การสร้างและใช้แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ (Strategic Route Map) เพื่อกำหนดทิศทางสู่ความสำเร็จในการพัฒนาสุขภาพประชาชน (1) :Balance score card และแผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์
วันที่ 16 สิงหาคม 2553 ได้มีโอกาสไปประชุมอบรมเรื่อง “การสร้างและใช้แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ (Strategic Route Map) เพื่อกำหนดทิศทางสู่ความสำเร็จในการพัฒนาสุขภาพประชาชน” โดยอาจารย์สุทธิพงษ์ วสุโสภาพล สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ที่โรงแรมพิมาน จ.นครสวรรค์
เริ่มจากอาจารย์เกริ่นถึงเรื่องเครื่องมือที่ใช้ในการพัฒนาองค์กร ซึ่งอาจารย์ สรุปว่า
- การใช้เครื่องมือ สำคัญมากกว่าการมีเครื่องมือ
- ผลงานที่วัดได้ สำคัญมากกว่าการมีผลงานมาก ๆ
- งานที่ทำควรมุ่งเน้นความแตกต่างจากเดิมที่มีอยู่ โดยดีกว่า หรือพึงพอใจกว่า
จากนั้นอาจารย์ทบทวนเรื่อง Balance score card (ลิขิตสมดุล) ให้ โดยอาจารย์กล่าวสรุปถึง BSC ว่า
- เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการจัดการ
- เป็นการนำกลยุทธ์ไปสู่การปฏิบัติ เป็นการบอกเล่า และนำกลยุทธ์ไปปฏิบัติ โดยใช้ทรัพยากรขององค์กรให้สอดคล้อง และเป็นทิศทางเดียวกัน
- ใช้การวัดและประเมิน ซึ่งเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนกลยุทธ์ และทำให้เกิดความชัดเจนกับกลยุทธ์มากยิ่งขึ้น
- องค์กรต้องเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
- มุ่งเน้นสิ่งที่มีความสำคัญต่อความสำเร็จขององค์กร
กล่าวโดยสรุปอาจารย์บอกว่า BSC = Focus + Alignment
BSC มี 4 มิติคือ Financial, Customer, Internal process และ Learning and growth องค์กรที่มีเป้าหมายต่างกันจะมีจุดเน้นที่แตกต่างกัน เช่นองค์กรภาคเอกชนจะเน้นเรื่อง Financial ส่วนองค์กรของรัฐจะเน้นในเรื่อง customer หรือ Streakholder มากกว่า เป็นต้น
ต่อมาอาจารย์พูดถึงแผนที่ยุทธศาสตร์ (strategic Map) (ไม่ใช่แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์นะครับ) ซึ่งมีองค์ประกอบดังนี้
- เป็นการสร้างภาพที่ชัดเจน และเชื่อมโยงกัน
- สามารถสร้างคุณค่า และเลือกข้อเสนอที่แตกต่าง
- แปลงสินทรัพย์เป็นทุน หรือรูปธรรม
- มีทิศทางชัดเจน
- สื่อสารและเชื่อมโยงแบบเมตริกซ์
- เชื่อมโยงผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และบุคลากรเข้าหากัน และไปในทิศทางเดียวกัน
- วัดผลการปฏิบัติงานได้ เพื่อการตัดสินใจที่ถูกต้อง
ส่วนแผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ (Strategic route map) อาจารย์สรุปวิธีการสร้างดังนี้
1. เริ่มจากเป้าประสงค์ (อาจารย์บอกว่าพูดง่าย ๆ ว่ายุทธศาสตร์คือการเปลี่ยนแปลง ดังนั้นอยากเปลี่ยนแปลงอย่างไร ก็คิดสิ่งนั้นออกมาเป็นเป้าประสงค์ และต้องแยกให้ออกระหว่างเป้าประสงค์กับวัตถุประสงค์)
2. จากนั้นกำหนดเป็นกลยุทธ์ ซึ่งคือวิธีการทำอย่างไรเพื่อบรรลุถึงเป้าประสงค์ (อาจารย์บอกไม่ควรเกิน 5 และน้อยกว่า 3 และมีกำหนดระยะเวลา 3-4 ปี)
3. จากกลยุทธ์ จะทอนเป็นการกำหนดกิจกรรม ซึ่งประกอบด้วยมาตรการทางวิชาการ (จากผู้รู้) และมาตรการทางสังคม (จากประชาชนหรือชุมชน) ซึ่งมีกำหนดระยะเวลา 1-2 ปี ซึ่งเรียกว่าเป็นแผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ฉบับปฏิบัติการ (Strategic linkage model) อาจารย์บอกว่า SLM นี้สามารถเปลี่ยนแปลงแก้ไขได้ และนำไปสู่แผนปฏิบัติการ (Plan of action)
4. จากนั้นจึงกำหนดตัวชี้วัด ซึ่งมีหลายระยะ มีทั้งวัดในหน่วยงาน และชุมชน
อาจารย์ได้กำหนดการเชื่อมโยงกับทฤษฏี 3 ก. โดย
กรรมการ
2. กระบวนการบริหารจัดการ 1. สมรรถนะขององค์กร
กองทุน กำลังคน
3. บทบาทภาคีเครือข่าย (รัฐ และเอกชน)
โดยทั้ง 1 + 2 + 3 จะต้องสอดคล้องกันด้วยแผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ ซึ่งเป็นการสร้างบทบาทใหม่ของคนในสังคม จากองค์ประกอบของแผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์
ประชาชนมีบทบาท --- การสร้างบทบาทและโครงสร้างของชุมชน
--- ระบบการเฝ้าระวังและมาตรการทางสังคม
ภาคีแข็งแรง --- กลุ่มที่สนับสนุน ---- เงิน การเมือง วิชาการ
การบริหารจัดการที่ดี --- ระบบ,การใช้แผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์ , การสร้างนวัตกรรม
รากฐานที่แข็งแรง --- ข้อมูล , บุคลากร , องค์กรมีมาตรฐาน , สมรรถนะ
สรุป SRM คือเครื่องมือในการบริหารจัดการยุทธศาสตร์ (Focus+Align) ที่สามารถสื่อสารเข้าหากันและเป็นในทิศทางเดียวกัน ร่วมกับการมีระบบวัดติดตามดูความสำเร็จที่สามารถวัดได้
ความสำคัญอยู่ที่การเคลื่อนไหว ทำให้เกิดการลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลง เป็นกระบวนการที่เข้ากับคนในพื้นที่ได้
เรื่องยังไม่จบมีต่อนะครับ
ความเห็น (2)
ดีจังที่หมอก้องนำมาเล่าสู่กันฟัง จะได้รู้ด้วย...เพราะว่าไม่ได้ไปประชุมด้วย คนที่บ้านก็ไม่คุยกันเรื่องนี้
ดีแล้วที่ไม่คุย ไม่อย่างนั้นจะต้องเอา SRM ไปใช้ที่บ้าน แล้วจะยุ่งนะ