นิวซีแลนด์... ตอนที่ ๒ เบิ่งตามองบริบท

            การพินิจพิเคราะห์เพื่อแสวงหาข้อความจริงในประเด็นใดประเด็นหนึ่งที่เป็นเป้าหมายหลัก จำเป็นต้องเริ่มจากการมองภาพกว้างในบริบททั่วไปที่แวดล้อมประเด็นสำคัญนั้นๆก่อน ซึ่งจะทำให้สามารถวิเคราะห์บ่งชี้เชื่อมโยงไปถึงมูลเหตุที่ก่อให้เกิดภาพเชิงประจักษ์ ณ กาลเวลาปัจจุบันได้ชัดเจนแจ่มชัดขึ้น

            นิวซีแลนด์ เป็นเสมือนดินแดนในจิตนาการแห่งความฝัน ที่ได้รับการกล่าวขานจากผู้คนที่ไปเยี่ยมเยือนว่า เป็นดินแดนมหัศจรรย์ที่มีสภาพสีสรรความสวยงามแห่งธรรมชาติ อันน่าพิศมัยติดตาตรึงใจแห่งหนึ่งของโลก และในความโด่งดังของประเทศดังกล่าว เป็นที่ฮือฮาเพิ่มขึ้นในช่วง ๑ – ๒ ปีที่ผ่านมา ด้วยการถูกเลือกให้เป็นฉากวิจิตรพิศดารในการถ่ายทำภาพยนต์ที่ได้รับการยกย่องให้ได้รับรางวัลออสก้าสูงสุดถึง ๑๑ รางวัล และถือเป็นภาพยนต์ยอดฮิตเรื่องหนึ่งในระดับนานาชาติ ที่คนไทยมีโอกาสเข้าร่วมการแสดงด้วย โดยการนำออกฉายเผยแพร่ไปทั่วโลกในชื่อที่เราท่านคุ้นหูกันว่า “Lord of The Rings”

            พื้นที่ของประเทศนิวซีแลนด์มีลักษณะเป็นเกาะใหญ่ ที่สุดและเจริญที่สุดของหมู่เกาะโปลินีเซีย ตั้งอยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิคใต้ ห่างไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศออสเตรเลียด้วยระยะทางประมาณ ๒,๐๐๐ กิโลเมตร และมีขนาดของพื้นที่ ๒๖๙,๐๐๐ ตารางกิโลเมตร คิดเป็นเศษสามส่วนสี่ของพื้นที่ประเทศญี่ปุ่น  โดยมีขนาดเล็กกว่าประเทศไทยเกือบเท่าตัว ประกอบด้วย เกาะใหญ่ ๒ เกาะ คือ เกาะเหนือ อุดมสมบูรณ์ไปด้วยที่ราบบริเวณชายฝั่งรอบๆเกาะ ตอนกลางเป็นที่ราบสูง มีภูเขาไฟสำคัญชื่อ เอกมองต์ น้ำพุร้อน ทะเลสาบเทาโป ทะเลสาบโรโตรัว  ทะเลสาบไวราราปามี แม่น้ำไวกาโตและแม่น้ำวังกานุย  ลักษณะที่เป็นแหล่งภูเขาไฟดั้งเดิม ทำให้มีการนำพลังความร้อนที่ตกค้างอยู่ไปใช้ในการผลิตไฟฟ้า เพื่อประโยชน์ด้านสาธารณูปโภคภายในประเทศ  บนเกาะเหนือนับเป็นศูนย์รวมของความเจริญ เป็นที่ตั้งของเมืองหลวงชื่อ เวลลิงตัน และโอ๊ตแลนด์เมืองใหญ่ที่สุดของประเทศ อันถือเป็นศูนย์กลางในธุรกิจการค้า อุตสาหกรรมและเมืองท่าสำคัญ  สำหรับเกาะใต้ มีขนาดพื้นที่ใหญ่กว่าเกาะเหนือ แต่มีประชากรอาศัยอยู่น้อยกว่า กั้นกลางระหว่าง ๒ เกาะ ด้วยช่องแคบคุ๊ก ลักษณะของเกาะใต้คล้ายกับคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย มีภูเขาแอลป์ใต้ ขนานชายฝั่งตะวันตกของเกาะ มียอดเขาสูงหลายยอด ยอดเขาสูงสุดชื่อ อาโอรังกีหรือยอดเขาคุ๊ก  มีหิมะและธารน้ำแข็งปกคลุมตลอดปี ทำให้เกิดภูมิประเทศสวยงามหลากหลายแบบ ทั้งทะเลสาบ น้ำตก ชายฝั่งฟยอร์ด มีแม่น้ำสายสั้นๆ ที่กระแสน้ำไหลเชี่ยวกราด ชื่อ แม่น้ำไวตากิ แม่น้ำคลูทา ซึ่งความแรงของกระแสน้ำสามารถผันแปรไปสู่การผลิตไฟฟ้าพลังน้ำได้ ในชายฝั่งตะวันตกเป็นที่ราบกว้างใหญ่ที่อุดมสมบูรณ์ และเป็นเขตเกษตรกรรมสำคัญที่สุดของประเทศ คือ ที่ราบแคนเทอร์เบอรี่ ทั้งนี้สภาพเศรษฐกิจของประเทศจะขึ้นอยู่กับอาชีพเกษตรกรรม มีการเลี้ยงสัตว์ประเภทแกะพันธุ์ขน โคนม โคเนื้อ  กล่าวกันว่ามีประชากรแกะทั่วประเทศกว่า ๖๐ ล้านตัว โดยมีเนื้อแกะส่งเป็นสินค้าออกมากที่สุดในโลก นอกจากนี้จะมีการปลูกผลไม้ประเภทแอปเปิล แพร์ พลัมและเชอร์รี่ เป็นสินค้าส่งออกด้วย ส่วนข้าวสาลี ข้าวโอ๊ด ข้าวบาเลย์มีการปลูกเพียงเพื่อเลี้ยงประชากรและเลี้ยงสัตว์เท่านั้น สำหรับอาชีพการประมงมีบ้างเล็กน้อย ขณะที่สัตว์น้ำมีชุกชุม อุตสาหกรรมปรากฏให้เห็นบ้างประปราย ทั้งนี้ทั้งนั้นแม้จะมีพื้นที่ของประเทศกว้างใหญ่ แต่เนื่องจากมีประชากรเพียง ๓.๘ ล้านคนเศษหรือประมาณหนึ่งในสามของผู้คนในเขตกรุงเทพมหานครเท่านั้น โดยสี่ในห้าของประชากรเป็นชาวยุโรป หนึ่งในเจ็ดเป็นชาวเมารีหรือชาวพื้นเมืองดั้งเดิมของเกาะ หนึ่งในสิบห้าเป็นชาวเอเซีย และอีกหนึ่งในสิบหกเป็นชาวเกาะแปซิฟิค ในภาพรวมนิวซีแลนด์จึงเป็นประเทศที่มีวัฒนธรรมค่อนข้างหลากหลาย ทั้งนี้วัฒนธรรมและแบบแผนการดำรงชีวิตส่วนใหญ่ จะได้รับอิทธิพลมาจากประเทศอังกฤษ ซึ่งมีผู้คนสูงอายุพ้นจากภาระงานหลังการเกษียณ หนีความแออัดสับสนบนเกาะอังกฤษ และแสวงหาแหล่งธรรมชาติที่สงบเงียบ ได้อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่ในครั้งแรกๆของการก่อตั้งประเทศเมื่อประมาณ ๑๕๐ ปีที่ผ่านมา ชื่อ ถนนหนทาง  แม่น้ำ อาคาร บ้านเรือน จึงจำลองรูปลักษณ์ของอังกฤษมาแทบทั้งสิ้น แต่ในส่วนของสิทธิเสรีภาพของผู้คนมีอย่างเท่าเทียมกัน ไม่เลือกกลุ่มและสีผิว