โครงการ ผลิตสื่อนวัตกรรมการศึกษาเรื่อง อาหารกับการดำรงชีวิต (1)
โครงการการผลิตสื่อนวัตกรรมการศึกษาที่สมบูรณ์
ชื่อโครงการ: ชุดการสอน วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง “อาหารกับการดำรงชีวิต”
ชื่อผู้จัดทำโครงการ: นางสาววิมุทิตา ปัญโญใหญ่ รหัส 52741145 ป.52.01
หลักการและเหตุผล:
การเรียนรู้อาหารและสารอาหาร เป็นขั้นพื้นฐานสำหรับผู้เรียน สามารถนำไปใช้ใน
ชีวิตประจำวันเพื่อให้รู้จักคุณค่าทางโภชนาการ การกินอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน ได้สัดส่วนเหมาะสมกับ เพศ วัย และสภาพร่างกาย ส่งผลให้ผู้เรียนมีความพร้องทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ นักเรียนส่วนใหญ่ รู้จักสารอาหารไม่กี่ชนิด ไม่สามารถจำแนกประเภทได้อย่างแม่นยำ อีกทั้งยังไม่ค่อยรู้จักประโยชน์และโทษจากการขาดสารอาหาร ดังนั้นผู้จัดทำจึงจัดทำชุดการสอนขึ้นเพื่อพัฒนาให้ผู้เรียนได้รู้จักสาร อาหาร ประโยชน์และโทษได้อย่างถูกต้อง
วัตถุประสงค์
1. เพื่อให้ผู้เรียนรู้จักสารอาหารที่สำคัญต่อมนุษย์ได้อย่างครบถ้วน
2. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถแยกสารอาหารแต่ละชนิดได้อย่างแม่นยำ
3. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถบอกแหล่งอาหาร ความสำคัญและผลของการขาดวิตามินชนิดต่างๆ ได้
4. เพื่อให้ผู้เรียน สามารถบอกแหล่งอาหาร ความสำคัญและผลของการขาดแร่ธาตุต่างๆได้
5. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถบอกความต้องการพลังงานของแต่ละช่วงอายุได้
ขอบเขตของสื่อนวัตกรรม ที่นำไปใช้
- ขอบเขต เนื้อหาที่จะใช้: อาหารและสารอาหารที่สำคัญ คือ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน
วิตามิน แร่ธาตุ และน้ำ และความต้องการพลังงานของร่างกาย
- ขอบเขตระดับชั้นที่จะนำไปใช้: ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
1. ผู้เรียนสามารถแยกสารอาหารแต่ละชนิดได้อย่างแม่นยำ
2. ผู้เรียนสามารถสามารถบอกแหล่งอาหาร ความสำคัญและผลของการขาดวิตามินชนิดต่างๆได้
3. ผู้เรียนสามารถบอกแหล่งอาหาร ความสำคัญและผลของการขาดแร่ธาตุต่างๆได้
4. ผู้เรียนสามารถบอกความต้องการพลังงานของแต่ละช่วงอายุได้
ขั้นตอนการดำเนินงาน
- ผู้จัดทำโครงการได้ศึกษาหลักสูตรสาระการเรียนรู้วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง “อาหารกับการดำรงชีวิต” ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เพื่อหาขอบเขตของเนื้อหา และนำมาทำชุดการสอน โดยเขียนโครงการเสนออาจารย์ เพื่อรออนุมัติและปฏิบัติขั้นตอนต่อไป
