โครงการอบรมทิศทางและแนวโน้มการพัฒนาหลักสูตรและการสอน

โครงการอบรมทิศทางและแนวโน้มการพัฒนาหลักสูตรและการสอน

วิทยากรโดย รองศาสตราจารย์ดร.พิมพันธ์ เดชะคุปต์

นางสาวฤดี ศรีพรหม รหัสนักศึกษา 57D0103114

นักศึกษาปริญญาโท หลักสูตรและการสอน

..................................................................................................................................................

แนวทางในการจัดการศึกษาในปัจจุบันของสังคมไทยมีการเปลี่ยนแปลงไปมาก เพราะฉะนั้นจึงเน้นให้สถานศึกษาพัฒนาหลักสูตรโดยการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ เน้นกิจกรรมที่หลากหลายและให้นักเรียนมีส่วนร่วม ดังนั้นการจัดการเรียนเรียนรู้จึงต้องเน้นที่กระบวนการให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริงควบคู่ไปกับการฝึกกระบวนการคิด สามารถแก้ไขปัญหาได้ทุกสถานการณ์

รูปแบบการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญที่จะนำไปช่วยเสริมทักษะให้ผู้เรียนได้มีโอกาสพัฒนาตนเองได้เต็มศักยภาพ คือ รูปแบบการสอนแบบ 5 E เป็นรูปแบบการสอนทีใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ เน้นกิจกรรมที่เน้นให้ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเองผ่านการลงมือทำ ซึ่งสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ในการสร้างชิ้นงานเพื่อพัฒนาสังคมได้ รูปแบบการเรียนการสอนนี้มีขั้นตอน 5 ขั้นตอนดังนี้

1. ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) เป็นการนำเข้าสู่บทเรียนโดยการเร้าให้ผู้เรียนเกิดความสงสัยและอยากเรียนรู้ในเนื้อหานั้น

2. ขั้นสำรวจและค้นหา (Exploration)ในขั้นนี้ครูอาจจะใช้กระบวนการกลุ่ม เพื่อให้ผู้เรียนค้นคว้าหาความรู้ร่วมกันเป็นการฝึกทักษะการทำงานร่วมกับผู้อื่น

3. ขั้นสร้างคำอธิบาย (Explanation)ในข้นนี้ผู้เรียนจะได้สร้างองค์ความรู้โดยการลงมือทำหรือการอภิปรายร่วมกันโดยที่ครูจะเป็นผู้ร่วมสรุปความรู้ที่ถูกต้องเรียน

4. ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) เป็นขั้นที่ผู้เรียนจะได้นำความรู้ไปประยุกใช้ในสถานการณ์ใหม่เพื่อให้เกิดความรู้ที่คงทนส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์

5. ขั้นประเมิน (Evaluation)จะเป็นการประเมินผู้เรียนจากสิ่งที่ได้เรียนมาซึ่งทำให้ผู้เรียนรู้จักตนเองถึงข้อเด่นและข้อด้อยของตนเองจนนำไปสู้การปรับปรุงและพัฒนาตนเองในการเรียน

การจัดการเรียนรู้แบบ 5 E เป็นการสอนที่เน้นการปฏิบัติจริง ผู้เรียนได้สร้างความเข้าใจในเนื้อหาที่เรียนผ่านการลงมือทำพร้อมกับฝึกการแก้ไขปัญหาโดยที่ครูเป็นเพียงผู้อำนวยความสะดวกเท่านั้น และ

สิ่งสำคัญที่ควรระวังในการจัดการเรียนการสอน ครูจะต้องเข้าใจธรรมชาติของผู้เรียนแต่ละคนและควรจัดกิจกรรมที่หลากหลายเพื่อให้ผู้เรียนได้แสดงศักยภาพและสามารถอย่างเต็มที่

กลไกการทำงานของสมอง 2 ซีก การทำงานของสมอง 2 ซีก ทั้งซ้ายและขวา มี 4 แบบ

ซีกซ้ายมีการทำงานแบบนักคิด นักปราชญ์ (Thinkers) นักวางแผน นักจัดการ (Organizer) ซีกขวา นักสร้าง นักพัฒนา (Innovators) และนักบริการ นักมนุษย์นิยม (Humanitarias)

