สื่อเพลงจริยศึกษา

การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม ๑๓ ประการ

 

 

         เพลงเป็นสื่อปรุงแต่งอารมณ์ ความรู้สึกของมนุษย์มาตั้งแต่แรกเกิด บทเพลงที่ดีมีคุณค่าย่อมสามารถช่วยปรุงแต่งนิสัยของมนุษย์ และพามนุษย์ให้ดำเนินไปตามครรลองที่ถูกต้อง

         ดังนั้นการสร้างสื่อเพลงนี้ จึงมุ่งหวังเพื่อการปรุงแต่ง อบรม และปลูกฝังคุณธรรมทั้ง ๑๓ ประการ โดยมุ่งหมายให้ใช้เป็นสื่อในการเรียนการสอน ทั้งเป็นสื่อนำ สื่อปฏิบัติกิจกรรม และเป็นสื่อสรุปบทเรียนในวิชาจริยศึกษา

         ผู้แต่งขอขอบคุณผู้ประพันธ์ทำนองเพลงที่เลือกมาใช้เป็นทำนองในการแต่งบทร้อง  ขอขอบคุณผู้ช่วยศาสตราจารย์สนั่น  มีขันหมาก ที่กรุณารับเป็นผู้เชี่ยวชาญให้คำปรึกษา แนะนำเกี่ยวกับการสร้างบทเพลง  ขอขอบคุณอาจารย์นิรมล  รัตนายน  อาจารย์บุญรัตน์  บุญยศ และอาจารย์สมมาศ  มาลี ที่กรุณาให้ข้อแนะนำ ส่งเสริมในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน และสนับสนุนในด้านต่างๆ มา ณ โอกาสนี้

                                                                                   ไชยญาณ  บุญยศ : ผู้ประพันธ์เนื้อร้อง

 

๑. ความใฝ่รู้

         การแสวงหาความรู้อยู่เสมอเป็นการเพิ่มพูนสติปัญญา  ทำให้เป็นคนมีเหตุผล มีความรับผิดชอบและใจในตนเอง

ชื่อเพลง หนังสือเพื่อนเรา  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงน้ำค้างเดือนหก : สุรพล  สมบัติเจริญ

         หนังสือเป็นสื่อความรู้  เมื่อเราได้ดูจะได้รู้กระบวนวิชา  มีสารพัดที่เรานั้นปรารถนา  เมื่อเราพากเพียรพกพาเป็นสุขอุราสำราญ

         หนังสือเป็นเพื่อนอย่างดี  พกไปทุกที่เปรียบดังมีเพื่อนคุยทุกวัน  โลกความรู้เฟื่องฟูขึ้นอย่างสร้างสรรค์  ทุกคนทำได้เหมือนกันหยิบอ่านง่ายดายเสียจริง

         อ่านประจำได้ความรู้  อย่าคิดมัวเฉยนิ่งอยู่ใฝ่รู้เถิดชายหญิง  อ่านเรื่อยไปอย่าได้ละทิ้ง  เรียนรู้ได้เองอ้างอิงทุกสิ่งสมปอง

         หนังสือช่วยสร้างปัญญา  ทุกคนรู้ค่าปรารถนามีไว้ครอง  อยู่วัยใดผู้ดีหรือไพร่ไม่หมอง  ขอเพียงอ่านคิดไตร่ตรองรับรองอนาคตไกล

 

 

๒. ความขยัน

         ความขยันหมั่นเพียร ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคช่วยให้ประสบความสำเร็จในชีวิต

ชื่อเพลง กากับเหยือกน้ำ  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงไม่มีเวลาไปหาเมียน้อย : ยอดรัก  สลักใจ

         เจ้ากาบินไกลดูคล้ายเหนื่อยล้า  แต่เช้าบินมาลู่ลมไร้เหยื่อลงท้อง  หันมองรอบกายไม่พบเหยื่อที่หมายปอง  หิวจนแสบท้องหมั่นมอง โถ! ยังไม่มี

         เจ้ากาโรยแรงฝ่าแสงแดดร้อน  ด้วยหิวริดรอนเรี่ยวแรงใกล้หมดคราวนี้  สายตาเหลือบพลันพบเหยือกน้ำใจเปรมปรีดิ์  แต่โชคไม่ดีน้ำมีน้อยดื่มไม่ถึง

         เกิดความเพียรกาบินเวียนคาบหินน้อยใหญ่  เพื่อนำมาใส่ลงข้างในเหยือกใบกลมกลึง  น้ำเพิ่มทวีกายินดีสมดังคำนึง  ก้มดื่มน้ำใจซาบซึ้งคุณค่าซึ่งสู้ทนพากเพียร

         กามีกำลังความหวังเคยน้อย  บัดนี้บินลอยโต้ลมฉวัดเฉวียน  เมื่อเราสู้งานไม่หวั่นทุกวันพากเพียร  คงไม่ผิดเพี้ยนดั่งกาวันหน้าโชคดี

 

๓. ความอดทน

         ความอดทน อดกลั้น ช่วยให้ประสบความสำเร็จในการทำงาน ชนะอุปสรรคต่างๆ สามารถเผชิญปัญหาและความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในชีวิต ด้วยจิตใจที่หนักแน่น มั่นคงและเป็นที่ชอบพอรักใคร่ของคนอื่น

ชื่อเพลง ชายหนุ่มสร้างตัว  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงทหารอากาศขาดรัก : เสกสรร  ภู่กันทอง

         ชายหนุ่มยากจนขัดสนทุกอย่าง  สู้ทนแผ้วถางวางแผนแนวทางสร้างชีวิตใหม่  ด้วยหวังสักวันเปลี่ยนผันโชคดีมั่งมีขึ้นได้  แม้เหนื่อยเพียงใดแต่ใจสุขล้น

         ชายหนุ่มรวบรวมทรัพย์สินที่มี  เก็บมาหลายปี ลองซื้อเรือดีค้าขายขั้นต้น  เร่ขายไปตามแม่น้ำลำคลองจำต้องดิ้นรน  บากบั่นอดทนค้าขายทำกิน

         แสนเหนื่อยเมื่อยเพลียลำบาก ทุกข์ยากไม่เคยย่อท้อ  มีคนชอบเอ่ยคำล้อให้ช้ำทำไม่ได้ยิน  แดดร้อนหนาวลมฟันฝ่า ฝนฟ้าเปียกปอนอาจิณ  โชคร้ายหลายคราวชนหิน น้ำรินหลั่งท่วมเรือจม

         ชายหนุ่มทุ่มเทไม่ท้อทนสู้  ผู้คนได้รู้ ยอมยกนิ้วชูด้วยความชื่นชม  ชีวิตเริ่มมีทรัพย์สินเงินทองหมดหมองตรอมตรม  ชายหนุ่มนี้สมเป็นยอดอดทน

 

๔. การประหยัด

         การรู้จักประหยัดทั้งของส่วนตัวและส่วนรวมเป็นการสร้างอนาคตช่วยให้เกิดผลดีต่อตนเอง สังคม และประเทศชาติ

ชื่อเพลง ลูกชายเศรษฐี  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงธาราระทม

 

         ลูกชายเศรษฐี  ทรัพย์มากมีแต่ใช้ฟุ่มเฟือยเรื่อยไปไม่หวั่น  คะนองย่ามใจนิสัยดื้อรั้น  พ่อเตือนเท่าไรไม่พรั่น  ใช้จ่ายดังผลาญทรัพย์สินเงินทอง

         สิ้นบุญเศรษฐี  ไม่กี่ปีทรัพย์ที่มีใช้ไปจนคล่อง  ทำงานไม่เป็นเห็นทางเศร้าหมอง  เพื่อนเคยคบกันเมินมองเหินห่างต่างจ้องหลบหนีไม่รอ

         ใช้จ่ายมากไป  หาเงินมาเท่าไรไม่พอ  บางครั้งจำเป็นไม่มีต้องไปยืมขอ  เงินขาดหนี้สินเริ่มก่อรายได้ไม่พอเพราะใช้เกินตัว

