ใช้ไม้ยมกหลังคำ วลี หรือประโยค เพื่อให้อ่านซ้ำคำ
วลี
หรือประโยคอีกครั้งหนึ่ง
ต้องใช้ไม้ยมกเสมอถ้าเป็นคำซ้ำ ไม่ควรใช้ไม้ยมก
เมื่อเป็นคนละบท คนละความ หรือเมื่อรูปคำเดิมเป็นคำ ๒
พยางค์ที่มีเสียงซ้ำกัน หรือเมื่อเป็นคำคนละชนิดกัน
หรือเมื่อเป็นคำประพันธ์ ยกเว้นกลบทที่มีกำหนดให้ใช้ไม้ยมก
เขาใส่เสื้อสีดำ ๆ
ฉันเบื่อ ๆ ไม่ค่อยอยากไปประชุม
คำที่ต้องใช้ไม้ยมกทุกครั้ง เช่น
เห็นกันอยู่หลัด ๆ
ผัวเมียคู่นี้ทะเลาะกันอยู่เนือง
ๆ
เพิ่งได้กำไรมาเหนาะ ๆ ห้าแสนบาท
ก็รู้มาเลา ๆ
ว่าเขาจะลาออก
การวิ่งเหยาะ ๆ ทุกเช้าทำให้แข็งแรง
ทียังงี้ล่ะก็มาทำไหว้ปลก ๆ (ปะ-หลก)
สังเกตคำบุพบทกับคำวิเศษณ์จากการซ้ำคำเมื่อคำคำนั้นเป็นทั้งบุพบทและวิเศษณ์
บุพบท
วิเศษณ์
คุณวางบนเก้าอี้ซิ
คุณวางบน ๆซิ
เขาเดินไปรอบห้อง เขาเดินไปรอบ
ๆ
โต๊ะอยู่ข้างเตียง
โต๊ะอยู่ข้างๆ
คำวิเศษณ์ที่ใช้ในประโยคคำสั่งต้องใช้เป็นคำซ้ำ
ยิ้มสวย ๆ ซิ
นั่งนิ่ง ๆ เถอะ
ขุดหลุมลึก ๆ
กระซิบเบา ๆ
เดินเร็ว ๆ
ลักษณะของคำที่ต้องซ้ำ
๑. มีความหมายเป็นพหูพจน์
เช่น
พี่ ๆไม่อยู่บ้าน
เพื่อน ๆ จะมาหา
ลูก ๆ โตกันหมดแล้ว
๒. ทำกริยานั้นต่อเนื่องหลายครั้ง
เดิน ๆ เข้าเถอะน่า
เขาพูด ๆ ไปได้สักหน่อยก็หยุด
เขามอง
ๆ ฉันแล้วก็ยิ้ม
๓. ในคำกริยาที่ ๒ คำซ้อนกัน แล้วซ้ำกริยาทั้งสอง
แสดงว่าทำทั้งสองอย่างสลับกันหลายครั้ง
บันไดตึกนี้มีคนขึ้น ๆ ลง ๆ ทั้งวัน
เขาไป ๆ มา ๆ ระหว่างกรุงเทพฯ กับสระบุรีทุกอาทิตย์
๔. ซ้ำคำวิเศษณ์ขยายกริยาเพื่อบอกว่าทำกริยาซ้ำ ๆ
ต่อเนื่องกัน
แลบลิ้นแผล็บ ๆ
ร้องกรี๊ด ๆ
ทุบอกอั๊ก ๆ
๕. ซ้ำลักษณะนาม หรือคำวิเศษณ์ บอกจำนวนที่อยู่หลังคำ "เป็น"
เพื่อบอกจำนวนพหูพจน์
เขามีทองเป็นหีบ ๆ
เขามีเงินเป็นแสน ๆ
๖. ซ้ำเพื่อบอกว่าผู้ทำ ทำกริยาทีละอย่าง
เขาใช้ดินสอหมดไปเป็นแท่ง ๆ (ใช้หมดหลายแท่ง)
เขาใช้ดินสอหมดเป็นแท่ง ๆ ไป
(ใช้หมดทีละแท่งรวมเป็นหลายแท่ง)
๗. ซ้ำเพื่อบอกความเป็นกลาง ๆ ไม่เจาะจง ไม่ชัดเจน
หม้อใบใหญ่ (ชัดเจน ทุกคนเข้าใจตรงกัน)
หม้อใบใหญ่ ๆ (อาจจะเล็กกว่าหม้อใบใหญ่ก้ได้)
๘. ว้ำเพื่อบอกว่าทำนองนั้น ทำอย่างไม่ตั้งใจ
ฉันจะไปนั่งให้เจ้าของงานเห็นสักหน่อย (ตั้งใจ)
ฉันจะไปนั่ง ๆ ให้เจ้าของงานเขาเห็นสักหน่อย
(ไม่ได้ตั้งใจทำ)
๙. ซ้ำเพื่อบอกว่าผู้กระทำมีเจตนาจะทำเช่นนั้น
เขาเดินช้า (แสดงอาการเดิน)
เขาเดินช้า ๆ ( เขามีเจตนาจะเดินช้า)
๑๐. ซ้ำเพื่อให้ความหมายแปลกไปจากเดิม
เฉย
หมายถึงนิ่ง
เขานั่งเฉยอยู่ได้ไม่นานก็ลุกออกไปเฉยๆ
(ไม่ทำกริยาอย่างอื่นให้รู้ล่วงหน้า)
อยู่ หมายถึง พัก อาศัย
เขารักกันมากกำลัอยู่ ๆ ก็ได้ข่าวว่งจะแต่งงานกัน อยู่ ๆ
ก็ให้สัมภาษณ์ว่าเลิกกันแล้วกัน
(ทำโดยไม่คาดฝันมาก่อน)
๑๑.
ใช้คำซ้ำในเหตุการณ์ที่ยังไม่เกิดขึ้นเพื่อแสดงความไม่เจาะจง
ถ้าฉันไปเที่ยวนาน ๆ ฉันจะเหงา
(ไม่ทราบว่านานนี้คือกี่วัน)
เธอต้องมาหาฉันเรื่อยๆ (ไม่ทราบว่านานแค่ไหน เพียงใด)
ที่มา: หนังสืออุเทศภาษาไทย ภาษาไทยน่าศึกษาหาคำตอบ
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
กระทรวงศึกษาธิการ