งามอย่างไทย (การแสดงความเคารพ) ต่อ

มารยาทไทย(การกราบ)

สวัสดีครับ ครั้งที่แล้วได้นำเสนอ"งามอย่างไทย" ที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของพวกเราทุกคน นั่นก็คือมารยาทไทย ที่เกี่ยวกับการแสดงความเคารพ เรื่องการไหว้  คราวนี้จะนำเสนอเรื่องการกราบ

    การกราบ (อภิวาท) เป็นการแสดงความเคารพด้วยวิธีนั่งประนมมือขึ้นเสมอหน้าผากแล้วน้อมศีรษะ ลงจรดพื้นหรือจรดมือ ณ ที่ใดที่หนึ่งแล้วน้อมศีรษะลงบนมือนั้น เช่น กราบลงบนตักก็อนุโลมถือว่าเป็นกราบ ถ้าหมอบแล้วน้อมศีรษะจรดมือที่ประนมถึงพื้นเรียกว่า หมอบกราบ     การกราบมี ๒ ลักษณะ คือ การกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์ และการกราบผู้ใหญ่

๑. การกราบแบญ จางคประดิษฐ์ ใช้กราบพระรัตนตรัย ได้แก่ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ การกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์    หมายถึง การที่ให้อวัยวะทั้ง ๕ คือ เข่าทั้ง ๒ มือทั้ง ๒ และหน้าผากจรดพื้น การกราบจะมี ๓ จังหวะ และจะต้องนั่งอยู่ในท่าเตรียมกราบ

ท่าเตรียมกราบ

ชาย นั่งคุกเข่าปลายเท้าตั้ง นั่ง บนส้นเท้า มือทั้งสองวางบนหน้าขาทั้ง สองข้าง (ท่าเทพบุตร)

หญิง นั่งคุกเข่าปลาย เท้าราบ นั่งบนส้นเท้า มือทั้งสองวางบน หน้าขาทั้งสองข้าง (ท่าเทพธิดา)

จังหวะ ที่ ๑ ( อัญชลี) ยกมือขึ้นประนมระหว่างอกปลายนิ้วชิดกันตั้งขึ้นแนบตัวไม่กางศอก

จังหวะที่ ๒ (วันนา) ยกมือขึ้น พร้อมกับก้มศีรษะ โดยให้ปลายนิ้วชี้จรดหน้า ผาก

จังหวะที่ ๓ (อภิวาท) ทอดมือลง กราบให้มือและแขนทั้งสองข้างลงพร้อมกัน มือคว่ำห่างกันเล็กน้อยพอให้หน้าผากจรด พื้นระหว่างมือได้

ชาย ให้กางศอกทั้งสอง ข้างลงต่อจากเข่าขนานไปกับพื้น หลังไม่โก่ง

หญิง ให้ศอกทั้งสองข้างคร่อมเข่าเล็กน้อย

ทำสามจังหวะให้ครบสามครั้ง แล้วยก มือขึ้นจบโดยให้ปลายนิ้วชี้จรดหน้าผาก แล้วปล่อยมือลง การกราบไม่ควรให้ช้าหรือเร็วเกินไป(ไม่ต้องเอามือมาพักที่อกอีก)

๒. การกราบผู้ใหญ่ ใช้ กราบผู้ใหญ่ที่มีอาวุโส รวมทั้งผู้มีพระ คุณได้แก่ พ่อ แม่ ครูอาจารย์ และผู้ที่เราเคารพ กราบเพียงครั้งเดียว โดยที่ผู้กราบทั้งชาย และหญิงนั่งพับเพียบ   ทอดมือทั้งสองข้างลงพร้อมกัน ให้แขนทั้งสองคร่อมเข่าที่อยู่ด้าน ล่างเพียงเข่าเดียว มือประนม ค้อมตัวลงให้หน้าผากแตะส่วนบนของมือที่ประนม ในขณะกราบ ไม่ควรกระดกนิ้วหัวแม่มือขึ้นรับหน้าผาก

 การคำนับ ให้ยืนตรง มือปล่อยไว้ข้างลำตัวค้อมศีรษะเล็กน้อย การคำนับนี้ส่วนมากเป็น   การปฏิบัติของชาย แต่ให้ใช้ปฏิบัติได้ทั้งชาย และหญิงเมื่อแต่งเครื่องแบบและไม่ได้สวมหมวก  

สำหรับคราวนี้ขอนำเสนอแค่นี้ก่อนนะครับ คราวหน้าจะนำเรื่อง เกี่ยวกับการแสดงความเคารพพระมหากษัตริย์ มาเสนอนะครับ ....

 

[ภัทรานิษฐ์]

ชื่นชมในการอนุรักษ์วัฒนธรรมไทย

จะคอยติดตามตอนต่อไปนะ

และ

 

[เดชา]

ขอบคุณครับ สำหรับการแนะนำ แวะมาเยี่ยมชมครับ