บางกลุ่มเคร่งศาสนาวัฒนธรรม ขณะที่บางกลุ่มดำรงตนสบายๆอย่างสงบ สำหรับคนพื้นเมืองเผ่าเมารีแท้ที่เหลือจำนวนน้อยมาก มีวัฒนธรรมการต้อนรับอาคันตุกะแปลกถิ่นที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ โดยการใช้จมูกและส่วนเสี้ยวของใบหน้าสัมผัสหรือชนกันสืบต่อกันมา จนเมื่อ ๒– ๓ เดือนก่อนหน้านี้ ได้มีการประกาศห้ามการใช้วัฒนธรรมดังกล่าวอย่างเป็นทางการ  มิให้แสดงการต้อนรับด้วยน้ำใจไมตรีที่ดีนี้อีก เนื่องจากผลพวงการกริ่นเกรงในการแพร่ระบาดของไข้หวัดนกเป็นมูลเหตุ

            สภาพที่แจกแจงอัตถาธิบายมาข้างต้นมองดูเป็นชีวิตชีวาของผู้คนที่ดำรงตนอยู่อย่างแสนเรียบง่ายธรรมดาๆ ยามช่วงเช้า ๐๖.๓๐ – ๐๙.๐๐ น.บรรยากาศของเมืองใหญ่อย่างโอ๊คแลนด์ที่คลาคล่ำไปด้วยผู้คนที่ทะยอยออกจากเคหสถานบ้านเรือนไปประกอบกิจการอาชีพตามแหล่งประกอบการต่างๆ บ้านเรือนในยามช่วงกลางวัน จึงเงียบเชียบ มีเพียงความงามของดอกไม้หลากสี ที่สร้างสีสรรให้กับบริเวณบ้านหลังกระทัดรัดชั้นเดียวและสองชั้น ที่เรียงรายเว้นระยะห่างพอประมาณไปบนถนนที่สะอาดเอี่ยม จากฝีมือการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบทำความสะอาด ในตอนเช้าตรู่ของแต่ละวัน จวบจนช่วงเย็นหลังเลิกภารกิจการงาน ผู้คนจะกลับมาคลาคล่ำบนท้องถนนอีกครั้ง เพื่อเดินทางกลับไปพักผ่อนยังบ้านเรือนของแต่ละคน โดยผู้คนจะค่อยๆจางหายไปจากท้องถนน ทิ้งเพียงความเงียบให้กลับมาปกคลุมอาณาจักรในตัวเมือง ซึ่งนานๆครั้งจะมีคนหรือรถราสัญจรผ่านมาสักครั้ง ยกเว้นในช่วงเทศกาล จะมีการสังสรรค์เฮฮากันอย่างสุดๆ ให้เห็น ซึ่งมีเพียงครั้งเดียวที่คณะของเราได้เห็นในวันขอบคุณพระเจ้า St. Petric ผู้คนทั้งหนุ่มสาวจะแต่งกายด้วยเสื้อผ้าอาภรณ์ชุดสีเขียวหรือมีสีเขียวแซม สรวลเสเฮฮาในยามพระอาทิตย์ตก ด้วยสุราเบียร์ ร้องรำทำเพลงพูดคุยกันอย่างสนุกสนาน ยาวนานไปเกินกว่าค่อนคืน เกือบตีหนึ่งที่แยกย้ายสลายตัวหายไปบนท้องถนน....... สำหรับวินัยที่บ่งชี้ให้เห็นในเมืองใหญ่อย่างโอ๊คแลนด์บนเกาะเหนือ หรือไคร์เชิร์ตบนเกาะใต้ และเขตบริวารโดยรอบเมืองคือ หากเห็นสี่แยกไฟเขียวไฟแดงที่มีสัญญาณไฟ ผู้คนจะเคารพกติกามารยาทอย่างเคร่งครัด จากพฤติกรรมการรอสัญญาณไฟอนุญาตให้ข้ามถนน ถึงแม้ว่าบนท้องถนนจะว่างเปล่า