กลอน "จอหงวน"
กลอนจอหงวน...โรงเรียนกวี
ครูกานท์
“กลอนจอหงวน” คือกลอนที่นิยมเล่นกันอย่างหนึ่งในแวดวงนักกลอน เล่ากันว่าเป็นการเล่นลองปฏิภาณกลอนที่อิงอาศัยและประยุกต์การทดสอบความรู้ของขุนนางจีน ตำแหน่ง “จอหงวน” มาเล่นกับปฏิภาณกลอนของไทย ผู้เขียนเองก็เคยมีส่วนร่วมเล่นทั้งในระดับชมรมนักกลอนและสมาคมนักกลอน แต่ที่มาที่ไปที่ลึกซึ้งถึงขั้นเป็นประวัติและจุดเริ่มแรกจริงๆ ของการเล่นกลอนจอหงวนนั้น ก็ยังไม่ได้ค้น เพียงแต่หยิบแต่คว้าเอาวิธีการมาเล่นตามๆ เขา เห็นว่าน่าสนุกดี
กลอนจอหงวนมีข้อกำหนดคือ ให้เลือกหาคำที่มีความหมายมาเป็นคำสำหรับการกำหนดบังคับชุดหนึ่ง โดยทั่วไปมักจะให้ผู้มีส่วนร่วมในสถานที่ที่มีการเล่นหรือการแข่งขันแห่งนั้นเป็นผู้บอกคำ คนละคำสองคำตามแต่จะเห็นสมควร หรือจนครบจำนวนคำที่จะกำหนด เช่น ถ้าเป็นการแต่งกลอนความยาว ๒ บท ก็อาจให้มีคำกำหนดบังคับ ๘ คำ หรือ ๑๐ คำ หรือถ้าให้เแต่งเพียงแค่กลอนบทเดียว ก็อาจให้มีคำกำหนดเพียงแค่ ๔ คำ หรือ ๕ คำ เป็นต้น
คำที่กำหนดบังคับดังกล่าว ไม่จำเป็นต้องเป็นคำที่มีความหมายไปในทางเดียวกัน ยิ่งต่างทิศทางความหมายกันมากเท่าใดยิ่งสนุก ยิ่งท้าทาย วิธีการเล่นก็ง่ายๆ คือให้ผู้แต่งแต่ละคนบรรจุคำที่กำหนดบังคับนั้นลงในกลอนบทเดียวหรือสองบท ตามที่กำหนดเป็นเงื่อนไขในการแต่งให้ครบทุกคำ และให้ได้ความเป็นเรื่องเดียวกันในกลอนนั้น
ในกิจกรรมคิดเขียนหนึ่งของ โรงเรียนกวีทุ่งสักอาศรม ได้ให้นักเรียนกวีหนุ่มสาวได้ทดลองเล่นกลอนจอหงวนกันด้วย โดยให้เล่นในข้อกำหนดบทเดียว หรือ ๔ วรรคกลอน จากคำกำหนดบังคับที่แต่ละคนเป็นผู้เสนอบทละ ๕ คำ ลองอ่านกันดูนะครับ...
(วันที่เล่นจริงคือวันที่ ๑๕ เมษายน ๒๕๕๒ แต่บางคนที่ลงวันที่ ๑๖ นั้น เป็นการลงวันที่ตามวันที่คัดลอกกลอนจากต้นฉบับในสมุดบันทึกส่งภายหลัง)
กระทู้ที่ี่ ๑
คำที่กำหนดบังคับได้แก่... ไก่แจ้, ดุเหว่า, บางเบา, เวจ, บานพับ
หลังจากนักเรียนทดสอบฝีมือกันแล้ว "ครูกานท์" ก็ลองร่วมสนุกด้วย
กระทู้ที่ี่ ๒
คำที่กำหนดบังคับได้แก่... บ้านเกิด, ดินเผา, ดินสอ, โบยบิน, นิพพาน
แล้ว "ครูกานท์" ก็ร่วมสนุกกับนักเรียนกวีอีกครั้ง...
ผู้อ่านท่านใดประสงค์จะร่วมสนุกด้วยก็ขอเชิญได้เลยนะครับ จะร่วมกับกระทู้ที่ ๑ หรือกระทู้ที่ ๒ ก็ได้ ...อย่าชักช้า
................................................
หมายเหตุ
ขณะนี้ “กลอนมืด” ได้เฉลยตัวบทที่แท้จริงที่นำ “คำท้ายวรรค” มาเป็นปริศนาในการเล่นกลอนมืดของโพสที่แล้วเรียบร้อยแล้ว กรุณาคลิกดูที่หน้า “กลอนมืด...โรงเรียนกวี” ได้เลย
...
ความเห็น (2)
แหะ ๆ มาขอทดลองแต่งอีกครั้งนะคะครูกานท์
ยังไงครูช่วยติชมด้วยนะคะ แยมจะได้ไปพัฒนาฝีมือต่อค่า
ดินสอ จากโหล ดินเผา
กลมเกลา เหลาแหลม แต้มฝัน
ลมโบก โบยบิน กลิ่นตะวัน
บ้านเกิด ของฉัน คือนิพพาน
วาดฝัน พลันแต้ม แต่งเสริม
ดินสอ แท่งเดิม ขับขาน
ลำนำ ชีวิต คือนิพพาน
กลับสู่บ้าน เกิดเจ้า ที่เผาดิน
(อันสุดท้าย สลับคำนิดหน่อยนะคะ ผิดกติการึเปล่าคะครู)
คุณพระคุ้มครองนะคะ ครูกานท์
"ดินสอ จากโหล ดินเผา
กลมเกลา เหลาแหลม แต้มฝัน
ลมโบก โบยบิน กลิ่นตะวัน
บ้านเกิด ของฉัน คือนิพพาน"
...
บทแรกนี้ดีนะ
กติกา - แต่งทีละบท/ทีละช่องความเห็น นะครับ
(ถ้าต่อบทกันในช่องความเห็นนั้นๆ เลย...อาจทำให้ผู้อื่นงงได้)
จะร่วมสนุกกับน้องๆ นักเรียนกวีกี่โพสก็ได้
เอาอีก...เอาอีก...