ผญา ตอนที่ ๑๒

หมวด ๑๒ อยู่ดีมีแฮงเด้อ..เพิ่นเอ้ย

• ผญาเป็นสติเตือนให้ฮู้ไว้คับ เกี่ยวกับควมเว้าคน

  ชื่อว่าแนวความเว้าของคนมันเกินง่าย ได้เทิงหงายและคว่ำความเว้าบ่อยู่ความ

  เขาฮักเขาก็ย่อง เขาซังเขาก็ว่า

  คือดั่งบักเค้าเม้า หมาเฒ่าเห่าแต่เขา

  คันเฮาทำดีแล้ว เขาซังก็ตามซ่าง

  คันเฮาเฮ็ดแม่นแล้ว หยันหย่อก็ซ่างเขา

  เขาสิพากันท้วง ทั้งเมืองก็บ่เงี่ยง

  เขาสิติทั้งค่าย ขายหน้าก็บ่อาย

• เจริญสุขวันปีใหม่

  กงสุรีย์พวมเคลื่อน นภาเลื่อนลงปิด

  แสงอาภาพวมมิด มืดมัวสลัวต้อง

  เหลียวไปคองภูเขาเบื้อง นภาเหลืองส้มก่าย

  ดำเป็นลายสอดขึ้ ดาวพวมฟื้นเปล่งสกาว

  ซุมหมู่กุกกุฏาฟ้าว เข้าคอนนั่งฮังนอน

  ขึ้นสู่คอนอาศัย ไก่อีลายปีกตุ้ม

  ประคองซุมกุ๊กน้อย เจี๊ยบเจี๊ยบออยซ้นปีกอุ่น

  ปีไก่หมุนกายแล้ว เซาขันแจ้วซุกคอน

  ปี จอ มา ฮับต้อน เปิดป่อนประตูฉาย

  สองพัน กายพุทธศก ให้โชคหมานประทานเจ้า

  ห้าร้อย ยาววัสสาเนิ่น เตินมาประกาศป่าว

  สี่สิบเก้า จวบพ้อ พอศอนี้พ่อกระพือ

  สามร้อยหกสิบห้า มื้อ ขอจำจื่ออย่าลืมเลือน

  สิบสองเดือนดั่งเงา เก่าเดิมบ่มีเพี้ยน

  ความดีเตือนเสมือนเช่น เคยเป็นมากะคงที่

  แม่นฮอดปีบ่ฮ้าง บุญทานกั้งเป็นฮ่มเงา

  วัสสากายได๋เข้า ก้าวล่วงให้ทรวงใส

  สิ่งได๋ได๋เคยเฮ็ดดี ตื่มทวีแฮ่งดีล้น

  สิ่งได๋วนวายฮ้อน ทุกข์อุทรพาหมองหม่น

  แนวพาต่ำดำกมล ถิ่มใส่โพนเลาะฮ้าง ความซังสิ้นเสื่อมสูน

  แนวได๋เคยว้าวุ่น เคืองขุ่นให้คุณขม

  โยนใส่ตมมิดทะเล อย่าเด่หามาคาเจ้า

  ยาเคยเมาเหล้าเคยก๊ง ทิ่มใส่โลงตอกฝาสั่ง

  แนวเคยชั่วพาตัวพัง ให้สั่งลาแต่มื้อนี้ เอาดีขึ้นใส่ จอ

  ความบ่ทันได้พ้อ กำลังม่อมาหา

  เหมิดระกาปีไก่ขัน อย่าอ่วยหันแนวกลุ้ม

  ขอให้ภูมิใจซ้วน สิ่งสมควรเคยเฮ็ดผ่าน

  หันหน้าสู่ใส่งาน หว่านพืชทุนบุญดีเริ่ม ชีวันเพิ่มแต่เสถียร

  ฮู้เก็บจัดมัดเมี้ยน เร่งเพียรพร่ำตามคำสอน

  ถือเป็นพรอันสำคัญ ผู้ประทานนั้นคือเจ้า

  พรของเฮาเจ้าอยากได้ สิมีไผให้สมดั่ง

  แนวพาสู่สมความหวัง เพราะพลังโตยู้ ชูขึ้นใส่เจ้าของ

  ฮู้จักความถืกต้อง เป็นคนป่องกุศลธรรม

  ประกอบกรรมฝ่ายขาว บ่อ่าวพาลซุมมารร้าย

  หิริอายต่อบาปชั่ว กลัวตัณหาแนวพาต่ำ

  เที่ยงตรงซื่อถือคองธรรม องค์สัมมาพุทธเจ้า ตามคำเว้าเพิ่นสั่งสอน

  อันนี้แหลว...จั่งสิหายเดือดฮ้อน เป็นพรมิ่งมงคล

  สาธุชนได้สมหวัง ดั่งประสงค์ยามนี้

  บารมีพระไตรป้อง ผองภัยพาลอย่ามาผ่า

  อุปสรรคนานา อย่าได้มาตำต้อง ผู้ปองร้ายให้เปลี่ยนใจ

  สุขสงบไปทั่วค้าย ประเทศใหญ่เมืองสยาม

  สันติธรรมเป็นบ่อนจบ ให้พบแสงบรมชั้น

  สถาบันทั้งสามยู้ ชูราศีดีโดดเด่น

  ขอน้องพี่จงอยู่เย็น เช่นสยามนามชื่อยิ้มฮอยพิมพ์ก้องกู่นภา

  ปีจอเปิดม่านฟ้า ประชาท่านสำราญยิน

  บำเพ็ญศีลไต่คอง ฮีตสิบสองครรลองเค้า

  สำคัญเฮาอย่าลืมฮู้ กตัญญูแผ่นดินพ่อ

  อยู่กินอย่างเพียงพอ พ้อแต่ความร่มรื่น คืนเว็นได้ฮับมิ่งพร....พุ้นตั้ว...ฯ  (๒๓ ธ.ค. ๔๘)