1 ก.ย. 54.......ปัจจัยที่มีผลต่อการละลายของสาร

การตกผลึกทำอย่างไรครับ

วันนี้สอนนักเรียนชั้น ม.1/5 ปัจจัยที่มีผลต่อการละลายของสาร

การละลายของสารชนิดหนึ่ง จะมีการละลายได้มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับ

1. ชนิดของตัวทำละลาย เช่น โซเดียมคลอไรด์ละลายในน้ำแต่ไม่ละลายในแอลกอฮอล์ กำมะถันละลายในโทลูอีนแต่ไม่ละลายในน้ำ เชลแล็กละลายในแอลกอฮอล์แต่ไม่ละลายในน้ำ
2. อุณหภูมิ ในตัวทำละลายที่เป็นน้ำ ถ้าตัวละลายเป็นแก๊สความสามารถในการละลายได้จะลดลงเมื่ออุณหภูมิของสารละลายสูงขึ้น ถ้าตัวละลายเป็นของแข็งและของเหลวส่วนใหญ่ความสามารถในการละลายได้จะเพิ่มขึ้นเมื่ออุณหภูมิของสารละลายสูงขึ้น
3. ความดัน มีผลต่อของแข็งและของเหลวเล็กน้อย แต่ความสามารถในการละลายได้ของแก๊สจะสูงขึ้นมากเมื่อความดันเพิ่มขึ้น

"ครูครับเวลาเราจะสร้างผลึกเราควรทำอย่างไรครับ"

การที่เราจะสามารถทำผลึกได้นั้นต้องเริ่มจากการทำสารละลายให้เป็นสารละลายที่อิ่มตัวเสียก่อน ดังนี้

สารละลายอิ่มตัว คือ สารละลายที่มีความเข้มข้นสูงที่อุณหภูมิหนึ่ง หรือเป็นสารละลายที่มีตัวละลายอยู่มากที่สุด จนตัวละลายไม่สามารถละลายได้อีกที่อุณหภูมิหนึ่ง

ถ้าทำให้สารละลายอิ่มตัวมีอุณหภูมิสูงขึ้น ตัวละลายที่เป็นของแข็งมักจะละลายได้มากขึ้น แต่ถ้าทำให้สารละลายอิ่มตัวมีอุณหภูมิลดลง ตัวละลายจะแยกออกมาจากสารละลายในรูปของแข็ง แล้วตกตะกอนอยู่ที่ก้นภาชนะ

ผลึก คือ ของแข็งที่เป็นสารชนิดเดียว มีลักษณะเฉพาะตัวมีรูปทรงเรขาคณิต มีเหลี่ยม มีมุม ผิวหน้าเรียบ แยกออกมาจากสารละลายอิ่มตัว

การตกผลึก คือ ปรากฏการณ์ที่ของแข็งที่เป็นตัวละลายแยกออกจากสารละลายอิ่มตัว เมื่อสารละลายอิ่มตัวมีอุณหภูมิลดลง ถ้าสารละลายอิ่มตัวเย็นตัวลงอย่างรวดเร็วเกิดผลึกที่มีขนาดเล็ก ถ้าสารละลายอิ่มตัวเย็นตัวลงอย่างช้า ๆ จะเกิดผลึกที่มีขนาดใหญ่ ผลึกที่สมบูรณ์มีรูปทรงเรขาคณิตเฉพาะตัว มีเหลี่ยมมุม และผิวหน้าเรียบ แต่ผลึกที่สมบูรณ์ของสารต่างชนิดกันจะมีรูปทรงต่างกัน