- ผู้จัดทำโครงการเลือกทำชุดการสอน วิชาวิทยาศาสตร์ เรื่อง “อาหารกับการดำรงชีวิต” ในชุดการสอน 1 กล่อง จะประกอบไปด้วย คู่มือครู 1 เล่ม, ซองแบบฝึกปฏิบัติ, ซองข้อทดสอบก่อนและหลังเรียน พร้อมกระดาษคำตอบ และ ซองศูนย์ที่ 1 2 และ 3
- ซองศูนย์ที่ 1 จะประกอบไปด้วยบัตรคำสั่ง บัตรเนื้อหา บัตรคำถาม บัตรเฉลย และ เกม “หมวดหมู่อาหารหรรษา”
อุปกรณ์ที่เตรียม 1. กระดาษแข็งสีต่างๆ 2. สีไม้ 3. สีน้ำ
- จัดเตรียม บัตรคำสั่งเพื่อให้ผู้เรียน อ่านและได้รู้ขั้นตอนของการปฏิบัติ หลังจากนั้น จัดเตรียมบัตรเนื้อหา เพื่อให้ผู้เรียนได้อ่านเนื้อหาโดนรวมของเรื่องที่ศึกษา จัดทำเกม“หมวดหมู่อาหารหรรษา” โดยเกมจะมีเนื้อหาของสารอาหารที่ให้พลังงานแก่ร่างกาย ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน ซึ่งจะมีหมู่อาหารทั้ง 3 เป็นหลัก จากนั้นผู้เรียนนำเนื้อหา และประโยคที่ถูกต้องมาใส่ในช่องสารอาหารแต่ละหมุ่ให้ถูกต้อง
4. ซองศูนย์ที่ 2 จะประกอบไปด้วยบัตรคำสั่ง บัตรเนื้อหา บัตรคำถาม บัตรเฉลย และ เกม “จิ๊กซอวิตามิน”
- จัดเตรียม บัตรคำสั่งเพื่อให้ผู้เรียน อ่านและได้รู้ขั้นตอนของการปฏิบัติ หลังจากนั้น จัดเตรียมบัตรเนื้อหา เพื่อให้ผู้เรียนได้อ่านเนื้อหาโดนรวมของเรื่องที่ศึกษา จัดทำเกม “จิ๊กซอวิตามิน”โดยเกมจะมีเนื้อหา เกี่ยวกับ แหล่งอาหาร ความสำคัญ และผลของการขาดวิตามินชนิด นั้นๆ
5. ให้ผู้เรียนนำข้อมูลมาต่อกับ หัวข้อหลัก คือ วิตามินละลายในไขมัน ได้แก่ A D E K และวิตามินละลายในน้ำ ได้แก่ B1 B2 B3 B6 B12 และ C จนเป็นรูปจิ๊กซอรูปต่างๆ ซองศูนย์ที่ 3 จะประกอบไปด้วยบัตรคำสั่ง บัตรเนื้อหา บัตรคำถาม บัตรเฉลย และ เกม “ดอกไม้แร่ธาตุ”
- จัดเตรียม บัตรคำสั่งเพื่อให้ผู้เรียน อ่านและได้รู้ขั้นตอนของการปฏิบัติ หลังจากนั้น จัดเตรียมบัตรเนื้อหา เพื่อให้ผู้เรียนได้อ่านเนื้อหาโดนรวมของเรื่องที่ศึกษา จัดทำเกม “ดอกไม้แร่ธาตุ”โดยเกมจะมีเนื้อหา เกี่ยวกับ แหล่งอาหาร ความสำคัญ และผลของการขาดแร่ธาตุชนิด นั้นๆ
ซึ่งเนื้อหาจะอยู่บนกลีบดอกไม้ ให้ผู้เรียนนำข้อมูลมาเรียงกันจนเป็นดอกไม้ชนิดต่างๆอย่างถูกต้อง
6. นำสื่อไปทดลองใช้และประเมินผลเพื่อปรับปรุงแก้ไขต่อไป
แผนการสอน
วิชา วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
บทที่ 3 อาหารและการดำรงชีวิต
เวลา 2 คาบ (60 นาที)
หัวเรื่อง
- ความหมายและความสำคัญของสารอาหาร
- สารอาหารที่ให้พลังงาน
2.1 คาร์โบไฮเดรต
2.2 โปรตีน
2.3 ไขมัน
3. สารอาหารที่ไม่ให้พลังงานและน้ำ
3.1 วิตามินชนิดต่างๆ
3.2 แร่ธาตุชนิดต่างๆ
ความคิดรวบยอด
- สิ่งที่กินได้และเกิดประโยชน์ต่อร่างกาย และมีส่วนประกอบซึ่งเป็นสารเคมีอยู่หลายประเภท ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน แร่ธาตุและวิตามิน เรียกว่า อาหาร
- สารเคมีประเภทต่าง ๆ ที่เป็นส่วนประกอบในอาหาร เรียกว่า สารอาหาร
- สารอาหารแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือสารอาหารที่ให้พลังงาน ได้แก่ พวกคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน และสารอาหารที่ไม่ให้พลังงาน ได้แก่ พวกแร่ธาตุ วิตามิน และน้ำ
วัตถุประสงค์
- นักเรียนสามารถอธิบายความหมายและความสำคัญของสารอาหารได้ถูกต้อง
- นักเรียนสามารถแยกประเภทสารอาหารที่ให้พลังงงานและไม่ให้พลังงานแก่ร่างกายได้ถูกต้อง
- นักเรียนสามารถอธิบายสารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมันได้ถูกต้อง
- นักเรียนสามารถบอกแหล่งที่มาของสารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมันได้อย่างน้อย 3 แหล่ง
- นักเรียนสามารถบอกประโยชน์และโทษของการขาดของสารอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตโปรตีน และไขมันได้
- นักเรียนสามารถอธิบายสารอาหารประเภทวิตามิน แร่ธาตุ และน้ำได้ถูกต้อง
- นักเรียนสามารถบอกแหล่งที่มาของสารอาหารประเภทวิตามิน แร่ธาตุ และน้ำได้อย่างน้อย 3 แหล่ง
- นักเรียนสามารถบอกประโยชน์และโทษของการขาดของสารอาหารประเภทวิตามิน แร่ธาตุ และน้ำได้
ระยะเวลาในการจัดทำ
- 15 -25 มิถุนายน 2553
งบประมาณที่ใช้จริง
- 1,000 บาท
บรรณานุกรม
ชีวิตกับสิ่งแสดล้อม สิ่งมีชีวิตกับกระบวนการดำรงชีวิต. (2544). หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้พื้นฐาน .กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2551). ตัวชี้วัดและสาระ การเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้: กรุงเทพมหานคร.
ขั้นตอนการผลิตสื่อนวัตกรรม
- กระบวนการจัดทำ/การผลิต
- เริ่มจากการคิดถึงเรื่องที่จะนำมาทำเป็นสื่อชุดการสอน
- สืบค้นข้อมูลจาหนังสืออ้างอิงต่างๆ เพื่อประกอบการจัดทำชุดการสอน
- เขียนโครงการให้อาจารย์ประจำวิชาตรวจสอบว่าสามารถดำเนินการจัดทำสื่อการสอนได้หรือไม่
- เมื่อผ่านการตรวจสอบจากอาจารย์ประจำวิชา จึงเริ่มทำชุดการสอน
- เตรียมอุปกรณ์ กระดาษสีต่างๆ คัดเตอร์ กาว สีน้ำ เป็นต้น
- จัดหาข้อมูลในการทำศูนย์แต่ละศูนย์ ซึ่งมี 3 ศูนย์ ภายใน 1 ศูนย์ จะประกอบไปด้วย บัตรคำสั่ง บัตรคำถาม บัตรเนื้อหา บัตรเฉลย และ เกม
- พิมพ์เนื้อหาทั้งหมดเพื่อเตรียมจะนำไปประกอบเป็นบัตรต่างๆ ในแต่ละศูนย์
- ทำบัตรชนิดต่างๆ จนครบทั้ง 3 ศูนย์
- ทำซองใส่ในแต่ละศูนย์เพื่อใส่บัตรต่างๆ
- ทำซองใส่บัตรต่างๆ จนครบ
- ทำเกมศูนย์ที่ 1 เกมหมวดหมู่อาหารหรรษา
- ทำเกมศูนย์ที่ 2 เกมจิ๊กซอร์วิตามิน
- ทำเกมศูนย์ที่ 3 เกมดอกไม้แร่ธาตุ
- จากนั้น นำแต่ละชิ้นส่วนมาประกอบเข้าด้วยกัน โดยกล่องชุดการสอน จะประกอบไปด้วย ซองคู่มือครู ซองแบบฝึกปฏิบัติ ซองแบบทดสอบก่อนและหลังเรียน ซองศูนย์ที่1 ซองศูนย์ที่2 และซองศูนย์ที่3
