กระตุ้นให้ลูกรักการอ่าน

การอ่านคือช่องทางแห่งการรับรู้

เด็กจำนวนไม่น้อยในปัจจุบันมีปัญหาการอ่านมากขึ้น เพราะเด็กมีสื่อสำเร็จรูปมากมายหลายรูปแบบ ทั้งคอมพิวเตอร์ และที่สำคัญ คือ โทรทัศน์นั่นแหละตัวดีที่สุด เด็กอยู่ได้ตลอดวัน พ่อแม่หลายคนบอกว่า ลูกนั่งดูโทรทัศน์ทั้งจากเคเบิ้ลที.วี. และวีดีโอ ตลอดวันใครไม่ให้ดู ก็ร้องไห้จนต้องยอม

สาเหตุของการเสียนิสัยเรื่องการอ่านของเด็กๆ ก็คือ

1. ขาดการกระตุ้นให้รักการอ่านตั้งแต่เยาว์

2. ถูกเร่งรัดให้จดจำในทางที่ผิด เช่น ให้อ่าน ก ข ค ผสมสระ อะ อา เป็นต้น

3. อ่านในสิ่งที่ไม่มีความหมาย หรือเป็นสิ่งที่เขาไม่ชอบ

4. สอนให้อ่านแบบขาดเทคนิค ไม่จูงใจ หรือ ชอบลงโทษเด็ก

5. ถูกบังคับให้อ่านโดยขาดความพร้อม

6. เด็กใช้เวลากับสิ่งอื่น เช่น วีดีโอ ฯลฯ มากเกินไป

การกระตุ้นให้ลูกอ่านออกเขียนได้ต้องมีกลยุทธ์

1. สร้างสภาพแวดล้อมอย่างค่อยเป็นค่อยไป มีมุมในบ้านเป็นมุมหนังสือสำหรับลูกหยิบง่าย จัดให้สวยงามพร้อมกับ มีของเล่นให้เด็กเล่นกับหนังสือพร้อมกับตุ๊กตา หรือของเล่นอื่นๆ เด็กจะสามารถผสมผสานกันได้อย่างมหัศจรรย์

2. อ่านหนังสือที่มีภาพให้ฟังสม่ำเสมอเวลาก่อนนอน และสังเกตว่าลูกชอบเล่มไหนมากที่สุด อ่านให้เขาฟัง เด็กชอบเล่มไหนก็จะให้อ่านซ้ำๆ จนเขาเข้าใจ และจับความหมายของคำต่างๆ ได้อย่างแม่นยำนั่นแหละ เป็นจุดเริ่มต้นการอ่านที่มีประสิทธิภาพ

3. เด็กจะเข้าใจสิ่งที่เขาอ่านต่อไปเมื่อเขาเห็นซ้ำๆ พร้อมๆ กับได้ยินบ่อยๆ ควบคู่กันไป ในกรณีที่ลูกเป็นเด็กที่มีปัญหา ทางการได้ยินไม่ว่าจะเป็นหูหนวก หูตึง ฯลฯ ก็จะทำให้เขาอ่านยาก เข้าใจยากเป็นทวีคูณ ซึ่งการสอนไม่จำเป็น ต้องยัดเยียดให้ลูกจนเด็กรู้ได้ว่าจงใจสอนเหมือนสั่งลูกแบบทหาร การสอนลูกไม่จำเป็นต้องจัดเป็นตารางต้องทำ ทุกครั้งสม่ำเสมอ และต้องใช้โอกาสที่เหมาะสมเช่น ตอนเช้าๆ เวลาแต่งตัวให้ลูก หรือรับประทานอาหารร่วมกัน ก็จะสอนได้มากเด็กเข้าใจคำใหม่ๆ วันละ 2-3 คำ และเขาก็เพิ่มจำนวนเป็นวันละหลายๆ คำได้เอง หลังจากที่เขา เข้าใจคำแต่ละคำได้ดี ก็หมายถึงว่าเขาพร้อมที่จะอ่านแล้ว

4. แทรกอารมณ์ขัน เรื่องโจ๊ก เสียงตลกๆ เด็กจะอยากเรียนอยากรู้ เด็กชอบความสดชื่น และเขาไม่เข้าใจว่า ทำไมผู้ใหญ่ชอบทำหน้าบูดบึ้ง

5. ใช้วิธีจูงใจอ่านเป็นขั้นตอนศัพท์ที่จำเป็นเบื้องต้นต้องรู้ก่อน เช่น ชื่อตนเอง พ่อ แม่ ส่วน ต่างๆ ของร่างกาย คำตรงกันข้ามเช่น หน้า-หลัง ใน-นอก ระหว่างตรงกลาง ตรงมุม สีต่างๆ ไม่จำเป็นต้องทำตามขั้นตอนเสมอไป ต้องดูว่าลูกกำลังสนใจอะไรก็รีบสอนทันที เช่น เห็นสุนัขก็อาจชี้บอกว่า "หมา" เห็นบ่อยๆ ก็สอนบ่อยๆ จนจำได้ เอารูปให้ดูมีตัวเขียนประกอบ และลองเขียนในกระดาษเป็นคำให้ดู ไม่นานเด็กก็อ่านคำนี้ได้และก็เริ่มสะสมคำอื่นๆ ต่อไป

6. หนังสือนิทานคลาสสิค เช่น เจ้าหญิงนิทรา สโนไวท์กับคนแคระทั้ง7 ใช้ได้ตลอดเวลาไม่เคยล้าสมัยถ้าลูกได้ ฟังบ่อยๆ หลายๆ ครั้ง ให้ลองอ่านบางตัว หรือเล่าเรื่องใหม่ตามแต่จินตนาการของตัวเด็ก ทำให้เด็กมีนิสัย ในการเรียนรู้ที่ดีและเป็นนักอ่านที่ดีต่อไป

7. จัดมุมเงียบ ให้ลูกนั่งอ่านหนังสือเงียบๆ เพราะเด็กสมัยนี้ถูกกระตุ้นจนเกิดขีดการรับรู้ของมนุษย์ปรกติ มีทั้งเสียงทีวี เสียงรถ เสียงพูดคุย เสียโทรศัพท์ ฯลฯ ยิ่งบ้านไหนเป็นร้านค้าละก้อ ทุกมุมสามารถตีราคาเป็นตัวเงินได้ไปหมด ยิ่งทำให้เด็กๆ หมดโอกาสมีจุดสงบสร้างพลังสมอง พลังสติปัญญาและจะอ่านหนังสือได้ไม่ดีเท่าที่ควร

หมายเหตุ ข้อมูลจาก www.eduzones.com/ โดย ผศ.ดร.อุษณีย์ โพธิสุข