ไม่มีรถยนต์ผ่านมาก็ตาม แม้แต่นอกเขตเมืองที่ไม่มีสัญาญาณไฟ เมื่อมีผู้คนเดินเฉียดกรายไปยังทางข้าม ส่วนตัดบนถนน รถยนต์จะชลอและหยุดให้ผู้ที่ประสงค์จะข้ามเดินผ่านไปก่อน ถ้าคนที่เดินมัวรีๆรอๆ ไม่ตัดสินใจจะข้ามหรือไม่ข้ามดีหนอ รถยนต์ก็จะหยุดอยู่อย่างนั้น รวมทั้งค้อนจนตาคว่ำ หากคนนั้นไม่ข้าม หรือหันหลังเปลี่ยนใจเดินกลับไป ซึ่งถ้าพูดกระทบตามสำนวนอย่างไทยๆ ก็คงจะเปล่งมธุวาจาว่า “เอ็งไม่ข้ามแล้วเสือกทะลึ่งมายืนตรงทางข้ามทำไมวะ ไม่รู้จักกฏกติกามารยาทบ้างหรือไง” นอกจากนี้ ตลอดระยะเวลาเกือบ ๑๐ วันในประเทศนี้ คณะของเราไม่เคยเห็นรูปร่างหน้าตาของตำรวจในดินแดนแห่งนี้เลย เห็นเพียงสถานีตำรวจอันโอ่อ่าตั้งตระหง่านอยู่เท่านั้น ซึ่งอาจเป็นสิ่งบ่งชี้ถึง ความสงบเรียบร้อยและวินัยอันดีงามของผู้คนในบ้านนี้เมืองนี้ได้ในระดับหนึ่ง

            ในมุมแห่งความสว่างที่ฉายประกายอันเจิดจรัส คงไม่อาจนับเนื่องเป็นความสะอาดบริสุทธิ์ที่ไร้มลทินได้ทั้งหมด ตามสัจจธรรมความเป็นไปบนพื้นโลกใบนี้ ในมุมสลัวที่ตัดทาบกับความสว่างของภาพแห่งความดี ยังปรากฏแหล่งรวมของอบายมุขที่พร้อมสรรพทั้งไพ่แบล็คแจ๊ค รูเล็ต โปกเกอร์ วงล้อมหัศจรรย์ สล๊อตแมชชีน อันถือเป็นคาสิโนแหล่งใหญ่ที่ตั้งอยู่บริเวณ Sky City หอสูงสัญญลักษณ์ในเมืองโอ๊คแลนด์ บนเกาะเหนือที่มีเครื่องดูดทรัพย์ รวมทั้งโต๊ะเครื่องเล่นประเภทที่มีเจ้ามือกำกับ ไม่ต่ำกว่า ๓๐๐ – ๔๐๐ โต๊ะ และมีผู้คนหมุนเวียนเข้าไปใช้บริการ ไม่ต่ำกว่าคืนละ ๖,๐๐๐ – ๘,๐๐๐ ราย จนแทบจะเป็นสถานที่ที่ไม่เคยหลับไหล ขณะที่เมืองตากอากาศอย่างไคร์เชิร์ต บนเกาะใต้ มีแหล่งอบายมุขดังกล่าวที่ย่อมลงไปสักครึ่งหนึ่ง สำหรับบริเวณใกล้เคียงห่างมาประมาณ ๒ – ๓ ช่วงตึก โดยรอบของอาณาเขตซึ่งน่าจะเชื่อได้ว่า เป็นการจัดพื้นที่ของทางราชการ ให้เป็นศูนย์บันเทิงยามค่ำคืนของคนนอนไม่หลับ มีทั้งเกิลโชว์ คาราโอเกะ การนวดแผนไหนไม่ปรากฏชัด ร้านอาหารในเงาสลัวๆ กระจายต่อเนื่องไปเป็นอิสระในแต่ละคูหาและมีแหล่งพนันย่อยๆ ผสมปนเปสลับกันไป ส่วนใหญ่จะอยู่ภายใต้การดูแลของคนเชื้อสายเอเซีย ชาวเกาหลี จีน ญี่ปุ่น ขณะที่คณะของเราพยายามสืบเสาะแสวงหาบริบททางวิชาการในส่วนลึกของสิ่งซ้อนเร้น เพื่อวิเคราะห์ไปถึงสภาพการศึกษา.....  