ผลิตภัณฑ์สุขภาพ นักวิชาชีพ และ ความรับผิดชอบต่อสังคม (ตอนที่ ๑)
โฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพ ออกมามากเหลือเกิน คนเชื่อไปซื้อมาบริโภค คนขายร่ำรวย คนซื้อส่วนมากไม่ได้มีเงินมากมาย แต่ก็ยังเจียดเงินไปซื้อมากิน
ฉันไม่รู้ว่าศัพท์ทางการเรียกสินค้าฟุ่มเฟือย โฆษณาเกินจริง เหล่านี้ว่าอย่างไร
- ซุปไก่สกัด ที่กลายเป็นกระเช้าเยี่ยมคนไข้ยอดนิยม แต่คนไข้มักไม่กิน เพราะมันเหม็นคาว และกำลังจับกลุ่มวัยรุ่น นัยว่าดื่มแล้วฉลาด เรียนเก่ง
- รังนกขวด ราคาแพง แต่ไม่มีใครรับรองว่า น้ำลายนกในขวดมีสารอาหารคุ้มค่ากับราคาแค่ไหน ถูกทำให้เป็นตัวแทนความรัก ความผูกพัน และกลายเป็นกระเช้าเยี่ยมไข้ยอดนิยมอีกอย่าง
อยากขอร้องว่า เลิกซื้อกระเช้าแบบนี้ไปเยี่ยมคนไข้ เยี่ยมคนที่คุณรักเถอะ เพราะ คนไข้ และคนที่คุณรักมักไม่กิน มันไม่มีประโยชน์ ไม่คุ้มเงิน โปรดกรุณาเอาเงินก้อนใหญ่นั้นไปซื้อ ผลไม้ นมจืดพร่องไขมัน น้ำผลไม้ ขนมเจ้าอร่อยๆ ที่คนไข้กินได้ ใครๆ ก็กินได้ ไปฝากแทน จะคุ้มค่ากว่า มีรสนิยมมากกว่าจ้า...
- นมเด็กที่ผสมสารชื่อแปลกๆ และน้ำมันปลา ฉันไม่รู้ว่ามันบำรุงสมองตรงไหน แต่โฆษณาว่ากินแล้วลูกจะฉลาด ทำหนัง animation ได้ ฉันว่า คนสมัยก่อนก็ฉลาดๆ ทั้งที่ไม่ได้กินนมสูตรพิเศษอะไร กินแต่นมแม่ กับน้ำข้าว กล้วยน้ำว้า
มูลค่าตลาดนมเด็กทุกวันนี้มากกว่า ๑๒,๐๐๐ ล้านบาท ฉันไม่รู้ว่ามีคำแนะนำดีๆในการเลือกซื้อนมบ้างหรือเปล่า หรือให้แม่ซื้อตามโฆษณา
- ซอยเป็บไทด์ โฆษณาชิ้นนี้ฉลาดมาก ที่ไปอ้างอิงการที่บริษัทได้ไปจัดบูธให้ความรู้เรื่องสมองในงานประชุมวิชาการคณะแพทยศาสตร์ ม.เชียงใหม่ ต่อด้วยการโฆษณาผลิตภัณฑ์อาหารเสริมของตัวเองว่าบำรุงสมอง เป็นการตัดต่อ ๒ เรื่องที่แนบเนียน พาให้คนดูคล้อยตามได้ว่า คณะแพทย์ศาสตร์เชียงใหม่สนับสนุนผลิตภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์นี้บอกว่า สินค้าเขามีสารอาหารพิเศษที่ไม่มีในน้ำนมถั่วเหลือง
ฉันไม่รู้ข้อเท็จจริง ไม่เชื่อ ไม่ซื้อกิน ฉันขอกินนมถั่วเหลือง เพราะถูกกว่า สดกว่า และได้อุดหนุนร้านเล็กๆ
- น้ำรักษาโรค ที่ตั้งชื่อเรียกภาษาฝรั่ง หลายยี่ห้อ โฆษณาอ้างอิงว่ารักษาโรคนั้นโรคนี้ได้ ไม่รู้ว่าทำไมจึงกล้าอ้างแบบนั้น
ลูกสาวคนไข้เอาขวดน้ำวิเศษรักษาโรค ขวดกระจิ๊ดเดียว 800 บาท มาถามหมอว่าให้แม่กินน้ำนี้ดีมั๊ย หมอตอบว่า “อย่าไปกินเลยครับ เก็บเงินไปซื้ออาหารอร่อยๆ ที่แม่ชอบมาให้กินดีกว่าครับ” เธอบอกว่า “คนขายบอกว่ากินแล้วช่วยลดน้ำตาล ลดความดัน” หมอตอบว่า “อย่าไปเชื่อครับ”
