สุขภาพช่องปากมีความสัมพันธ์กับสุขภาพร่างกาย การดูแลสุขภาพช่องปากให้ดีจึงมีผลต่อการมีสุขภาพกายที่ดีด้วย แต่ปัญหาสุขภาพช่องปากนั้นไม่ได้มีสาเหตุเกิดจากภายในช่องปากเพียงอย่างเดียว แต่มีตัวปัญหาซึ่งเกิดจากสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันด้วย ยกตัวอย่างเช่นโรคฟันผุซึ่งเป็นปัญหาในช่องปากที่พบได้ทั่วไป ก็มีปัจจัยร่วมหลายๆ อย่างที่ส่งเสริมให้เกิดโรคนอกเหนือไปจากเชื้อโรคในช่องปาก เช่น อาจมาจากตัวบุคคลเองที่ขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องของสุขภาพช่องปากและการทำความสะอาดช่องปากของตนเอง การอยู่ในครอบครัวที่ขาดการดูแลเอาใจใส่ หรือ สภาพความเป็นอยู่ของครอบครัวที่ไม่เอื้อต่อการใส่ใจสุขภาพช่องปาก นอกจากนี้สื่อโฆษณาเกี่ยวกับอาหารและเครื่องดื่มก็มีอิทธิพลอย่างมากในสังคมปัจจุบัน สภาพเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรมต่างๆ ล้วนมีส่วนที่ทำให้เกิดโรคได้เช่นกัน
จากสภาพสังคมเศรษฐกิจในปัจจุบันพบว่า ค่านิยมของการดื่มเหล้าสูบบุหรี่ในปัจจุบันนั้น ได้ลุกลามไปยังกลุ่มเยาวชน อันเนื่องมาจากการเห็นผู้ใหญ่เป็นตัวอย่าง ตามสื่อต่างๆ หรือจากภายในชุมชนของตนเอง และหากมองในภาพรวมของสังคมระดับประเทศก็พบว่า มีประชากรที่ดื่มเหล้าสูบบุหรี่เป็นจำนวนมาก ทั้งที่รู้ถึงโทษของเหล้าและบุหรี่ก็ยังเสพ แต่ก็มีบางส่วนที่ยังไม่รู้ถึงโทษของเหล้าและบุหรี่ ทำให้ประชากรกลุ่มนี้เสี่ยงต่อการเป็นโรคร้ายแรงมากขึ้น ทำให้คุณภาพชีวิตของคนในสังคมเสื่อมลง และมีผลกระทบต่อระบบต่างๆ ของสังคม จนกลายเป็น ปัญหาสังคมในที่สุด
ดังนั้นหากเราวางรากฐานเรื่องสุขภาพและสุขภาพช่องปากแก่สังคมพร้อมกับการสอดแทรกความรู้เรื่องโทษของการดื่มเหล้าสูบบุหรี่ ในรูปแบบที่เหมาะสมกับสังคมนั้นๆ เพื่อให้คนในสังคมได้ตระหนักเห็นว่า เรื่องของสุขภาพนั้น เป็นเรื่องที่ทุกคนมีส่วนร่วมในการรับผิดชอบ แล้วปรับเปลี่ยนปลูกฝังพฤติกรรมเสียใหม่ อาจจะทำให้ปัญหาสุขภาพในช่องปากและการดื่มเหล้าสูบบุหรี่นั้นลดน้อยลงและคนในสังคมโดยเฉพาะเด็กและเยาวชนก็จะมีสุขภาพที่ดีอีกด้วย
ทางสโมสรนักศึกษาคณะทันตแพทยศาสตร์จึงได้คิดที่จะกระตุ้นความสนใจของเด็กและเยาวชนให้หันมาสนใจเรื่องสุขภาพและสุขภาพช่องปากมากขึ้น โดยจัดกิจกรรมที่สนุก เน้นการมีส่วนร่วมของประชาชนหลากหลายวัย สอดแทรกไปกับความรู้ต่างๆ เพื่อให้เด็กและเยาวชนได้รู้สึกว่าเรื่องต่างๆเหล่านี้ไม่ได้ไกลตัวและยากอย่างที่คิด และเพื่อให้เยาวชนที่เข้าร่วมกิจกรรมสามารถนำความรู้และประสบการณ์ไปเผยแพร่ยังกลุ่มเพื่อนตลอดจนผู้ใกล้ชิดต่อไป
ขั้นตอน / กิจกรรมของโครงการ
กิจกรรม (ตามลำดับก่อนหลัง) |
ช่วงเวลาดำเนินการ |
1. ประชุมเพื่อกำหนดสถานที่ วางแผน กำหนดกิจกรรมที่จะจัดขึ้น ติดต่อผู้สนับสนุนและหน่วยงานต่าง
|
วันที่ 1 - 15 ตุลาคม พ.ศ.2552 |
2. เตรียมงานต่างๆ เช่น จัดทำบอร์ดให้ความรู้เกี่ยวกับสุขภาพช่องปากเตรียมอุปกรณ์สำหรับกิจกรรมต่างๆ จัดเตรียมสถานที่,พิธีการและการแสดง เป็นต้น |
วันที่ 16 - 30 ตุลาคม พ.ศ. 2552 |
3. ทำการคัดเลือกผู้เข้าประกวดกิจกรรม “หนูน้อยฟันสวย ครั้งที่ 20” ณ คณะทันตแพทยศาสตร์ มช. โดยมีกิจกรรมดังนี้ - ลงทะเบียนการประกวด “หนูน้อยฟันสวย ครั้งที่ 20” - ตรวจสุขภาพช่องปากเพื่อคัดเลือกผู้ผ่านเข้ารอบ (รอบเช้า) - พักรับประทานอาหารกลางวัน - ตรวจสุขภาพช่องปากเพื่อคัดเลือกผู้ผ่านเข้ารอบ (รอบบ่าย) * แจกอาหารว่าง + นม ให้กับน้อง ๆ ที่มาทำการคัดเลือกทุกคน |
วันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2552
เวลา 09.00–09.30 น. เวลา 09.30–12.00 น. เวลา 12.00–13.00 น. เวลา 13.00–15.00 น. |
4. จัดกิจกรรม ฟันสวยยิ้มใส ครั้งที่ 20 ตอน “เด็กไทยห่างไกลเหล้าบุหรี่” ณ ศูนย์การค้าเซ็นทรัลพลาซ่า เชียงใหม่ แอร์พอร์ท อำเภอ เมือง จังหวัด เชียงใหม่ โดยมีกิจกรรมต่างๆที่จัดขึ้นตามจุดประสงค์ของโครงการ ได้แก่ - พิธีเปิดโดยคณบดีคณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ -
การแสดงต่างๆ และละครส่งเสริมสุขภาพช่องปาก
- การร่วมลงนามในปฏิญญาต่อต้านการดื่มเหล้าสูบบุหรี่ |
วันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ.2552 ตั้งแต่ เวลา 10.30 - 18.00 น. |
5. ประชุมเพื่อสรุปผลการจัดกิจกรรม |
วันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ.2552 |
สรุปผลประเมินโครงการโรงเรียนทันตแพทย์สร้างสุข
1. หลักการและเหตุผลโครงการ
(สอดคล้องกับกรอบประเด็นหลัก น่าสนใจ เป็นประโยชน์ เป็นไปได้ ฯลฯ)
โปรดปรับปรุง
ข้อคำถาม / ข้อเสนอแนะ
1.1 กิจกรรมนี้เป็นกิจกรรมที่คณะจัดขึ้นเป็นประจำ ในการขอสนับสนุนจาก ทพ.สส. จำเป็นต้องระบุ “การต่อยอด” จากรูปแบบเดิม มิฉะนั้น จะไม่สามารถอนุมัติได้ตามมติของคณะกรรมการบริหารแผนงานฯ
1.2 ที่ระบุถึงความเชื่อมโยงระหว่างสุขภาพช่องปากกับโรคทางระบบที่นั้น แม้จะเป็นการทำให้เกิดความเข้าใจแนวคิดสุขภาพองค์รวม หากแต่ควรคิดต่อไปว่าจะทำอย่างไรจึงจะทำให้ประชาชนที่เข้าร่วมงานรู้จักส่งเสริมสุขภาพตนเองในลักษณะองค์รวมด้วย ไม่ใช่แค่รู้อย่างเดียว
