เรื่องราวน่ารู้จากกรมประมง

"อาหารเพื่อชีวิตจากทะเล" Food for Life

      การประมงโดยการจับจากธรรมชาติตั้งแต่ปี  พ.ศ. 2536-2545 ทำรายได้ให้กับประเทศปีละกว่า  3 หมื่นล้านบาท  การประมงแบ่งเป็นการประมงพื้นบ้านและการประมงพาณิชย์  การประมงพื้นบ้านซึ่งมีมากว่า 63% ในทวีปเอเชีย  และเกือบทั้งหมดในประเทศที่กำลังพัฒนา  สัตว์น้ำที่จับมากรองลงมาจากปลาได้แก่  กุ้งและหมึก  และปริมาณสัตว์น้ำที่จับได้น้อยลงอย่างเห็นได้ชัด  คือกุ้ง  เนื่องจากสัตว์น้ำมีมากมายกว่า 1,000 ชนิด  เครื่องมือที่ใช้จึงมีค่อนข้างมาก  การประมงในประเทศไทยกว่า 90% เป็นการใช้เรือทำการประมง  และเลือกใช้เครื่องมือผิดวิธีทำให้ทรัพยากรร่อยหรออย่างรวดเร็วและคิดเป็นมูลค่าทางเศรษฐกิจปีละหลายล้าน  เครื่องมือการประมงที่จัดอยู่ในประเภททำลายล้างมีดังนี้

    1.  อวนรุน  แบ่งเป็นเรืออวนรุนขนาดใหญ่และขนาดเล็ก  ที่อวนรุนสร้างความเสียหายได้มากเนื่องจาก  จับได้ภายในรัศมีกว้างถึง 3 กิโลเมตรจากชายฝั่ง  ตาอวนมีความถี่มาก 5 มม.-1.5 มม.  ทำได้มากครั้งและนานในหนึ่งวัน  ในเวลา 1 ปีใช้อวนรุนได้ถึง 8 เดือน

     2.  อวนลาก  แบ่งเป็น 4 ประเภท

          2.1  อวนลากเดี่ยว  มีเครื่องยนต์ลำเดียวและทำการประมงได้ตลอดปี

          2.2  อวนลากคู่  มีเครื่องยนต์ 2 ลำ  ทำการประมงได้ตลอดปี

          2.3  อวนลากคานถ่าง  เหมือนอวนลากเดี่ยวแต่ใช้เพียงเรือหางยาวขนาดเล็ก  เป็นเรือประมงน้ำตื้น  และเน้นจับปลาขนาดเล็ก

          2.4  อวนลากแคระ  คล้ายเรืออวนลากเดี่ยวและเรืออวนลากคานถ่างแต่มีขนาดเล็ก  อวนมีความยาวกว่า  เน้นการจับกุ้งป็นหลัก

     3.  อวนล้อมหิน  เป็นอวนสี่เหลี่ยมผืนผ้ายาวเน้นทำงานกลางวัน  น้ำลึก 1-10 ม.

     4.  เรืออวนล้อมจับปลากระตัก  ทั้งประเภทออกหากลางวันและกลางคืน  เรือเวลากลางคืนแบ่งได้  ดังนี้

          4.1  เรืออวนล้อมปั่นไฟปลากระตัก ประกอบด้วยเรือแม่ 1ลำ  และเรือปั่นไฟ 1-3 ลำ  เน้นการประมงน้ำลึก 20-45 ม.

          4.2  เรืออวนช้อนปลากระตักปั่นไฟ  จับปลาในลักษณะช้อนโดยฉุดเชือกผูกหัวมุมอวน  และตักปลาใส่เรือ

          4.3  เรืออวนครอบปลากระตักปั่นไฟ  เป็นอวนรูปกล่องสี่เหลี่ยมเปิดด้านบน  อวนตาถี่  5 มม.  จับโดยรั้งอวนสี่ด้านที่ผิวน้ำแล้วครอบลงไป  กว้านเชือกปิดห่วงด้านล่าง

ข้อควรรู้/สถานการณ์น่าสนใจ 

• จำนวนครึ่งหนึ่งของปลาที่จับทั่วโลกมาจากชาวประมงพื้นบ้าน 90% ที่จับปลาเพื่อการดำรงชีวิต
• 95%  ของปลาที่จับเป็นอาหาร  หรือ 80 ล้านตัน  มาจากบริเวณรอบชายฝั่งทะเล
• ประชากรมากกว่า 300 ล้านคน  รับประทานอาหารจากทะเล  และจะเพิ่มขึ้นกว่า 700 ล้านคนในอีก 20 ปีข้างหน้า 
• กลุ่มชาวประมงพื้นบ้านกำลังถูกคุกคามจากการทำประมงสมัยใหม่ที่ผิดกฎหมายและขาดการควบคุม
• มากกว่า 70% ของการประมงในโลกจับปลาเกินจำนวน  ซึ่งในอนาคตอาจมีไม่เพียงพอ
• จำนวนปลาใหญ่ที่ล่าเพื่อการค้าทั้งหลาย  จะลดลงมากกว่า 90% ในทศวรรษหน้า
• การประชุมระดับโลกได้มีข้อตกลงให้ภายในปี  พ.ศ.2558 ต้องทำให้จำนวนปลามีมากเพียงพอที่จะรองรับกับจำนวนประชากรมนุษย์  เป็นภารกิจเร่งด่วน
• หยุดการประมงที่ขาดการควบคุม,  ผิดกฎหมายและใช้เครื่องมือไม่ถูกต้องและไม่เหมาะสม
• รัฐบาลมักทุ่มงบประมาณรวมกันทั่วโลกกว่า 15-20 พันล้านเหรียญสหรัฐ  ในการประมง  ทำให้ทรัพยากรทางทะเลร่อยหรอลงเรื่อยๆ
• การจับปลาอย่างไม่ถูกวิธีได้ทำลายสิ่งมีชีวิต  และที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตใต้ทะเล
• ในแต่ละปี  การจับปลาอย่างผิดกฎหมายครอบคลุมพื้นที่กว่า 80 ไมล์
• ปลาฉลามกว่า  100  ล้านตัว  ถูกล่าเพื่อนำเนื้อและครีบมาเป็นอาหาร  โดยเฉพาะหูฉลาม  ซึ่งนักล่าเพียงแค่ตัดครีบและโยนตัวลงทะเล  ซึ่งฉลามจะเสียเลือดจนตาย
• สถิติการจับปลาทั่วโลก  โดยการใช้เครื่องมือแบบไม่เลือก  มีจำนวนกว่า 200 ล้านตันต่อปี
• การจับกุ้งทะเลคิดเป็น 2% ของอาหารทะเลทั่วโลก  แต่เป็น 1 ใน 3 ของการจับทั้งหมด

สิ่งที่เราทำได้

• ไม่ทำการประมงที่ใช้เครื่องมือผิดวิธี  ผิดกฎหมาย
• ไม่จับสัตว์น้ำในฤดูวางไข่
• มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาทรัพยากรทางทะเล