ครอบครัวข้ามชาติ

ครอบครัวข้ามชาติ คือครอบครัวที่มีสมาชิกข้ามชาติจากประเทศหนึ่งมายังอีกประเทศหนึ่งและสร้าง ครอบครัวขึ้นและต่อมาอาจมีบุตรทำให้ครอบครัวนี้เกี่ยวข้องกับหลายประเทศซึ่ง อาจก่อให้เกิดปัญหาต่างๆได้

การข้ามพรมแดนในสมัยนี้เกิดขึ้นได้ง่ายกว่าอดีต ดังนั้นครอบครัวข้ามชาติจึงเป็นปรากฎการณ์ที่สามารถเกิดขึ้นอย่างแพร่หลายใน ปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม พบว่าครอบครัวข้ามชาติในพื้นที่ ระหว่างชายแดนของสองประเทศจะมีความซับซ้อนยิ่งกว่าพื้นที่อื่นๆ

โดยเฉพาะพื้นที่ชายแดนไทย-ลาว พบว่าในแต่ละหมู่บ้านชายแดนฝั่งไทยที่ตั้งอยู่ชิดริมแม่น้ำโขงมีครอบครัว ข้ามชาติเฉลี่ย10-20ครอบครัวต่อหมู่บ้าน โดยรูปแบบครอบครัวข้ามชาติที่พบในชายแดนไทย-ลาวมีทั้งสิ้นสามรูปแบบด้วยกัน สามรูปแบบ ได้แก่

รูปแบบแรก ครอบครัวที่เกิดจากการแต่งงานข้ามชาติระหว่างชาวบ้านคนไทยอีสานกับชาวบ้านคน ลาว พบครอบครัวข้ามชาติแบบนี้อยู่ถึงร้อยละ 76

รูปแบบที่สอง ครอบครัวผู้ลี้ภัยชาวลาวที่อพยพเข้ามาในเมืองไทยช่วงลาวแตกระหว่างพ.ศ.2517-2519

รูปแบบที่สาม ครอบครัวแรงงานข้ามชาติสัญชาติลาว ที่หนีความยากจนในประเทศมาทำมาหากินในหมู่บ้านฝั่งไทย

ครอบครัวข้ามชาติเหล่านี้มีปัญหาในการดำรงชีวิตประจำวัน เพราะแบบแผนของพวกเขาคือการทำไร่ ปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ หาปลา รับจ้าง เนื่องจากไม่อาจเดินทางออกนอกพื้นที่ได้ และต้องพึ่งพาคู่สมรสที่เป็นคนไทยสูง

นอกจากนั้นยังส่งผลต่อฝ่ายชายที่สูญเสียความเป็นผู้นำเนื่องจากให้ฝ่ายหญิง ออกหน้า ผู้หญิงเองก็พึ่งพิงฝ่ายชายทางด้านเศรษฐกิจมากเป็นพิเศษ กลุ่มคนเหล่านี้ ประสบปัญหาการไม่เข้าถึงสิทธิพื้นฐานและบริการสาธารณะที่รัฐจัดเฉพาะกับคน ไทย เช่นการรักษาพยาบาลสวัสดิการต่างๆ การถูกจำกัดสิทธิในการเดินทางและความรู้สึกด้อยค่าในความเป็นมนุษย์ รู้สึกไม่เท่าเทียม เนื่องจากมีสมาชิกจำนวนหนึ่งไม่ได้รับการรับรองสถานะว่าเป็นพลเมืองไทย ก่อเกิดความไร้สัญชาติ ไร้รัฐ

สิ่งสำคัญที่รัฐบาลไทยต้องเร่งดำเนินการ คือรับรองสถานะของบุคคลที่เป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวที่เกิดจากการแต่งงาน ข้ามชาตินี้ แม้ไม่รับรองในบัตรประจำตัวประชาชนชาวไทย แต่ควรรับรองในเอกสารสิทธิบางประการที่ทำให้กลุ่มคนกลุ่มนี้สามารถเข้าถึง สิทธิที่ตนควรได้รับ หรือสิทธิที่มนุษย์ทุกคนควรได้รับ คือสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานนั่นเอง

นิภัทร สันติสัตยพรต 5501680994