2. วัตถุประสงค์ของโครงการ (เป็นไปได้ วัดได้ สอดคล้องกับหลักการและเหตุผล)
โปรดปรับปรุง
ข้อคำถาม / ข้อเสนอแนะ
2.1 วัตถุประสงค์ข้อ 2 ควรปรับเป็น
เพื่อให้ประชาชนได้รับความรู้ความเข้าใจของการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเอง (ตัดเกิดความตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพช่องปากและสนใจการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองมากขึ้น)
ปรับตัวชี้วัดความสำเร็จวัตถุประสงค์ข้อ 2
เพิ่มข้อ 2.1 จำนวนประชาชนได้รับความรู้ความเข้าใจการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเอง
ปรับข้อ 2.1 เป็นข้อ 2.2 จำนวนผู้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก
ตัดข้อ 2.2 เดิมออก เพราะการวัดผลความตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพช่องปากและสนใจการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองมากขึ้น ไม่น่าจะวัดได้
วัตถุประสงค์ข้อ 3-5 เป็นไปได้ วัดได้ สอดคล้องกับหลักการและเหตุผล
3. ตัวชี้วัดและวิธีการประเมิน (สมเหตุสมผล ตรงประเด็น เป็นไปได้)
โปรดปรับปรุง
ข้อคำถาม / ข้อเสนอแนะ
3.1 เป็นไปได้หรือไม่ที่จะติดตามผลว่าประชาชนที่เข้าร่วมงานได้นำความรู้จากการชมงานครั้งนี้ไปใช้เพียงใด อย่างไรบ้าง
4. วิธีการดำเนินโครงการ (เน้น participation, empowerment)
โปรดปรับปรุง
ข้อคำถาม / ข้อเสนอแนะ
4.1 ยังไม่เห็นความชัดเจนว่าการจัดนิทรรศการนี้ มีกิจกรรมใดที่จะทำให้นศ. หรือประชาชนเห็นความเชื่อมโยงของสุขภาพช่องปากกับสภาพสังคม ครอบครัว และสามารถนำไปออกแบบกิจกรรมที่จะส่งเสริมให้ประชาชนมีสุขภาพช่องปากที่ดี ดังที่เขียนไว้ในหลักการฯ เนื่องจากส่วนนี้เป็นส่วนที่จะเสริมความเข้าใจแก่นิสิตทพ. และบุคลากรของคณะในเรื่องการนำแนวคิดสุขภาพองค์รวมไปใช้
4.2 โปรดเสนอแนวทางที่เป็นรูปธรรมของการนำปฏิญญาต่อต้านเหล้า บุหรี่ไปขยายผลต่อ โดยในส่วนนี้สามารถของบประมาณสนับสนุนเพิ่มได้
5. วิธีการสังเคราะห์องค์ความรู้ (ใช้วิจัย KM ประชุม ฯลฯ)
โปรดปรับปรุง
ข้อคำถาม / ข้อเสนอแนะ
5.1 ขอให้มีการสรุป “บทเรียน” ของกิจกรรมครั้งนี้ (ในแง่การเปลี่ยนแปลงทัศนคติของผู้จัดและผู้เข้าชมงาน) เขียนเป็นเรื่องเล่าไว้ใน gotoknow.org/blog/ismile เพื่อแลกเปลี่ยนในวงกว้าง
6. งบประมาณ (ประหยัด สมเหตุสมผล มีประสิทธิภาพ ฯลฯ)
โปรดปรับปรุง
ข้อคำถาม / ข้อเสนอแนะ
6.1 อาจปรับเพิ่มเติมตามกิจกรรมที่เสนอไว้ในข้อ 4.
6.2 กิจกรรมนี้น่าจะเป็นกิจกรรมที่คณะจัดขึ้นทุกปี จึงอยากให้มีการสนับสนุนงบประมาณจากคณะด้วย