9R การบริหารยาที่ดีกว่าสำหรับผู้ป่วยทุกคนทั่วโลก

9R การบริหารยาที่ดีกว่าสำหรับผู้ป่วยทุกคนทั่วโลก

(The nine rights of medication administration)

พยาบาลมีความรับผิดชอบในการประกันความปลอดภัยและคุณภาพของการดูแลผู้ป่วยตลอดเวลา งานที่เกี่ยวข้องกับการพยาบาลหลายระดับความเสี่ยงและการบริหารยาเนื้อหาที่ดำเนินการความเสี่ยงมากที่สุด แต่น่าเสียดายที่ผู้ป่วยจะได้รับอันตรายหรือได้รับบาดเจ็บบ่อยครั้งจากข้อผิดพลาดยา บางคนประสบความพิการถาวรและอื่น ๆ ข้อผิดพลาดร้ายแรง พยาบาลได้ปฏิบัติตามการบริหารยาแบบ 5R (ถูกผู้ป่วย ถูกชนิดยา, ถูกทาง, ถูกเวลา, ถูกขนาด) เพื่อช่วยป้องกันไม่ให้เกิดข้อผิดพลาดและเมื่อเร็ว ๆ นี้ พยาบาลได้ปฏิบัติตามการบริหารยาแบบ 7R  (5R รวมถึงถูกเอกสารและถูกเหตุผล)  แต่ยังพบข้อผิดพลาดจากการบริหารยาดังนั้น เอลลิออต(Elliott)และ ลียู(Liu)(2010) ได้วิจัยพบว่าการบริหารยาแบบ 9R (7R รวมถึงรูปแบบยาถูกและการตอบสนองต่อยาถูก)  ช่วยลดข้อผิดพลาดจากการบริหารยา มีหลักสำคัญ 9 ประการ ดังนี้

1. ผู้ป่วยที่รับยาถูกต้อง(Right patient)

   2. ชนิดของยาที่ให้ถูกต้อง(Right drug)

   3. วิธีการให้ถูกต้อง(Right route)  

   4. ให้ยาตามเวลาอย่างถูกต้องเวลา(Right time)

   5. ปริมาณยาที่ให้ถูกต้อง(Right dose)

   6. เอกสารคำสั่งใช้ยาถูกต้อง(Right documentation)

   7. เหตุผลถูกต้อง(Right action)

      เมื่อพยาบาลมีการบริหารยาจะต้องให้แน่ใจว่ามีเหตุผลที่เหมาะสม เช่น ไม่เหมาะสมที่จะให้ยาปฏิชีวนะสำหรับการติดเชื้อไวรัส หรือให้ยากล่อมประสาทกับผู้ป่วยที่ผ่อนคลายอาจเป็นอันตราย พยาบาลควรตรวจสอบข้อมูลผู้ป่วยเพื่อให้แน่ใจว่าการรักษาด้วยยาที่มีการกำหนดไว้สำหรับเหตุผลที่เหมาะสม

   8. รูปแบบที่ถูกต้อง(Right form)

      ยาจำนวนมากที่มีอยู่ในรูปแบบที่แตกต่างกัน เช่น ยาพาราเซตามอล มีทั้งชนิดเม็ด, น้ำเชื่อม, ยาเหน็บ และ ยาฉีด เมื่อพยาบาลต้องบริหารยาจะต้อง ให้แน่ใจว่าให้ยาใน รูปแบบ ที่ถูกต้อง เหมาะสม กับผู้ป่วย หากมีข้อสงสัยใดๆ พยาบาลควรติดต่อผู้สั่งจ่ายยา หรือเภสัชกรเพื่อป้องกันข้อผิดพลาด      ยาบางชนิดไม่ควรบดเพราะยาเม็ดที่เคลือบลำไส้ถูกออกแบบมาเพื่อละลายในสภาพแวดล้อมที่เป็นด่างของลำไส้เล็ก เพราะสารออกฤทธิ์จะทำให้ระคายเคืองเยื่อบุกระเพาะอาหาร พยาบาลไม่ควรเพียงแค่เลือกที่จะให้ผู้ป่วยได้รับยาโดยไม่คำนึงถึงผลที่ตามมาจากวิธีการใช้ยาที่ไม่ถูกต้อง ข้อผิดพลาดบางประการที่เกิดขึ้น เพราะยาถูกบรรจุอยู่ในบรรจุภัณฑ์ที่คล้ายกันสามารถนำไปสู่​​ข้อผิดพลาดในการให้ยาได้ มีตัวอย่าง ผู้ป่วยสูงอายุที่มีภาวะไตวายเรื้อรังที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยโรคหัวใจล้มเหลว ต่อมาผู้ป่วย เกิดความดันโลหิตต่ำ และหัวใจเต้นช้าเพราะได้รับ Acebutolol (selective beta1 antagonist) แทน Amiodorone (class III anti-arrhythmic) เป็นต้น

    9. การตอบสนองต่อยาถูกต้อง(Right response)

       พยาบาลควรตรวจสอบผู้ป่วยที่จะใช้ยาว่ามีผลการตอบสนองหลังการใช้ยานั้นๆ โดยการประเมินประสิทธิผลของยาซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับยาบางชนิดที่มีความเสี่ยงสูงเช่น anticoagulants, arrhythmics, Insulin, Diuretic  เป็นต้น อาจมีข้อความระบุเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากยา ผลข้างเคียงผลกระทบ และเกิดอาการแพ้ พยาบาลไม่ควรลืมว่าบทบาทและความรับผิดชอบในการตรวจสอบความปลอดภัย

(http://www.researchgate.net/publication/42542093_The_nine_rights_of_medication_administration_an_overview/file/d912f50d0e0834b91d.pdf )