ชีวิตคนเรา..มันไม่ใช่ของเราคนเดียว

ยามว่างจากงานผมมีโอกาสได้หยิบหนังสือจากคนสามหมอกสู่คนสามน้ำมาอ่านประเด็นที่ผมสนใจมากๆนั่นก็คือ การเสริมพลังชุมชน ซึ่งเกิดจากระบบใหญ่ 4 ระบบ ซึ่งประกอบด้วย

1.ระบบชุมชน การให้คุณค่า ความเชื่อมโยง และการจัดการความสัมพันธ์ของชุมชนที่มีลักษณะเฉพาะถิ่น หรือที่เรียกว่าสายใยยึดโยงคนให้อยู่ร่วมกัน ที่เรามักเรียกกันว่า"วัฒนธรรมชุมชน" ซึ่งครอบคลุมถึง เครือญาติ ผุ้นำ การอุปถัมป์ ความเชื่อมโยงระหว่างคนกับคน คนกับธรรมชาติ หรือกับสิ่งที่เหนือธรรมชาติ เป็นต้น

2.ระบบทรัพยากร ความเป็นชนบทที่อิงอยู่กับทรัพยากรธรรมชาติ ทำให้สิ่งเหล่านี้ได้กลายมาเป็นปัจจัย 4 ในการดำเนินชีวิต

3.ระบบความรู้ การเอาตัวรอดภายใต้บริบทของชุมชน ทรัพยากรที่มีอยู่นำมาสู่การ จัดการ ของชุมชนมีการปรับระดับความสัมพันธ์ ให้เหมาะสมอยู่เสมอและนำมาสู่การพัฒนาเป็น องค์ความรู้

4.ระบบเหนือชุมชน ปัจจัยทางนโยบายที่ส่งผลกระทบต่อชุมชนท้องถิ่นอย่างมิอาจหลีกเลี่ยงเป็นพลังแนวดิ่งที่ส่งผลรุนแรงทั้งระบบเศรษบกิจ การเมืองและการศึกษา

จากทั้งหมดที่ยกมา ทำให้ผมนึกถึงคำพูดของ ศ.เสน่ห์ จามริก ที่ท่านพูดว่า...เมื่อพูดถึงชีวิตคนเรา มันไม่ใช่ของเราคนเดียว จะมีความปลอดภัย มีความผาสุก จะพัฒนาก้าวหน้า มันต้องอาศัยสภาพแวดล้อม ฉะนั้นทั้งคน ทั้งธรรมชาติ อันนี้เป็นความสำนึกที่มีความสำคัญ ไม่ใช่คนกับคนอย่างเดียว ผมมักพูดเสมอว่าธรรมชาติคู่กับคน สัตว์ ถ้าเราเข้าใจความสัมพันธ์ ผมคิดว่าโลกจะได้รู้อะไรมากกว่า สันติมากกว่า....

ผมจึงสรุปตามความเข้าใจส่วนตัวว่า การเสริมพลังชุมชนนั้นไม่อาจเกิดขึ้นได้ด้วยปัจจัยเดียวโดดๆ แต่ต้องประสานความสัมพันธ์ปัจจัยต่างๆในการขับเคลื่อนและสร้างพลัง ชุมชนจึงจะเกิดความเข้มแข็ง "ด้วยความเคารพผมเชื่อเหลือเกินว่าชุมชนไม่ได้อยู่อย่างโดดเดียวภายใต้พระอาทิตย์ดวงนี้"