การบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม่
เมื่อวันที่ 8-9 มกราคม 2557 ดร.ณัฐวัฒน์ นิปกากรมาให้ความรู้เรื่องการบริหารจัดการภาครัฐแนวใหม่ทำให้ได้ความรู้สำหรับการดำเนินงานสมรรถนะ (Competency) หมายถึง ความรู้ (Knowledge) ทักษะ (Skills) และคุณลักษณะเชิงพฤติกรรม (Attributes) ของบุคคล ซึ่งจำเป็นในการปฏิบัติงานตำแหน่งต่างๆ ให้ประสบความ สำเร็จ โดยได้ผลงานที่สูงกว่ามาตรฐาน และโดดเด่นกว่าเพื่อนร่วมงานในสถานการณ์ที่หลากหลายกว่า
Competency Approach
ขีดสมรรถนะ (Competency) คือ ความรู้ ทักษะ และคุณลักษณะส่วนบุคคลที่ทำให้บุคคลผู้นั้นทำงานในความรับผิดชอบของตนได้ดีกว่าผู้อื่น โดยแบ่งออกเป็น สมรรถนะหลัก (Core Competency สมรรถนะตามหน้าที่ (Functional Competency)
คุณลักษณะเชิงพฤติกรรม (Attributes)
สมรรถนะไม่ใช่แรงจูงใจหรือทัศนคติ แต่เป็นแรงขับภายในที่ทำให้บุคคลแสดงพฤติกรรมที่ตนมุ่งหวัง ไปสู่สิ่งที่เป็นเป้าหมายของเขา ตัวอย่างเช่น การต้องการความสำเร็จ เป็นแรงจูงใจที่ก่อให้เกิดแนวคิดหรือทัศนคติที่ต้องการสร้างผลงานที่ดี แต่ความสามารถในการทำงานให้สำเร็จได้ตรงตามเวลาที่กำหนด ถือเป็นสมรรถนะ
คุณลักษณะสำคัญของสมรรถนะ
ประกอบด้วย 2 ส่วน ส่วนที่เห็นได้ชัดเจนคือ พฤติกรรมที่เกิดจากทักษะ และความรู้ ซึ่งบริหารจัดการได้ง่าย และอีกส่วนหนึ่งที่ซ่อนเร้นอยู่คือ พฤติกรรมที่สะท้อนจากค่านิยม อุปนิสัย ทัศนคติ และแรงจูงใจ สมรรถนะต้องแสดงให้เห็นถึงผลงาน และเชื่อมโยงไปสู่ผลงานผลงานนั้นต้องสามารถวัดค่าได้ หรือ KPIs ต้องสามารถเรียนรู้และพัฒนาได้ (Acquisition Development)
จัดกลุ่มตามลำดับชั้นของสมรรถนะ
- สมรรถนะองค์การ (Organization Competency)
- สมรรถนะหลักของบุคลากรในองค์การ (Core Competency)
- สมรรถนะตามหน้าที่งานหรือกลุ่มงาน (Job Family Competency)
- สมรรถนะตามสายวิชาชีพ (Technical Competency)
- สมรรถนะร่วมของทุกตำแหน่งในสายวิชาชีพ (Common Competency)
- สมรรถนะเฉพาะตำแหน่งในสายวิชาชีพ (Specific Technical Competency)
องค์ประกอบของสมรรถนะ
- ทักษะ (Skills) หมายถึง ความชำนาญ หรือความเชี่ยวชาญในการปฏิบัติงานจนสำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ ด้วยความมุ่งมั่นจากจิตใจ และร่างกาย
- ความรู้ (Knowledge) หมายถึง ความสามารถในการอธิบาย ถ่ายทอดความรู้ที่มีอยู่ให้เพื่อนร่วมงาน หรือผู้ใต้ บังคับบัญชา และสามารถนำความรู้เหล่านั้นมาประยุกต์ ใช้ในการปฏิบัติงานได้จนเป็นผลสำเร็จ
- แนวคิดส่วนตน (Self – concept) ได้แก่ เจตคติ (attitudes) ค่านิยม (values) ความเชื่อ (Beliefs) หรือภาพลักษณ์ส่วนตน (Self – image) ซึ่งสังเกตได้จากพฤติกรรมที่แสดงออกมา
- อุปนิสัย (Traits) หมายถึงลักษณะทางกายภาพที่มีการตอบสนองต่อข้อมูล หรือสถานการณ์ต่างๆ อย่างสม่ำเสมอ