จากการรับฟังกลไกการทำงานของสมอง ข้าพเจ้าคิดว่ากลไกการทำงานของสมองของข้าพเจ้า

นั้นเป็นการทำงานของสมองซีกซ้าย แบบนักคิด นักปราชญ์ (Thinkers)

กลไกการทำงานของสมอง หรือสมองกับความคิด ข้าพเจ้ามีความคิดเห็นว่าเกี่ยวข้องกับทฤษฎีพหุปัญญา ของการ์ดเนอร์ ที่สนใจในเรื่องความแตกต่างระหว่างบุคคลของผู้เรียน โดยเชื่อว่าเด็กทุกคนนอกจากจะมีความแตกต่างในเรื่องการใช้สมองทั้ง 2 ซีกแล้ว ยังมีความสามารถพิเศษด้านปัญญาที่แตกต่างกันของเด็ก 8 ด้าน คือ ด้านภาษา ด้านคณิตศาสตร์และเหตุผล ด้านดนตรีและจังหวะ ด้านการเคลื่อนไหวร่างกาย ด้านศิลปะ ด้านมนุษยสัมพันธ์ ด้านการคิดและความเข้าใจในตนเอง

ดังนั้นครูต้องมีหน้าที่พัฒนาผู้เรียนให้เกิดการเรียนรู้ไปสู่ศักยภาพสูงสุดตามความสามารถ

ระบบการสอนแบบ 4 MAT ระบบการสอนแบบทฤษี 4 แบบ จะให้ความสำคัญต่อความ

แตกต่างระหว่างบุคคล โดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้กระบวนการสอนที่สอดคล้องกับความสามารถและความถนัดของผู้เรียนที่มีความแตกต่างกัน ตลอดจนการคำนึงถึงกระบวนการสอนที่มุ่งพัฒนาสมองของมนุษย์ทั้ง 2 ซีก คือซีกซ้ายและซีกขวาไปพร้อม ๆ กัน ซึ่งสอดคล้องกับทฤษฎีพหุปัญญา

การสอนแบบ 4 MAT ผู้เรียนมีลีลาหรือวิธีการเรียนรู้ (Learning Style) ที่แตกต่างกัน ลีลาการเรียนรู้ที่แตกต่างกันนี้ มีอยู่ 4 แบบ คือ 1) WHY แบบจินตนาการ 2) WHAT แบบคิดวิเคราะห์ 3) HOW แบบใช้สามัญสำนึกด้วยการสัมผัสและลงมือทำ 4) IF แบบพลวัตรหรือการเปลี่ยนผ่านความรู้โดยการสร้างความรู้ด้วยตนเอง

บทบาทของครูและนักเรียนในทฤษฎีการจัดการเรียนรู้แบบ 4 MAT มีดังต่อไปนี้

แบบที่ 1 WHY นักเรียน : สังเกต เฝ้ามอง ช่างคิด ช่างสงสัย ช่างตั้งคำถาม กระหายใคร่รู้

ครู : ผู้กระตุ้น ผู้ยั่วยุ

แบบที่ 2 WHATนักเรียน : ผู้ฟัง ผู้จดจำ ผู้คิดวิเคราะห์

ครู : ผู้สอน ผู้บอก ผู้อธิบาย

แบบที่ 3 HOW นักเรียน : ผู้แสดง ผู้ลงมือทำ ผู้ปฏิบัติ

ครู : ผู้ฝึกสอน ผู้ชี้แนะ ผู้กำกับ ผู้จัดสถานการณ์

แบบที่ 4 IF นักเรียน : ผู้ค้นคว้า ผู้แสวงหาความรู้ใหม่

ครู : ผู้ร่วมเรียนรู้ ผู้ประเมิน

จากกระบวนการสอนแบบ 4 MAT ข้าพเจ้ามีความคิดเห็นว่า การจัดการเรียนรู้ต้องคำนึงถึงรูปแบบการเรียนรู้ของผู้เรียน 4 กลุ่ม กับการพัฒนาการสมองซีกซ้ายและสมองซีกขวาอย่างสมดุล