การประเมินโครงการ

 

การประเมินโครงการ

(Project evaluation) เป็นการพิสูจน์ว่าโครงการได้ผลผลิต (Output) และผลลัพธ์(Outcome) ตามที่คาดหมายหรือไม่ มากน้อยเพียงใด มีปัญหาอุปสรรคในเรื่องอะไรบ้าง

ดังนั้น การประเมินโครงการคือ การใช้วิธีการของการวิจัยที่จะวัดประสิทธิภาพของโครงการหรือ

แผนปฏิบัติการ

การประเมินโครงการที่ดี

1. โครงการบรรลุวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้มากน้อยเพียงใด

2. ผลที่เกิดขึ้นคุ้มค่าหรือไม่(Cost-Effective)

3. โครงการมีผลกระทบ (ผลกระทบระยะยาวหรือหลังสิ้นสุดโครงการ (Impact)

ผลกระทบระหว่างดำเนินโครงการ (Effect) ต่อกลุ่มเป้าหมายผู้เข้าร่วมโครงการอะไรบ้าง

4. ควรตัดสินใจอย่างไรเกี่ยวกับโครงการ

การกำหนดขอบข่ายของการประเมิน

1. การประเมินก่อนเริ่มดำเนินโครงการ

(Pre-implementation evaluation) เป็นการประเมิน เพื่อวางแผนโครงการ นับตั้งแต่การกำหนดหลักการและเหตุผล วัตถุประสงค์ เป้าหมาย และวิธีดำเนิน โครงการ ประกอบด้วย

1.1 การประเมินบริบท หรือสภาวะแวดล้อม (Contest evaluation) เป็นการประเมินความต้องการจำเป็นเพื่อกำหนดโครงการ ในกรณีโครงการของสถานศึกษาการประเมินบริบทอาจจะเป็นการประเมินว่าโครงการที่จะดำเนินการสอดคล้องกับนโยบายกลยุทธ์ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และแผนพัฒนาคุณภาพของสถานศึกษา ผลของการประเมินจะสะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นความเหมาะสมของวัตถุประสงค์และเป้าหมายของโครงการซึ่งจะนำไปสู่การตัดสินใจเลือกหรือกำหนดวัตถุประสงค์และเป้าหมายของโครงการ

1.2 การประเมินปัจจัยป้อน (Input evaluation) เป็นการตรวจสอบความพร้อมทั้งด้าน
ปริมาณ (ความเพียงพอ) และคุณภาพ (ความเหมาะสม) ของทรัพยากรที่จะใช้ในการดำเนินโครงการ  ผลของการประเมินจะนำไปสู่การตัดสินใจเลือกวิธีการจัดกิจกรรมที่เหมาะสมหรือไม่นอกจากนั้น ยังช่วยให้ตัดสินใจได้ว่า โครงการมีความเหมาะสมหรือไม่ และเมื่อนำไปปฏิบัติจะทำให้วัตถุประสงค์/เป้าหมายของโครงการบรรลุผลหรือไม่

2. การประเมินระหว่างดำเนินโครงการ (Formative/on going evaluation) เป็นการประเมินกระบวนการ (Process evaluation) ซึ่งเป็นการประเมินเกี่ยวกับประเด็นดังต่อไปนี้

- วิธีการจัดกิจกรรมของโครงการตามแผนที่ได้วางไว้

- ความก้าวหน้าของโครงการ

- กิจกรรมที่จัดทำให้บรรลุวัตถุประสงค์ของโครงการที่กำหนดไว้หรือไม่ หรือเกิดประสิทธิผลมากน้อยเพียงใด มีปัญหาอุปสรรคใดเกิดขึ้นผลของการประเมินนำไปสู่การตัดสินใจ ปรับปรุงกิจกรรม วิธีการ หรือกระบวนการดำเนินงาน

3. การประเมินหลังสิ้นสุดโครงการ (Summative evaluation) แบ่งออกเป็น 2 ขั้นตอนคือ

3.1 การประเมินทันทีที่สิ้นสุดโครงการ เป็นการประเมินผลผลิต (Product evaluation)หรือผลลัพธ์ของโครงการ โดยมุ่งตอบคำถามว่าโครงการประสบความสำเร็จตามแผนที่วางไว้หรือไม่ ผลผลิตของโครงการเป็นไปตามวัตถุประสงค์/เป้าหมายหรือไม่คุ้มค่าเพียงใด

3.2 การประเมินภายหลังสิ้นสุดโครงการแล้วช่วงระยะเวลาหนึ่ง

เป็นการประเมินผล

กระทบ (Impact evaluation) ของโครงการอันเป็นผลที่เกิดขึ้นต่อเนื่องจากผลผลิตของโครงการ หรือผลผลิตของโครงการก่อให้เกิดผลอื่น ๆ ตามมา ซึ่งเป็นผลที่มิได้ระบุไว้ในวัตถุประสงค์หรือเป้าหมาย ของโครงการ