พลันโสตประสาทของนักวิชาการยามวิกาลก็สำเหนียกเข้ากับศัพท์ภาษาของอิสตรีเพศที่เราคุ้นเคยว่านั่นคือ ภาษาไทยเปล่งๆ.อย่างแน่ชัด โดยเสียงที่ว่าเล็ดลอดออกมาจากคูหาที่ภายในมือสลัว ซึ่งเพิ่งเดินผ่านมา เท้าของเราที่ กำลังก้าวเดินต่างชะงักงัน ในขณะเดียวกันชายที่ไม่ใช่ชาวเอเซีย ไว้หนวดเคราพองาม แต่งกายแบบทะมัดทะแมงปราดเข้ามาถึงตัวและเชิญชวนให้เราเข้าไปในคูหา อันเป็นแหล่งที่มาของเสียงนั้น ความอยากรู้อยากเห็น ทำให้เราสาวเท้าก้าวตามเข้าไป ภายในคูหาดังกล่าวมีชุดรับแขกตั้งอยู่กลางห้อง ขณะที่ด้านหลังเคาน์เตอร์ พนักงานต้อนรับของแหล่งคนกลางคืนดังกล่าว คือ สุภาพสตรีคนไทยร้อยเปอร์เซ็นต์แน่นอน. คณะที่ไปด้วยต่างยินดีปรีดากับการพบกันในต่างแดนเป็นอย่างดียิ่งตามประสาไทยๆ หลังจากรวบรวมประมวลข้อมูล เพื่อการวิเคราะห์ไปหลากหลายคำถาม ....... และคำตอบที่น่าสนใจคือ ปกติผู้ประกอบอาชีพพิเศษจะมีจำนวนมากในวันพฤหัสบดีและวันศุกร์ โดยส่วนใหญ่จะเป็นแม่บ้านที่มีครอบครัว ทั้งชาวนิวซีแลนด์หลายๆเชื้อชาติ รวมทั้งชาวพื้นเมืองด้วย สุภาพสตรีไทยให้ข้อมูลยืนยันเพิ่มเติมว่า ผู้ประกอบอาชีพพิเศษดังกล่าวเป็นคนในประเทศนั้นล้วนๆ ในสนนราคา ๑๖๐ เหรียญต่อครั้ง ที่มีการประสานการปฏิบัติภารกิจและกิจกรรมที่เป็นภารกิจตามแต่จะตกลงกัน ไม่ว่าจะเป็นการจับเส้น คลายเส้น นวดเฟ้น หรืออื่นๆ......ขณะที่บุรุษซึ่งเชื้อเชิญเราเข้ามาครั้งแรก สามารถพูดไทยได้เล็กน้อย และทราบต่อมาภายหลังว่า เป็นเจ้าของกิจการแห่งนี้ มีภรรยาเป็นคนไทย ได้แสดงน้ำใจไมตรีต่อคณะเรา เมื่อได้ยินว่าเสมือนเราให้ความสนใจในกิจการของเขา จึงเสนอส่วนลดให้ด้วยราคา ๑๔๐ เหรียญ ซึ่งคงเนื่องมาจากอิทธิพลของคณะเราเป็นเพื่อนเขยร่วมชาติที่เกี่ยวดองในข้างภรรยาเขา เราจึงต้องขอบอกขอบใจในความเอื้อเฟื้อดังกล่าว และกล่าวอำลามาด้วยมาดลีลาท่าทางที่เสแสร้งหรือจริงๆก็ไม่ทราบว่า อาลัยอาวรณ์เสียเหลือเกิน เพราะในเวลานั้นมีสาวๆสวยๆ มาร่วมวงสนทนาอยู่หลายคน พร้อมกับกล่าวอ้อมๆแอ้มๆ ว่า See you tomorrow  บ๊าย บายนะจ๊ะ

            คณะของเราถกเถียงและถกแถลงในวงสนทนาด้วยแง่มุมต่างๆ ที่พบเห็นมา พร้อมทั้งตั้งปุจฉาเพื่อเจาะลึกในเชิงวิชาการว่า “รอบรั้วการศึกษา”ของนิวซีแลนด์ จะเป็นอย่างไรหนอ?