         ลูกชายเศรษฐี  พลั้งพลาดมีชีวิตลำเค็ญเห็นดีเป็นชั่ว  รำพึงครั้งเก่าพ่อเป็นเจ้าสัว  กลับมาหันมองดูตัว  เพราะเหตุเมามัวต้องทุกข์ระทม  

 

๕.ความซื่อสัตย์

          การปฏิบัติตนให้เป็นผู้มีความซื่อสัตย์สุจริตได้นั้น ต้องอยู่ที่ความตั้งใจ มุ่งมั่น และการรู้จักแก้ไข ปรับปรุงตนเองอยู่เสมอ

ชื่อเพลง  เทวดากับคนตัดฟืน  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงขี่เก๋งอย่าลืมเกวียน

         ครอบครัวกลางไพร พ่อไปทำนา แม่คอยหุงหาข้าวปลาเป็นประจำ  ลูกชายคนดีนั้นมีขวานเหล็กดำ  หาฟืนเช้าค่ำทำกนมา ทุกเวลาถึงเวลาต่างคนกลับบ้านเอง

         ถึงคราวระทม ต้องตรมชีวัน ลูกชายถือขวานหาฟืนไม่กริ่งเกรง  ร้องรำทำไปด้วยใจมีบทเพลง ตัดฟืนคร่ำเคร่งเกร็งกำลัง  หวังได้ฟืนฝืนทำเพลิน เกินแรงขวานหลุดลอย

         โชคร้ายน้ำหล่นลงน้ำเชี่ยว  ว่ายน้ำไม่เป็นแสนเปลี่ยวโดดเดี่ยวซึมเซาเศร้าหงอย  นั่งน้ำตาคลอก้มกราบขอเทวดาทั่วดอย  ได้โปรดสงสารประทานเมตตาอย่าคอย  โปรดช่วยลูกช้างน้อยน้อย  งมขวานที่ลอยร่วงน้ำลงไป

         องค์เทวดา ท่านทรงปรานี  จึงคิดวิธีแยบยลมาหยั่งใจ  แกล้งงมขวานเงิน ขวานทองผ่องอำไพ  นำขึ้นมาให้ชายตัดฟืน  เขาส่งคืนด้วยซื่อตรง ท่านทรงให้รางวัล

 

๖.ความมีระเบียบวินัย

         การปฏิบัติตนให้เป็นผู้มีระเบียบวินัยอย่างสมำ่เสมอ จะช่วยให้เกิดความสงบสุข และความเจริญก้าวหน้าในสังคมและประเทศชาติ

ชื่อเพลง ระเบียบวินัย  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลง ชุมทางเขาชุมทอง

         ระเบียบวินัยเกิดเมื่อใดทุกสังคม  จะมีสุขสมร่มเย็นไม่เว้นว่าง  รู้กินอยู่กอรปกิจไม่ผิดลู่ทาง  สังคมรอบข้างดั่งวิมานงามตา

         ระเบียบวินัยเกิดจากใจของทุกคน  โลกหยุดสับสนด้วยคนต้องรู้ค่า  สร้างระเบียบกฎเกณฑ์สังคมขึ้นมา  ใช้กันถ้วนหน้าต้องรักษาให้สุดแรง

         คนไทยถือสบายเป็นไทยแท้  จนลืมเหลียวแลมองผลความเปลี่ยนแปลง  เดี๋ยวนี้คนล้วนดิ้นรนแก่งแย่ง  แค่เพียงเข้าแถวก็แซงไม่มีระเบียบวินัย

         ตราบใดระเบียบวินัยไม่มี  เหมือนสิ้นศักดิ์ศรีเน้นดีที่ไหนได้  ขอจงตื่นจากหลับขึ้นมาร่วมใจ  พร้อมสร้างสรรค์ให้ระเบียบวินัยกลับฟื้นคืนมา

 