- ปัญหาที่เกิดขึ้นในระหว่างการผลิต และการแก้ไขปัญหา
ปัญหาที่เกิดขึ้นในระหว่างการทำคือ มีเวลาในการทำอย่างต่อเนื่องน้อย การแก้ปัญหา พยายามแบ่งเวลาในการทำชุดการสอน โดยทำอย่างค่อยเป็นค่อยไป แต่ทำอย่างสม่ำเสมอ งานที่ออกมาก็จะไม่รีบ
- การตรวจสอบจากผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน
-การนำผลจากผู้เชี่ยวชาญไปปรับปรุง/แก้ไขสื่อนวัตกรรมการศึกษา
ข้อเสนอแนะ/ความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญคนที่ 1
นางสาวบุญยม ชมพูคำ (ครูชำนาญการพิเศษ)
- เป็นชุดการสอนที่ทำได้ดีมาก เหมาะสมกับระดับมัธยมต้น ควรจะนำไปใช้กับนักเรียนหลายๆ กลุ่ม
ข้อเสนอแนะ/ความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญคนที่ 2
นางเข็มทอง ปัญโญใหญ่ (ครูชำนาญการพิเศษ)
บัตรเฉลยของศูนย์ที่ 3 สารอาหารที่ไม่ให้พลังงาน (แร่ธาตุ) การใช้สัญลักษณ์ดอกไม้แทนแร่ธาตุ ในบัตรเฉลยควรระบุชื่อแร่ธาตุไว้ใต้รูปดอกไม้ เพื่อให้นักเรียนเข้าใจได้ถูกต้อง และตัวหนังสือต้องมีขนาดใหญ่กว่านี้ และควรนำไปใช้กับนักเรียนในสถานการณ์จริง
การจัดทำสื่อมีรูปแบบ สีสันน่าสนใจ ทำได้ดีมาก เหมาะสมกับระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น
ข้อเสนอแนะ/ความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญคนที่ 3
นายนักสิทธิ์ ปัญโญใหญ่ (พนักงานมหาวิทยาลัย) ตำแหน่งอาจารย์
ศูนย์ที่ 3 สารอาหารที่ไม่ให้พลังงาน (แร่ธาตุ) ควรออกแบบบัตรเฉลยให้มีขนาดตัวอักษรใหญ่ขึ้น และควรแสดงสัญลักษณ์ดอกไม้ควบคู่กับสัญลักษณ์ของแร่ธาตุเพื่อย้ำให้นักเรียนจดจำสัญลักษณ์ได้ดีขึ้น
การจัดทำสื่อมีรูปแบบและการใช้สี รูปภาพประกอบที่น่าสนใจ ดังนั้นควรได้นำไปทดสอบในกลุ่มย่อย (นักเรียน 3-5 คน) ก่อนที่จะนำไปสอนจริง
- แบบสรุปวัดดัชนีความสอดคล้อง (IOC) สื่อนวัตกรรมการศึกษา
เรื่อง อาหารกับการดำรงชีวิต สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
เกณฑ์การประเมินความสอดคล้อง (Index of consistency: IOC) ของผู้เชี่ยวชาญ มีดังนี้
ให้คะแนนเท่ากับ +1 หมายถึง แน่ใจว่าข้อคำถามข้อนั้นวัดจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมที่ระบุไว้จริง
ให้คะแนนเท่ากับ 0 หมายถึง ไม่แน่ใจว่าข้อคำถามข้อนั้นวัดจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมที่ระบุไว้จริง
ให้คะแนนเท่ากับ -1 หมายถึง แน่ใจว่าข้อคำถามข้อนั้นไม่ได้วัดจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมที่ระบุไว้
|
ที่ |
รายการประเมิน |
ผู้เชี่ยวชาญ (คนที่) |
|
IOC |
||
|
ด้านเนื้อหา (ส่วนนำ) |
1 |
2 |
3 |
|||
|
1 |
