“ความรู้เรื่องดอก ชบา”
เป็นคนที่ชอบดอกชบามากคะ อยากรู้ว่าดอกชบามีความหมายอย่างไร และสื่อถึงอะไร ทำไมบางที่ถึงนำดอกชบามาใช้เป็นสัญลักษณ์ของสปาหรือสถานประกอบการเกี่ยวกับความงาม ก็เลยเข้าไปค้นหาคำตอบให้กับตัวเองพร้อมทั้งนำมาเผยแพร่กับเพื่อน ใน Gotoknow ใครมีความรู้ดีในการบำรุงรักษาเลี้ยงเจ้าชบาก็ส่งมาเล่าแนะนำด้วยนะคะ ข้อมูลที่ได้ก็มีดังนี้คะ ก่อนอื่นขออนุญาตปูพื้นคุณลักษณะและสรรพคุณของ ดอกชบา ฉายา Queen of Tropic Flower หรือ ราชินีแห่งไม้ดอกเมืองร้อน สักนิด ชื่อสามัญเรียกว่า Shoe Flower เป็นดอกไม้สัญลักษณ์ของจังหวัดปัตตานี และประเทศมาเลเซียด้วย เรียกว่า บุหงารายา แต่ต้นตอเป็นดอกไม้เผ่าพันธุ์ดั้งเดิมของเมืองจีน ที่ชาวตะวันตกเรียกว่า China Rose ลักษณะต้นเป็นไม้พุ่มขนาดย่อม สูงไม่เกิน 8 ฟุต ชอบแสงแดดจัด ใบเป็นใบเดี่ยว มีฐานกว้าง ปลายใบแหลม ขอบใบเป็นจัก เมื่อขยี้ใบจะเป็นเมือกเหนียว ดอกมีทั้งชนิดดอกเดี่ยวและดอกซ้อน มีสีมากมาย เช่น ขาว แดง เหลือง ม่วง แสด ชมพู และสีผสม เกสรตัวผู้มีมากและมีก้านหลอดหุ้มเกสรตัวเมียไว้ โดยเกสรตัวเมียเป็นตุ่มยื่นออกมามี 5 แฉก ขยายพันธุ์โดยวิธีการปักชำ ตอนกิ่ง ติดตา และผสมเกสร เพื่อให้เกิดพันธุ์ใหม่
สรรพคุณทางยา ดอกช่วยฟอกโลหิต บำรุงจิตใจให้แช่มชื่น บำรุงผิวพรรณ นอกจากนี้ยังช่วยรักษาและบรรเทาโรคเกี่ยวกับไต และโรคเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ของผู้หญิง เช่น เสียเลือดประจำเดือนมากเกินไป ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ รวมทั้งปัญหาเรื่องระดูขาว เปลือกต้นชบาใช้รักษาโรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อรา เช่น ฮ่องกงฟุต ใบชบาหรือฐานดอก ใช้แก้แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก น้ำเมือกจากใบจะช่วยรักษาแผลได้เป็นอย่างดี ทั้งยังบำรุงเส้นผมให้ดกดำเป็นเงางาม นอกจากนี้ยางดอกยังสามารถนำมาเป็นยาขัดรองเท้าให้แวววาวได้ ซึ่งอาจจะเป็นที่มาของชื่อที่เรียกว่า Shoe Flower ก็ได้
ความเชื่อเกี่ยวกับดอกชบาในสมัยโบราณเป็นไปในทางไม่ดี ชาวอินเดียตอนใต้จะร้อยดอกชบาเป็นพวงมาลัยสำหรับสวมคอนักโทษที่ถูกประหารชีวิต สำหรับไทยในสมัยกรุงศรีอยุธยา มีการบันทึกไว้ว่า หญิงคนเดียวมันทำชู้ด้วยชายคนหนึ่งก่อน แล้วหญิงคนนั้นมาทำชู้ด้วยชายคนหนึ่งเล่า ชู้ก่อนมันฟันแทงชู้หลังตายก็ดี ชู้หลังมันฟันแทงชู้ก่อนตายก็ดี ท่านว่าเป็นหญิงร้าย ให้ทวนมัน 30 ที แล้วให้โกนศีรษะหญิงนั้นเป็นตะแลงแกง ทัดดอกชะบาสองหูขึ้นขาหย่างประจาน 3 วัน ดอกชบาจึงมีความหมายสื่อในทางหญิงใจชั่ว แต่ในอินโดนีเซีย โดยเฉพาะในแถบเกาะบาหลี แหล่งท่องเที่ยวชื่อดังระดับโลก ดอกชบากลับใช้เป็นสัญลักษณ์ของความโชคดี ใช้ในการบูชาพระเจ้า การที่เราเห็นดอกชบาเป็นสัญลักษณ์ของสปาอาจจะสื่อความหมายจากความเชื่อนี้ หรืออาจจะเป็นเพราะสรรพคุณนานาประการที่เอ่ยไว้ข้างต้นผสมผสานกับความเป็นดอกไม้ที่มีสีสันสวยงามจนได้รับฉายาว่าเป็นราชินีของดอกไม้เมืองร้อนก็เป็นได้
ที่บ้านก้ปลูกไว้เยอะนะคะประมาณ 20 กว่า ก็ลงรูปน้องชบา ที่ปลูกเองมาอวดผลงานให้ชมคะ แต่สังเกตเห็นว่าสีของดอกจะซีดลงตามเวลาที่ปลูก ก็ใส่ปุ๋ยคอกธรรมดาไม่รู้เป็นเพราะหมดอายุหรือป่าวอยากรู้ว่าเป็นเพราะหมดอายุไหมคะดอกถึงซีดลง