๗.ความเสียสละ

         การรู้จักเสียสละประโยชน์ส่วนตนเพื่อประโยชน์ส่วนรวม  ช่วยทำให้อยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข

ชื่อเพลง เสือกับวัว  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงจูบไม่หวาน

         แม่วัวโชคร้ายไปหน่อย เกิดบุญน้อยพบเสือเจ้าป่า  มาขวางหน้าหมายจะจับกิน  เกิดอาลัยรักกลัวลูกชายอดนมล้มสื้นชีวิน  แม่ถูกกิน ลูกคงต้องตายสุดท้ายจึงอ้อนวอน

         โชคดีเสือผู้ยิ่งใหญ่บอกกลับไปให้นมลูกก่อน  จึงย้อนคืนมาให้จับกิน  แม่วัวมาหาลูกเล่าพลางว่านางจะสิ้นชีวิน  ต้องถูกกิน น้ำตาหลั่งรินเล่าพลางนางร้องไห้

         ลูกวัวไม่ยอมทิ้งแม่ ด้วยรักแท้แม่ลูกยิ่งใหญ่  ยอมพร้อมตายไม่พรากจากกัน  ด้วยความดีลูกมีกตัญญูดูน่าสงสาร  เสือเปลี่ยนใจพลัน ไม่กินแม่วัวปล่อยตัวไปเลี้ยงลูก

 

๘.ความเมตตากรุณา

         ความเมตตากรุณาเป็นคุณธรรมที่ช่วยให้มนุษย์อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

ชื่อเพลง ช้างเกเร  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงอื้อฮือหล่อจัง : พุ่มพวง  ดวงจันทร์

         นิสัยแย่จังนะเจ้าช้างพลาย  สร้างความเสียหายไปทั่ว  หยิ่งคะนองในตัว ชอบให้ใครหวั่นกลัว  ก้มหัวยอมอ่อนน้อม

         ทั่วทั้วป่าดงประสงค์สิ่งใด  ขัดใจไม่มีลอมชอม  หากว่าใครไม่ยอม เจ้าช้างพลายจะซ้อม บ้อมเสียจนยับเยิน

         เคยคุ้นกับการเกเร  คิดเป็นเรื่องเท่เกเรจนเพลิน  มาเจอะรังมดอยู่บนกิ่งไม้  ใช้งวงฟาดใส่ช่างร้ายเหลือเกิน  แอบอมยิ้มแล้วเดิน  ไม่มีขัดเขินแคร์ใครมอง

         เมื่อมดแตกรังคลั่งแค้นศัตรู  วิ่งกรูหารูหาช่อง  กัดเจ้าพลายคะนองเจ็บปวดจนต้องร้อง  แต่นี้รับรองเลิกแล้วเกเร

         เจ้าช้างกลับใจ............................จะใช้เมตตา

         ข้าฯ ขอสัญญา...........................เลิกแล้วเกเร

 

๙.ความกตัญญูกตเวที

         คนดีต้องมีความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ และสิ่งที่มีประโยขน์ต่างๆ อย่างเหมาะสม และอยู่ในขอบเขตของศีลธรรม

ชื่อเพลง วัยคะนอง  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงจูบเย้ยจันทร์

         อยู่วัยคะนองไม่เคยคิดตรองการกระทำ  เหมือนเรือลอยลำคว้างถลำสู่น้ำแรง  เงื้อสุดพายจ้ำสุดพายหมายพลิกแพลง  ยิ่งโคลงตะแคงเกือบจมคว่ำกลางลำคลอง

         เห็นผู้ปองให้รอดพ้นอันตราย  ท่านก็ไม่ใช่ใคร แม่รีบให้ความคุ้มครอง  เผลอพลั้งแม่ก็ยังคอยประคอง  แม่หม่นหมองเมื่อลูกรักมีโพยภัย

         แม่เหนื่อยกายและใจสุดทน  แม่ดิ้นรนเลี้ยงลูกจนใหญ่  แม่เฝ้ามองคุ้มครองเรื่อยไป  ใครเล่าใครรักเราเท่าแม่