บทเรียนมีการออกแบบใช้ง่าย ไม่สับสน |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
2 |
การแจ้งวัตถุประสงค์ให้ผู้เรียนทราบชัดเจน |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
ด้านเนื้อหา (ส่วนเนื้อหา) |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
เนื้อหาในบทเรียนมีความเหมาะสมกับผู้เรียน |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
4 |
การใช้ภาษาสามารถสื่อความหมายได้ชัดเจน |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
5 |
เนื้อหาบทเรียนสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
6 |
การใช้ภาษาสามารถสื่อความหมายได้ชัดเจน |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
7 |
บทเรียนมีการยกตัวอย่างให้เห็นชัดเจน |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
8 |
บทเรียนมีภาพประกอบสวยงาม และดึงดูดความสนใจของผู้เรียน |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
ด้านเนื้อหา (ส่วนสรุป) |
|
|
|
|
|
|
|
9 |
การสรุปเนื้อหาในแต่ละตอนอย่างเหมาะสม |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
10 |
ความเหมาะสมของจำนวนแบบทดสอบ |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
|
11 |
การออกแบบความสวยงามของบทเรียนสำเร็จรูป |
+1 |
+1 |
+1 |
3 |
1 |
สรุปผล
จากการหาประสิทธิภาพ ค่าดัชนีความสอดคล้องที่ยอมรับได้ต้องมีค่าตั้งแต่ 0.50 ขึ้นไป ซึ่งในบทเรียนนี้ ได้ค่าดัชนีความสอดคล้องอยู่ที่ 11
การทดลองใช้แบบ 1:1 จำนวน 3 คน
ผลปรากฏว่า ในการทำแบบทดสอบระหว่างเรียน นักเรียนทั้ง 3 คนสามารถทำแบบฝึกหัดระหว่างเรียน ผ่านเกณฑ์ที่กำหนดไว้ได้
ตารางแสดงผลการวิเคราะห์หาประสิทธิภาพของสื่อนวัตกรรมการศึกษา
เรื่อง อาหารกับการดำรงชีวิต สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
|
นักเรียน |
คะแนนแบบฝึกปฏิบัติ |
คะแนนรวม
|
Pretest ก่อนเรียน |
Postest หลังเรียน |
||
|
1 |
2 |
3 |
30 |
15 |
15 |
|
|
(10) |
(10) |
(10) |
||||
|
1.ด.ญ.วรัญญา ปาลี |
10 |
9 |
10 |
29 |
8 |
15 |
|
2.ด.ญ.ธัญลักษณ์ ธรรโม |
10 |
10 |
10 |
30 |
6 |
13 |
|
3.ด.ญ.ศิริวรรณ ปัญเจริญ |
9 |
10 |
10 |
29 |
7 |
13 |
|
รวม |
88 |
21 |
41 |
|||
|
เฉลี่ย |
29.3 |
7 |
13.67 |
|||
= 91.13
E1/E2 = 97.67/91.13 = 1.07
สรุปผล
จากการหาประสิทธิภาพ ที่ตั้งไว้ 80/80 ผลการทดลองใช้นวัตกรรมได้ 97.67/ 91.13 สรุปได้ว่า ประสิทธิภาพของนวัตกรรมสูงกว่าเกณฑ์ที่ตั้งไว้ แสดงว่า สื่อนวัตกรรมการศึกษา เรื่องอาหารกับการดำรงชีวิต สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมปีที่ 3 มีประสิทธิภาพสามารถนำไปใช้ในการเรียนการสอนได้
ความเห็น (0)
ไม่มีความเห็น