- กาแฟลดความอ้วน ออกมาตั้งหลายยี่ห้อ ขายดีเหลือเกิน คนไข้มาถาม เราก็ได้แต่แนะนำให้ควบคุมอาหาร ลดน้ำหนัก ซึ่งเป็น “หลักคิด” ที่เป็นวิทยาศาสตร์ และปลอดภัย แต่คนไข้มักไม่เชื่อ นี่ไงอิทธิพลโฆษณา
อ.ย. เคยประกาศว่า ใครเห็นกาแฟที่โฆษณาว่าลดความอ้วนได้ ให้แจ้ง จะดำเนินคดี พวกนี้ฉลาดกว่า แปลงโฉมใหม่ เป็นโฆษณาที่ให้กำลังใจคนอ้วนลุกขึ้นมาทำอะไรสักอย่างที่ดีๆ เพื่อตัวเอง เราก็จับเขาไม่ได้
ฉันอยากบอกว่า ดูโฆษณา แล้วต้องคิดมากขึ้น ไตร่ตรองมากขึ้น ก่อนเชื่อ เพราะนักคิดโฆษณาสมัยใหม่ฉลาดหลักแหลมมาก เพราะเขาเป็นมืออาชีพด้านโฆษณา
ในฐานะเป็นบุคลากรสุขภาพ เชื่อมั่นในองค์ความรู้ที่อธิบายได้ชัด ฉันเชื่ออย่างนี้ค่ะ
- สารอาหารที่ดีที่สุด คือ สารอาหารที่ได้จากอาหารธรรมชาติ
- เราจะกินสารอาหารที่สังเคราะห์ เมื่อเราไม่อยู่ในภาวะที่กินอาหารปกติได้ เช่น ป่วยหนัก กินไม่ได้ และต้องสั่งใช้โดยนักวิชาชีพด้านสุขภาพจริงๆ
- สารอาหารสังเคราะห์ มีราคาแพงเพราะกระบวนการผลิต และค่าโฆษณา ไม่คุ้มค่าที่จะซื้อมากินบำรุง กินอาหารสดจากธรรมชาติดีที่สุด
- ผลิตภัณฑ์อาหารเสริมสุขภาพที่โฆษณานั้น ตราบใดที่ยังไม่มีการพิสูจน์รับรองทางการแพทย์ที่เป็นทางการว่ามีคุณค่าต่อสุขภาพจริง จงอย่าเชื่อ
- การโฆษณา คือ สุดยอดศิลปะการชวนเชื่อ จงเชื่อเพียงครึ่งเดียว และ หาความรู้จากผู้รู้ ก่อนตัดสินใจ
- เครื่องหมาย อ.ย. เชื่อได้ แต่ต้องไตร่ตรอง ผลิตภัณฑ์ขึ้นทะเบียนกับ อ.ย. เพื่อให้ได้เลขมาแปะข้างขวด แต่เวลาไปขาย ไปแอบอ้างว่ารักษาโรค อ.ย. ก็ไม่รู้จะไปไล่เอาผิดยังไง เพราะเป็นคำพูดจากปากคนขาย
- วิตามินบางอย่างที่ราคาแพง เช่น วิตามินอี ทางการแพทย์ก็ไม่สามารถพิสูจน์ว่ารักษาโรคได้ จึงไม่อนุญาตให้เบิก วิตามินตัวถูกๆ อีกหลายตัวก็ไม่ให้เบิก อยากกินก็ต้องจ่ายเงินเอง
- พิจารณาความน่าเชื่อถือของข้อมูลจากแหล่งที่ให้ข้อมูล เช่น หน่วยงานราชการที่เกี่ยวกับสุขภาพโดยตรงย่อมน่าเชื่อถือว่างานแถลงข่าวที่จัดโดยเจ้าของผลิตภัณฑ์
ขออนุญาตเก็บประเด็นสำคัญตามชื่อบันทึกไปเขียนต่อในตอนที่ ๒ ค่ะ
พุธที่ ๒๕ พย. ๒๕๕๒
ความเห็น (1)
- การศึกษาสอนให้เป็นคนเก่ง แต่ไม่สอนให้เป็นคนดี คนในสังคมเอาแต่ประโยชน์ ใครจะเป็นอย่างไรช่าง ไม่รู้จะดีขึ้นได้อย่างไร เพราะคนโฆษณาทำงานกันอย่างเข้มแข็ง ในขณะที่คนรับฟังคำโฆษณาก็เชื่อกันง่ายจังเลย..
- เป็นบันทึกที่มีประโยชน์มากครับ