได้ เราจึงควรตรวจเช็คเป่ากับเครื่องวัดเสียงเพื่อให้เกิดความเคยชินของการใช้ลมให้ถูกต้องไม่เพี้ยน หรือสามารถทำได้ด้วยการปรับท่อ tuning slide เชื่อหรือไม่ว่ามิวท์ทรัมเป็ตนั้นถูกค้นพบตั้งแต่สมัยอียิปแล้ว กว่าจะมีการใช้ในการบรรเลงในบทเพลง และถูกพัฒนาจนมีความหลากหลายจนถึงทุกวันนี้ และในแต่ละบทเพลงมีการกำหนดให้ใส่มิวส์ที่มีหลากหลายภาษาที่เราต้องทำความรู้จักทั้งภาษาเยอรมัน ฝรั่งเศส อย่าพลาดเชียวที่จะลืมแปลคำศัพท์แล้วลืมใส่มิวท์บรรเลงอีก ในที่นี้เราจะได้รู้ความเป็นมาของมิวท์ มิวส์ชนิดต่างๆ และคำสั่งใส่มิวท์ในภาษาต่างๆ
ความเป็นมาของมิวท์ ในสมัยก่อนมิวท์ใช้สำหรับบรรเลงที่สื่อถึงความตายหรือเพลงแห่ศพ และเพื่อลดระดับเสียงในการส่งสัญญาณการสู้รบในสงครามเพื่อไม่ให้ศัตรูรับรู้ความเป็นไปของกองทัพรู้หรือไม่ว่าต้นกำเนิดของมิวท์ทำมาจากไม้ มีการใช้มิวท์ทรัมเป็ตครั้งแรกในปีค.ศ.1511 ในขบวนแห่ศพ งาน carnival ที่เมือง Florence ประเทศอิตาลี และการใช้มิวท์ครั้งแรกในวงดนตรีบรรเลงท่อนเปิด toccata ในงานประพันธ์โอเปร่าของ Monteverdi เรื่อง L’orfeo โดยที่การใส่มิวท์นี้มีเจรนาที่จะให้ระดับเสียงของทรัมเป็ตสูงขึ้น 1 เสียงเต็มด้วย
Straight Mutes เป็นมิวท์ที่พบบ่อยมากที่สุด โดยเราจะใช้เมื่อเราพบคำว่า mute หรือ St. mute ในบทเพลง Straight Mute ทำมาจากโลหะ แผ่นใยไม้อัด ไม้ พลาสติก สามารถลดระดับความดังของสียงลงได้และยังสร้างสีสันที่แปลกใหม่ ผู้คิดค้นคนแรกคือ C.J. Kiefer มิวท์ขนาดมาตรฐานชนิดนี้สามารถใช้ได้กับ Trumpet in Bb, C, D, E-flat และ Cornet ส่วนขนาดที่เล็กลงมามีไว้สำหรับ Piccolo Trumpet
Cup Mute เป็นมิวท์ที่ให้เสียงที่เบานุ่มและอุ่น ส่วนมากมักจะใช้ในโอกาสเพลงเต้นช้าๆ Cup Mute ยี่ห้อ Denis Wick และ Shastock ส่วนที่เป็น cup สามารถเคลื่อนตำแหน่งเข้าออกใกล้ลำโพงได้ เพื่อปรับความดังเบาและสีสันของเสียง
Mica Mute มีลักษณะคล้ายกับ Cup Mute แต่มีขอบยางบางๆติดอยู่รอบบริเวณปลายของมิวท์ เมื่อขอบยางแตะทีลำโพง จะให้เสียงที่รู้สึกห่างไกล เราจะใช้มิวท์ชนิดนี้เมื่อพบคำว่า mica mute หรือ tight cup ผู้คิดค้นคือ Hume & Berg
Silencers มิวท์ชนิดนี้จะมีโฟมที่มีลักษณะเป็นวงแหวน สามารถสวมใส่ลงตรงกลางของ Straight Mutes เพื่อทำให้เสียงเบาขึ้น Silencers จะมีโฟม 2 ชิ้น ซึ่งเราสามารถเลือกได้ว่าจะใส่เพียงชิ้นเดียวหรือทั้ง 2 ชิ้นก็ได้ ผู้คิดค้นคือ Gerald Endsley’s Enterprises
Harmon Mute มิวท์ชนิดนี้ถูกสร้างขึ้นโดยเฉพาะในช่วงยุคของ Big Band ทำมาจากโลหะ มีก้าน (stem) ตรงกลางซึ่งสามารถเคลื่อนตำแหแน่งได้และดึงออกได้แล้วแต่ตามที่ผู้ประพันธ์จะกำหนดเช่น harmon stem out, harmon half stem.
ส่วนที่เป็นไม้ก๊อกคลุมรอบปลายด้ามมิวท์เพื่อสวมใส่เข้าไปยึดติดกับลำโพง หากดึงก้านออกจะให้เสียง “buzzy” เราอาจจะพบสัญลักษณ์ +o ที่หัวโน้ตในการใช้มิวท์ชนิดนี้ + คือใช้มือซ้ายปิดรู o คือเอามือเปิดออกจากรู้ เป็นลูกเล่นให้เสียงที่แปลกใหม่ขึ้นอยู่กับความเร็วของมือผู้เล่นในการเปิดปิดรูที่ปลายก้านของมิวท์
WA-WA Mutes จากการพิจารณา Harmon mute จัดอยู่ในประเภท WA-WA Mutes โดยความจริงแล้วใช้มือซ้ายเปิดปิดที่ลำโพลง ไม่ล้วงเข้าไปในลำโพง เสียงเอฟเฟคที่ได้จะเหมือนกับการพูดคำว่า “วา” นอกจากมือแล้วเรายังสามารถเลือกใช้อุปกรณ์อย่างอื่นได้เช่น ที่ดูดส้วม หรือมีการกำหนดในบทเพลงว่า plunger ส่วนมากจะใช้ในวง Jazz และวงเต้นรำ มิวท์ชนิดนี้เป็นที่นิยมและรู้จักกันมากจาก Clyde McCoy และ James Bubber Miley ทั้งสองเป็นนักทรัมเป็ตแจสชาวอเมริกัน เราจะใช้มิวท์ชนิดนี้เมื่อพอคำว่า Harmon mute, plunger, hat หรือ hand
Bucket มิวท์ชนิดนี้มีขนาดใหญ่ที่สุด แนบยึดที่ปลายลำโพงเป็นแบบปกติที่ใช้กันทั่วไป และอีกแบบที่สวมใส่เข้าในลำโพงคือ Bucket Mute Form ในมิวท์บรรจุด้วยโฟม บางยี่ห้อบรรจุด้วยผ้า ช่วยดูดซับเสียงให้เสียงที่นุ่มและคลุมเคลือ ส่วนมากใช้ในวง Jazz
Playing in the stand การบรรเลงทรัมเป็ตโดยการหันลำโพงเข้าแสตนตั้งโน้ตประมาณ 15-30 เซนติเมตร วัดจากใบหน้าของเรากับแสตนตั้งโน้ต ผู้เล่นต้องระวังไม่ใกล้แสตนโน้ตจนเกินไปมิเช่นนั้นอาจทำให้เสียงทรัมเป็ตของเราเพี้ยนต่ำได้ เราจะหันลำโพงเข้าแสตนโน้ตเมื่อพบคำว่า in stand
Solotone Mute หรืออาจเรียกได้อย่างว่า “clear tone” เสียงเหมือนขึ้นจมูก คิดค้นและผลิตโดย Hums & Berg Manufacturing Company มิวท์ที่มีลักษณะคล้ายกันเรียกอีกอย่างว่า “Gatsby” mute ผลิตโดย Walt Johnson ส่วนมากใช้ในวง Jazz
Practice Mute คือมิวท์ประเภทหนึ่งที่ออกแบบมาเพื่อใช้ในการฝึกซ้อมโดยตรงในสถานที่ต่างๆเช่น โรงแรม หอพัก หลังเวที สามารถลดระดับเสียงให้เบาลงได้ถึง 80-90%
Silent practice ออกมาเพื่อให้ได้เสียงที่เบาออกมามากที่สุดและมีสายเสียบหูฟังกับตัวมิวท์เพื่อให้ผู้เล่นได้ยินเสียงตัวเองชัดเจนมากขึ้น ในการสวมใส่มิวท์ชนิดนี้เพื่อการฝึกซ้อมเป็นเวลานานนั้น ผู้เล่นจะรู้สึกเหนื่อยล้าเร็วกว่าปกติและความรู้สึกในการเป่าลมอาจจะรู้สึกถึงแรงต้านมากกว่าปกติเล็กน้อย เพราะฉะนั้นเราจึงควรพักปากบ่อยๆในการใช้มิวท์นี้ฝึกซ้อม จุดประสงค์ในการใช้มิวท์ซ้อมจริงๆนั้นคือเพื่อให้รูปปาก (embouchure) ของเรานยังสภาพความสม่ำเสมอแข็งแรงให้คงอยู่ เราจะใช้มิวท์ชนิดนี้ในบทเพลงเมื่อพบคำว่า whisper mute
Felt Crow Mute การใช้ผ้าคลุมลำโพง เพื่อลดเสียง overtone ของเสียงสูงลง ให้เสียงที่ dark มากขึ้นหรือเราสามารถคลุมด้วยอุปกรณ์อื่นๆอย่างเช่นหมวกที่มีน้ำหนักเบา เราจะพบการใช้มิวท์ชนิดนี้ในผลงานเพลง An American in Paris ของนักประพันธ์ George Gershwin
คำศัพท์ใส่มิวท์
อ้างอิง
Trumpet Pedagogy: A Compendium of Modern Teaching Techniques, by David Hickman
A Dictionary for Modern Trumpet Player, by Elisa Koehler
ความเห็น (2)
ให้ความรู้ดีมากๆเลยครับ
ขอบคุณครับ
ความรู้เยอะจัง !!