- แรงจูงใจ (Motive) หมายถึง สิ่งต่างๆ ที่เป็นแรงขับ (Drive) ให้บุคคลแสดงพฤติกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งออกมา เป็นสิ่งที่ซ่อนเร้นอยู่ในความคิด หรือความต้องการซึ่งเป็นต้นเหตุของการแสดงออกในรูปของพฤติกรรม
Competency Application in HRM
v Recruitment and Selection
v Training and Development
v Performance Appraisal
v Compensation Management: Reward
v Career Path Development
v Succession Plan
ขั้นตอนการจัดทำสมรรถนะ
- วิเคราะห์วิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมาย และแผนยุทธศาสตร์ขององค์การ เพื่อกำหนดสมรรถนะองค์การ และสมรรถนะหลัก(Organization & Core Competency)
- วิเคราะห์ภารกิจ หรือบทบาทหน้าที่ของกลุ่มงาน แผนกเพื่อกำหนดสมรรถนะประจำกลุ่มงาน (Functional or Department Competency)
- วิเคราะห์หน้าที่ความรับผิดชอบของแต่ละตำแหน่งตามคำพรรณนาลักษณะงาน (Job Description or Role Profile) เพื่อกำหนดสมรรถนะประจำตำแหน่งงาน หรือสายอาชีพ (Position Competency)
- กำหนดชื่อสมรรถนะหลัก และสมรรถนะประจำกลุ่มงานตามที่ ก.พ. กำหนดและองค์กรกำหนดเอง
- กำหนดว่าสมรรถนะรายการนั้นควรแบ่งเป็นระดับพฤติกรรม (Leveled) หรือเหมือนกันทั้งองค์การ (Non-Leveled)
- กำหนดคำจำกัดความของสมรรถนะแต่ละรายการ (Competency Definition)
- กำหนดลักษณะของพฤติกรรมหลักที่ต้องการในแต่ละระดับของสมรรถนะ (Key Result Area) เพื่อให้สอดคล้องกับของ ก.พ. ควรกำหนด5-– 6 ระดับ
- กำหนดรายละเอียดของพฤติกรรม (bullets or items) ในแต่ละระดับ (levels) ภายใต้ลักษณะพฤติกรรมหลักที่ต้องการ (Key Result Area)
- กำหนดเกณฑ์มาตรฐานในการประเมินสมรรถนะ (Competency Mapping)
- ประเมินสมรรถนะสำหรับบุคลากร และจัดทำแผนพัฒนารายบุคคล (Competency Assessment and Individual Development Planning – IDP)
ขั้นตอนการจัดทำสมรรถนะประจำตำแหน่งงาน
- สำรวจข้อมูลเกี่ยวกับหน้าที่และความรับผิดชอบของงานที่ทำ (Job Description or Role Profile)
- วิเคราะห์หาตัวชี้วัดผลงานตามตำแหน่ง (KPIs)
- วิเคราะห์หาสมรรถนะที่จำเป็นในการปฏิบัติงานและสนับสนุนให้เกิดผลงานตามที่คาดหวัง
- วางน้ำหนักและกำหนดระดับความคาดหวังของแต่ละสมรรถนะ
- ประเมินผลความเหมาะสมอีกครั้งหนึ่ง
- นำสมรรถนะไปใช้งานและติดตามผล
การนำความรู้ไปพัฒนางาน
สมรรถนะ เป็นองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้บุคคลโดดเด่นในการปฏิบัติงาน ผู้ที่มีสมรรถนะเหมาะสมกับงานที่ต้องรับผิดชอบก็ย่อมส่งผลให้ผลสำเร็จของงานบรรลุตามวัตถุประสงค์ ดังนั้นจากความรู้ที่ได้รับนำไปสู่การจัดทำสมรรถนะของตนเอง ประเมินหาส่วนขาดหรือช่องว่างสมรรถนะ และวางแผนพัฒนาตนเองต่อไป