ภาษาเมืองล้านนาวันละคำตอน "สึ่งตึง"
ผู้คนหลากหลายจากภาคกลางขึ้นมารับราชการในเมืองล้านนา โดยเฉพาะท่านสุภาพสตรีเมื่อขึ้นมาอยู่เมืองเหนืออยากรู้ภาษาเมืองมักจะถามว่า "สึ่งตึง"หมายถึงอะไร? หรือหมายความว่าอย่างไร? ผู้คนเมืองท้องถิ่นมักหลอกว่า "สึ่งตึง"หมายความว่า งดงาม หรือ คนงาม อย่างเช่นคนที่ถามนี่แหละน่ะ...เมื่อได้ยินสตรีท่านนั้นก็ดีอกภูมิใจไปนาน...
ต่อเมื่ออยู่เมืองล้านนานานๆไป จึงมาทราบตอนหลังว่า "สึ่งตึง"หมายความว่า คนโง่ ทึ่ม ทึบ.....ไม่เต็มเต็ง..โอยหนอตูข้า นึกว่าเป็นคนงามกลับถูกหลอก...ฮึคนวอกนักแต๊ๆ...
บ่ะนายอ้ายเป็นคนหนุ่มร่างใหญ มีกำลังมากนัก เมื่อกระทำสิ่งใดก็ทำด้วยแรงกำยำ เช่น เอาไม้ฆ้อนขว้างขะแนง(ทะลาย)มะพร้าวลงมาเป็นกองๆ อย่างนี้ผู้คนพากันเรียกขานบ่ะนายอ้ายว่า "บ่ะอ้ายแฮงตึง" เพราะมันสึ่งตึงคิดดีกว่าคนอื่นๆคือไม้ต้องใช้ไม้สอยหรือขึ้นเสี่ยงที่สูงไปเก็บลูกมะพร้าว
เพลงคนเมืองล้านนามีเพลงหนึ่งชื่อว่า "คนสึ่งตึง" เนื้อมีเช่นว่า ตั๋วอ้ายเกิดมาเป่นคนสึ่งตึง มีสองสลึงป๋ายแถมซาวห้า กึ๊ดฮอดเป๋นดีใคร่หุยกิ๋นยาหมูตุ้ยตะวา เปิ้นบอกอ้ายว่ามีวิตามิน...
แสดงว่าคนสึ่งตึงเป็นคนไม่เต็มบาท มีเพียงแค่ สองสลึงหรือ ห้าสิบสตางค์เท่านั้นเอง
อย่างไรก็ตามคนสึ่งตึงมักมีประโยชน์อยู่มาก บางครั้งงานหนักๆ งานที่เป็นที่น่ารังเกียจของผู้คนทั่วไป ก็ได้คนสึ่งตึงนี่แหละมาทำ เช่น ตักถังบ่อเกรอะส้วมที่เต็ม แม้จะมีกลิ่นเหม็น...เหม้น..เหม็น เพราะบ่อเกรอะเป็นออมสินสะสมของเก่าหรือของเสียอุจจาระแม้แต่เจ้าของอุจจาระเองก็ยังเบือนหน้าหนีทั้งๆที่อุจจาระในหลุมเป็นของตนเองแท้ๆ
โอละเหย... ตัวกูหรือนี่เยี่ยวขี้เป็นทุกข์ ขี้เยี่ยวหมดก็สุข ไม่นานทุกข์ก็ผันมา ขี้เยี่ยววนเวียนเปลี่ยนกันทุกครา ทุกข์สุขอนิจจา โอ..นอสังขาร......... เมื่อถ่ายเอาๆ จนส้วมเต็มแทนที่ตนเองเป็นเจ้าของตัวจริงนั่นแหละจะตักทิ้ง กลับต้องใช้ให้คนสึ่งตึงมาตักบ่อเกรอะออกไป.... เออหนอคนสึ่งตึงหาเช้ากินค่ำ
บางครั้งหากผู้คนที่มีสติดีๆหรือคนธรรมดาๆนี่แหละ หากกระทำการใดแบบใช้แรงกำลังโดยไม่ยับยั้งสุดๆหรือไม่ใช้สติกำกับบ้าๆบวมๆ ก็จะถูกผู้คนเรียกขานแบบประชดว่า สึ่งตึงรึงราด" อ่านว่า "สึ่งตึงฮึงฮาด"
โฮะ....เขียนมาถึงนี่ก็มีสตินึกได้ หากเขียนต่อไป ผู้เขียนอาจจะสึ่งตึงไปเล้ย.....ลาก่อนเน้อหมู่เฮา....
ความเห็น (5)
สวัสดีค่ะท่าน
โอ้ละหนอ หาคำตอบมานานหลายปี จรัล มโนเพชร คนรองเพลงนี้ก็ตายจาก แต่ยังไม่เคยได้คำตอบชัดเจนสักที ....วันนี้รู้แล้วจ้า อิอิ ซึ่งตึง อยู่ตั้งนาน...
ขอบคุณค่ะ....
สัวสดีครับคุณปิ่นธิดา.....
อิอิ...ขอบคุณที่เข้ามาเยี่ยมคนสึ่งตึงเน้อเจ้า.......
ด้วยความปรารถนาดีจากลุงหนาน......พรหมมา
อี่น้องผัดเวิ้ง
ยิ้นดีจ๊าดนักเจ้า ข้าวเจ้าเปิงใจ๋บทความของป่อครูกู่อันเจ้า ขอเป๋นกำลังใจ๋ฮื้อป่อครูเน่อเจ้า
โบราณสอนไว้ จะไปถือสา ห่างสามไฮ่นา บรรดาคนบ๊อง
นักปราชญ์เข้าหา ประสาแซ่ซร้อง เชิญพี่เชิญน้อง นั่งคิด
พระสงฆ์องค์เณร เพศบรรพชิต ตั้งจิ๊ตใจ๋กล้า สนทนา
อู้คนใบ้นั้น เหมือนผ่าไม้ตั๊ดต๋า อู้คนมีผะหญา เหมือนผ่าไม้โล่งข้อ
เหมือนผ่าไม้โล่งข้อ
สวัสดีครับคุณสนั่น...
กว่าจะมาอ่านก็เลยเวลามานาน..
แม่นแล้วครับคบคนมีผะหญาไว้ดีครับ หากคบคนสึ่งตึงก็คงจะต้องเจ็บหัวไปเมินนาน....
ขอบคุณที่เข้ามาแว่แอ่วครับ...
จากลุงหนาน.....พรหมมา