อุปนิสัย 7 ประการของผู้ที่ประสบความสำเร็จอย่างสูง (The seven habits of highly effective people)
Dr. Stephen R. Covey ได้ทำการวิจัยเพื่อวิเคราะห์อุปนิสัยของผู้ที่มีความสุขและประสบความสำเร็จอย่างสูงทั่วโลก ในรอบ 200 ปี (ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2319-2519) ดังนี้
อุปนิสัยที่ 1 มีความเห็นชอบตามหลักการตามสภาพที่แท้จริงของชีวิตละโลก (Be Proactive)
หลักการคือ Natural laws or fundamental truths มีลักษณะ ดังนี้
- Universal, Timeless
- Produce predictable outcomes
- Operate with or without our understanding acceptance
- Self-evident and enabling when understood
อุปนิสัยที่ 2 เริ่มต้นด้วยจุดมุ่งหมายในใจ (Begin with the end in mind)
- ดำริชอบ (Mental creation)
- มีจุดยืนในบทบาทและเป้าหมายบนหลักการ (Choosing a life center)
- ตั้งปณิธาน (ออกแบบพิมพ์เขียวของชีวิต) (Personal mission statement)
เพื่อเป็นเป้าหมาย และหลักการของการตัดสินใจเพื่อดำเนินชีวิตในแต่ละวัน ในแต่ละเรื่อง
ความใฝ่ฝัน 9 ประการ
- ดูแลสุขภาพกายให้แข็งแรง
- ดูแลสุขภาพใจให้เข้มแข็ง ไม่หวั่นไหว
- ศึกษาความรู้เรื่องชีวิตและสังคมให้แจ่มแจ้ง แทงตลอดแล้วถ่ายทอดองค์ความรู้นั้นแก่สังคมไทยและโลก
- ดูแลครอบครัวให้เป็นสุขและอบอุ่น
- ดูแลผู้มีพระคุณ พ่อ แม่ พี่ น้อง ให้มีความสุข
- มีเพื่อฝูง เพื่อนร่วมงาน และเครือข่าย เพื่อร่วมพัฒนาชีวิตคน และสังคม
- มีงานอดิเรก เพื่อพักผ่อน เช่น เล่นกีฬา ท่องเที่ยว ต้นไม้ สัตว์เลี้ยง
- ศึกษาศาสตร์อื่นๆ และเทคโนโลยีต่างๆ ที่เกี่ยวข้องด้วย
- ศึกษา และปฏิบัติธรรม ให้ตนเองพ้นทุกข์ และเผื่อแผ่คนอื่น หากหมดภาระหน้าที่ทางโลกแล้ว มุ่งหน้าสู่ร่วมกาสาวพักต์ เพื่อใจที่สงบเย็น
อุปนิสัยที่ 3 ทำสิ่งที่สำคัญก่อน (Put first thing first)
- ดำรงชีวิตอย่างมีประสิทธิผลในตารางเวลาพื้นที่ 2
- อะไรคือสิ่งที่สำคัญที่ต้องทำเพื่อให้สำเร็จตามปณิธาน
พื้นที่ 2 คือ
- Preparation
- Prevention
- Planning
- Relationship building
- True –re creation
- Values clarification
- Empowerment
ตารางการบริหารเวลา
|
เร่งด่วน
|
ไม่เร่งด่วน
|
สำคัญ
|
กิจกรรม
- วิกฤติ
- ปัญหากดดัน
- โครงการ การประชุมที่กำหนดเส้นตาย
|
กิจกรรม
- การป้องกัน กิจกรรม PC
- การสร้างความสัมพันธ์
- การมองหาโอกาสใหม่
- การวางแผน นันทนาการ
|
ไม่สำคัญ
|
กิจกรรม
- การขัดจังหวะ(เสียงกริ่งโทรศัพท์บางครั้ง)
- จดหมายบางฉบับ, รายงานบางเรื่อง
- การประชุมบางเรื่อง
- สิ่งกดดันใกล้ตัว
- กิจกรรมที่นิยมชมชอบต่างๆ
|
กิจกรรม
- สิ่งละอันพันละน้อย งานยุ่ง
- จดหมายบางฉบับ
- เสียงกริ่งโทรศัพท์บางครั้ง
- กิจกรรมฆ่าเวลา
- กิจกรรมแสนสนุก
|
กระบวนการหกขั้นตอน
- เชื่อมโยงกับปณิธาน
- ทบทวนบทบาท
- กำหนดเป้าหมาย
- บริหารเป็นรายสัปดาห์
- ฝึกให้มีความซื่อสัตย์ต่อตนเองและผู้อื่น (รักษาคำมั่นสัญญา)