         ลูกตั้งใจหมายเทิดพระคุณมารดา  จึงขอให้สัญญา แม่เชื่อเถิดหนาไม่ผันแปร  น้อมรับคำตัดเตือนไม่เชือนแช  จะแก้ไขสิ่งใดดีลูกนี้มุ่งทำ

 

๑๐.การตรงต่อเวลา

         การปฏิบัติตนให้เป็นคนตรงต่อเวลาได้ ย่อมขึ้นอยู่กับความมุ่งมั่นของตน

ชื่อเพลง ตรงต่อเวลาเป็นสิ่งดี  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงแฟนฉันไม่ต้องหล่อ

         คนทุกคนล้วนต่าง  ตัวอย่างมีทั้งชั่วดี  ต้องเรียนรู้ดูไว้จะได้เป็นแนวทางชี้  ปรับปรุงชีวีให้สุขสันต์

         คนจะพบความก้าวหน้า  เวลาเป็นสิ่งสำคัญ  รับปากใครแล้วอย่าช้าตั้งหน้าทำงานให้ทัน  เสร็จก่อนหลายวันยิ่งดี

         เวลาผ่านเหมือนสายน้ำ  เช้า สาย บ่าย ค่ำ เร็วรี่  มัวผัดวันประกันพรุ่งรับรองยุ่งชั่วชีวี  คิดกันให้ถ้วนถี่เรื่องตรงเวลา

         การให้คนยกย่อง  ต้องรักษาสัจจา  ทั้งเรื่องงานราษฎร์งานหลวงไม่ถ่วงให้งานล่าช้า  ตรงต่อเวลาเป็นสิ่งดี

 

๑๑.ความสามัคคี

         การปฏิบัติตนเพื่อประโยชน์สุขของส่วนรวมโดยร่วมแรงร่วมใจกัน แสดงออกด้วยความรับผิดชอบต่อตนเอง และสังคม ไม่เห็นแก่ตัว มีใจเป็นธรรมย่อมทำให้สังคมเจริญก้าวหน้าและสงบสุข

ชื่อเพลง พ่อกับลูก  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงนัดพบหน้าอำเภอ

         พ่อม่ายมีลูกชายสามเป็นสุขทุกยามแม้เมียไม่มี  บังเอิญต้องไปทำงานไม่ได้อยู่บ้านหลายวันจากนี้  จึงประชุมลูกชายเร็วรี่เพื่อสั่งความลูกชายคนดี  จัดแบ่งหน้าที่สามัคคีทำงาน  แต่ละคนเมื่อพ่อพ้นบ้านก็เกี่ยงกันไม่ยอมทำงาน  เฝ้าแต่เกียจคร้านทุกวันไม่สามัคคี

         พ่อม่ายกลับมาหม่นหมองสามคนพี่น้องเถียงกันอย่างนี้  ตรึกตรองหาวิธีการเพื่อจะประสานสัมพันธ์ไมตรี  จึงนำแขนงไผ่ที่มีให้หักจนครบคนน้องพี่  พ่อม่ายบ่งชี้สามัคคีดีอย่างไร  แล้วเอ่ยความย้ำสอนลูกชายให้ต่างมีสามัคคีกันไว้  พี่น้องร่วมใจจะผ่านเภทภัยทุกครา

 

๑๒.ความยุติธรรม

         การรู้จักวิเคราะห์ข้อมูลในปัญหาต่างๆ อย่างมีเหตุผล จะช่วยให้การตัดสินปัญหา และเรื่องราวต่างๆ ถูกต้องยุติธรรม

ชื่อเพลง ความยุติธรรม  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงยิ่งยงมาแล้ว : ยิ่งยง  ยอดบัวงาม

         เราจงยุติธรรม ประพฤติประจำทำใจให้เที่ยง  สร้างสรรค์สังคมแสนสุข ให้ก้าวสู่ยุคไร้ความลำเอียง

         ความโกรธเป็นเหมือนหมู่มารชี้นำบงการให้ใจไม่เที่ยง  ขัดแย้งรุนแรงไปหน่อยพูดกันค่อยค่อยจงอย่าทุ่มเถียง  โกรธแค้นขัดเคืองอย่างไร  โกรธแค้นขัดเคืองอย่างไร  อย่าเข้าข้างใครด้วยใจลำเอียง

         เราจงยุติธรรม ประพฤติประจำทำใจให้เที่ยง  สร้างสรรค์สังคมแสนสุข ให้ก้าวสู่ยุคไร้ความลำเอียง

         โมหะชนะใจเราเหมือนปัญญาเบาโง่เขลาควรเลี่ยง  อย่าหลงเชื่อคำคนง่ายเรื่องราวน้อยใหญ่ไตร่ตรองเรียบเรียง  ให้รู้ที่มาที่ไป  ให้รู้ที่มาที่ไป  หากเผลอเมื่อใดแล้วใจลำเอียง

         เราจงยุติธรรม ประพฤติประจำทำใจให้เที่ยง  สร้างสรรค์สังคมแสนสุข ให้ก้าวสู่ยุคไร้ความลำเอียง

         เราทุ่มเทรักให้ใครเรารักด้วยใจมิใช่เรื่องเสี่ยง  แต่รักเสียจนเสียหลักรักจนจมปลักจะเสียศักดิ์ชื่อเสียง  หากรักจนมากเกินไป  หาหรักจนมากเกินไป  เป็นเหตุจูงใจให้เราลำเอียง

         เราจงยุติธรรม ประพฤติประจำทำใจให้เที่ยง สร้างสรรค์สังคมแสนสุข ให้ก้าวสู่ยุคไร้ความลำเอียง

         ใครขู่ทำร้ายให้กลัวแม้เราหลวมตัวความกลัวเบนเบี่ยง  เหตุผลและความถูกต้องเมื่อลอยละล่องต้องเสื่อมชื่อเสียง  กล้าหาญไม่หวั่นโพยภัย  กล้าหาญไม่หวั่นโพยภัย  นั่นแหละเมืองไทยจะไร้ความลำเอียง

         เราจงยุติธรรม ประพฤติประจำทำใจให้เที่ยง  สร้างสรรค์สังคมแสนสุข  ให้ก้าวสู่ยุคไร้ความลำเอียง

 

๑๓.ความเป็นผู้มีวัฒนธรรมและปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมประเพณี

         วัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีไทยเป็นเอกลักษณ์ที่แสดงลักษณะของความเป็นชาติไทย  คนไทยจึงควรปฏิบัติตามแบบอย่างของวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณีไทย

ชื่อเพลง รักษ์ประเพณีไทย  คำร้อง ไชยญาณ  บุญยศ  ทำนอง เพลงวันพระอย่าเว้น : สุรพล  สมบัติเจริญ

         เกิดมาเป็นคนไทย  รักษากันไว้ประเพณีของชาติ  เราเป็นลูกหลานที่ฉลาด  เราจงองอาจอนุรักษ์ของไทย

         ประเพณีดีงาม  ค่าล้ำสืบทอดคนรุ่นใหม่  วัฒนธรรมของไทย  ปฏิบัติให้ได้ตามแบบอย่างที่ดี

         เมื่อสังคมเปลี่ยนผัน  ลูกไทยเรานั้นต้องช่วยกันเต็มที่  ร่วมรักษาวัฒนธรรมประเพณี  รวมใจน้องพี่เพื่อศักดิ์ศรีชาติไทย

         หมั่นจำให้จงดี  ถึงประเพณีที่ปู่ย่าท่านให้  เป็นสิ่งมีค่าล้ำของลูกหลานไทย  ต้องรักษาไว้ให้คงอยู่เอย

 

 

เอกสารอ้างอิง

 

ไชยญาณ  บุญยศ.  สื่อเพลงจริยศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖. ปทุมธานี : โรงเรียน     

              ชุมชนวัดไก่เตี้ย, ๒๕๔๔.