Mirror neuron
Mirror neuron
Mirror neuron หรือ เซลล์กระจกเงา เป็นเซลล์ประสาทชนิดหนึ่งที่อยู่ในสมองของคนทุกๆคนซึ่งจะถูกกระตุ้นให้เกิดการทำงานขณะที่ทำการสังเกตความสามารถในการเคลื่อนไหว และระหว่างการฝึกจิตในกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหว (Mental practice) โดยจากการศึกษามีการค้นพบว่ามี Mirror neuron บริเวณ Ventral และ Inferior premotor cortex ซึ่งส่งผลต่อการเคลื่อนไหว โดยมีความสัมพันธ์กับการสังเกต และการเลียนแบบการเคลื่อนไหว รวมทั้งยังพบที่บริเวณ Somatosensory cortices โดยสัมพันธ์กับการสังเกตการสัมผัส ซึ่งส่งผลต่อการรับความรู้สึกจากการสัมผัสอีกด้วย โดยสามารถกระตุ้นการทำงานของสมองส่วนดังกล่าวได้ผ่าน Mirror therapy และถึงแม้ว่าในปัจจุบันจะยังขาดหลักฐานที่ชัดเจนเกี่ยวกับ mirror neuron แต่ก็ยังพอมีงานวิจัยกลไกการทำงานที่ส่งผลต่อด้านอื่นๆหลายๆด้านเช่น การรับรู้ตนเอง(self-awareness), สมาธิ(spatial attention) โดยกระตุ้นผ่าน Superior temporal gyrus, Precuneus และPosterior cingulate cortex โดยในส่วนของ Superior temporal gyrus ยังมีส่วนสำคัญอย่างมากในการฟื้นฟูจากภาวะหลงลืม (Neglect) ผ่านการสังเกตการเคลื่อนไหวอีกด้วย
Mirror therapy
Mirror therapy เป็นการบำบัดวิธีหนึ่งโดยใช้การสังเกตการเคลื่อนไหวผ่านภาพลวงตา (Visual illusion) ซึ่งเกิดจากการสะท้อนจากกระจกเพื่อกระตุ้นการทำงานของ Mirror neurons ในร่างกาย
อุปกรณ์
- กระจก โดยกระจกที่นิยมใช้ในการทำ Mirror therapy แบ่งออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ
1. Parasagittal mirror
2. Modify mirror device 45°
วิธีการ
- ให้ผู้รับบริการนั่งหันหน้าเข้าหากระจกโดยกระจกตั้งในแนวขนานอยู่กึ่งกลางลำตัวและปิดกั้นการมองเห็นรยางค์ข้างที่มีพยาธิสภาพ
- ผู้รับบริการมองดูภาพสะท้อนของการเคลื่อนไหวของรยางค์ข้างที่ไม่มีพยาธิสภาพ(unaffected extremity)อย่างจดจ่อ โดยจินตนาการเปรียบเสมือนเป็นการเคลื่อนไหวของรยางค์ข้างที่มีพยาธิสภาพ(affected extremity)
การนำ Mirror therapy ไปใช้ในทางกิจกรรมบำบัด
ทางกิจกรรมบำบัดสามารถนำ Mirror therapy ไปใช้ในการส่งเสริมความสามารถในการทำกิจกรรมการดำรงชีวิตโดยการประยุกต์ท่าทางในการทำกิจกรรมต่างตามบทบาทของผู้รับบริการไปใช้ร่วมกับ Mirror therapy เพื่อส่งเสริมทักษะ ความสามารถในการใช้มือ ฟื้นฟูความสามารถด้านการเคลื่อนไหว และลดความเจ็บปวด ซึ่งเป็นปัจจัยส่วนหนึ่งในหลายๆปัจจัยที่ส่งผลต่อความสามารถในการทำกิจกรรมของผู้รับบริการ
กลุ่มผู้รับบริการที่ควรใช้ Mirror therapy
เนื่องจากหลักฐานที่ยังจำกัดจึงยังไม่สามารถระบุได้อย่างชัดเจนว่ากลุ่มผู้รับบริการกลุ่มใดบ้างที่จะได้รับประโยชน์จาก Mirror therapy แต่ในปัจจุบันนิยมนำ Mirror therapy ไปใช้กับกลุ่มผู้รับบริการที่มีพยาธิสภาพของ Stroke และอาการเจ็บทางระบบประสาท เช่น Complex regional pain syndrome, Tactile allodynia และ Phantom limb pain
กลุ่มผู้รับบริการที่ควรหลีกเลี่ยงการใช้ Mirror therapy
- ผู้ที่มีช่วงความสนใจต่ำ
- ผู้มีความสามรถในการประมวลผลต่ำ
- ผู้ที่มีระดับ Cognitive ต่ำ
ผลข้างเคียงของ Mirror therapy
เนื่องจากหลักฐานที่จำกัด และการศึกษาในปัจจุบันยังไม่ได้สนใจในส่วนของผลข้างเคียงมากนักจึงทำให้ยังไม่สามารถระบุได้ถึงผลข้างเคียงที่แน่ชัดแต่จากการศึกษาพบว่ามีบางการศึกษาที่เห็นผลข้างเคียงของ Mirror therapy เช่น ผู้รับบริการที่มี Phantom limb pain จำนวนมากปฏิเสธการบำบัดด้วย Mirror therapy เนื่องจากมีความรู้สึกสับสน หรือเวียนศีรษะ นอกจากนี้ยังส่งผลให้ผู้รับบริการที่เจ็บแขนเรื้อรังมีความรู้สึกเจ็บ และบวมมากขึ้นอีกด้วย
ความเห็น (2)
เป็นการอธิบายได้ชัดเจนมากๆคะ^^
ชอบบันทึกนี้มากค่ะ