- ประเมินผล
อุปนิสัยที่ 4 คิดแบบชนะ-ชนะ (Think Win-Win)
- กรอบความคิด 6 ประเภทของความสัมพันธ์ของมนุษย์
หกกรอบความคิดแห่งความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล
- ชนะ-ชนะ
- ชนะ-แพ้
- แพ้-ชนะ
- แพ้-แพ้
- ชนะอย่างเดียว
- ชนะ-ชนะ หรือไม่ตกลง
เขียนบทชีวิตใหม่ด้วยความคิดแบบชนะ-ชนะ
สี่มิติของชนะ-ชนะ
ความใส่ใจผู้อื่นสูง
ความใส่ใจผู้อื่นต่ำ
|
แพ้-ชนะ
|
ชนะ-ชนะ
|
แพ้-แพ้
|
ชนะ-แพ้
|
ความสมดุลระหว่างความกล้าหาญและความใส่ใจผู้อื่น
|
ความกล้าหาญต่ำ ความกล้าหาญสูง
|
อุปนิสัยที่ 5 เข้าใจผู้อื่นก่อนแล้วจึงให้ผู้อื่นเข้าใจเรา (Seek first to understand, then to be understood)
- การวินิจฉัยโรต้องมาก่อนการจ่ายยา, ความเข้าใจได้มาจากการฟัง
- ทักษะการฟังอย่างเข้าอกเข้าใจ
ระดับของการฟัง 5 ระดับ
|
อยู่ภายในกรอบอ้างอิงของตนเอง
|
- ไม่สนใจฟัง
- แกล้งทำเป็นฟัง
- เลือกฟัง
- ฟังอย่างตั้งใจ
|
อยู่ภายในกรอบอ้างอิงของบุคคลอื่น
|
- ฟังอย่างเข้าอกเข้าใจ
|
คนเราสื่อสารกันอย่างไร ใน 100% - คำพูด 7% อากับกริยา ท่าทาง 55% วิธีการพูดและน้ำเสียง 38%
อุปนิสัยที่ 6 ผนึกพลังประสานความต่าง (Synergize)
- การให้คุณค่ากับความแตกต่าง
- การสร้างสรรค์ทางเลือกที่สาม (looking for the third way (The best way))
- มาจากการคิดแบบชนะ-ชนะ และการฟังแบบเข้าอกเข้าใจ เพื่อต้องการผนึกพลังให้เกิดผลที่มากกว่า เป็นทางเลือกที่ 3
- ทางเลือกที่ 3 (Third alternative) ไม่ใช่ผลของการเจรจาต่อรองเพื่อหวังผลแบบประนีประนอม
อุปนิสัยที่ 7 ลับเลื่อยให้คมอยู่เสมอ (Sharpen the saw)
- สี่มิติของการเติมพลังชีวิต ควรมีการเจริญเติบโต มีการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง
- ทางด้านกายภาพ (Physical Quotient) To live – ออกกำลังกาย โภชนาการ บริหารความเครียด
- ทางด้านอารมณ์/สังคม (Emotional & social Quotient) To love and to be love – ร่วมรับรู้ความรู้สึก ผนึกพลังประสานความต่าง ความมั่นคงในใจ
- ทางด้านสติปัญญา (Intellectual Quotient) To learn – อ่าน วาดภาพในใจ วางแผน เขียน
- ทางด้านจิตวิญญาน (Spiritual Quotient) To leave a legacy (meaning to life) – แจกแจงค่านิยม ปฏิบัติตามสัญญา ศึกษาและทำสมาธิ
Principles of personal effectiveness มาจากหลักธรรมคำสอนขององค์สัมมาสัมพุทธเจ้า ดังนี้
- Responsibilities/Initiative = Be proactive = สัมมาทิฎฐิ
- Vision/Values/Mission = Begin with the end in mind = ดำริชอบ
- Integrity/Discipline = Put the first things first = ความเพียรพยายามชอบ ประกอบอาชีพชอบ
- Mutual Respect/Benefit = Think Win-Win = ปรารถนาดี เมตตา
- Mutual Understanding = Seek first to understand, then to be understood = วาจาชอบ
- Creative Cooperation = Synergize = สามัคคี
- Renewal/Continuous Development = Sharpen the saw = ปัญญา สติ สมาธิ