2. การสอนแบบโปรแกรม (Programmed Instruction)
การสอนแบบโปรแกรม เป็นการสอนแบบหนึ่งที่จะช่วยให้ผู้เกิดการเรียนรู้ได้ดี มีการวางโปรแกรมไว้ล่วงหน้า และอาศัยหลักการจัด เพื่อตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล ผู้เรียนจะเรียนรู้ตามขีดความสามารถ ความถนัด และความสนใจ
2.1 ประเภทของการสอนแบบโปรแกรม
การสอนแบบโปรแกรม แบ่งได้เป็น 2 ประเภทคือ
• การสอนแบบโปรแกรมในฐานวิธีการ เป็นการสอนที่ใช้วิธีการอย่างเดียว และใช้สื่อร่วมเพียง 1-2 อย่าง เช่น บทเรียนโปรแกรม โปรแกรมภาพ สไลด์เทปโปรแกรม ฯลฯ
• การสอนแบบโปรแกรมในฐานะกระบวนการ เป็นการสอนแบบโปรแกรมที่ใช้วิธีการหลายอย่างและใช้สื่อประสมตั้งแต่ 3 อย่างขึ้นไป เช่น ชุดการสอนแบบกิจกรรมกลุ่ม การสอนทางไกล
2.2 หลักการสำคัญของการสอนแบบโปรแกรม
การสอนโปรแกรมนั้น มีองค์ประกอบซึ่งเป็นหลักการที่สำคัญซึ่งจะช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ที่ดี 4 ประการ ดังนี้
• ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม ในการประกอบกิจกรรมด้วยตนเอง อย่างกระฉับเฉง (Active Participation) ในกิจกรรมการเรียนการสอนนั้น ผู้เรียนจะเกิดการเรียนรู้ได้ดีถ้าผู้เรียนได้ประกอบกิจกรรมด้วยตนเอง ผู้เรียนจะเกิดความสนใจ ไม่เบื่อหน่วย เป็นการเรียนรู้แบบ Active เช่น ผู้เรียนอ่าน ปฏิบัติการทดลอง ตอบคำถาม อภิปราย กิจกรรมเหล่านี้จะเอื้อให้ผู้เรียนได้ลงมือกระทำด้วยตนเอง คิดค้นหาคำตอบ ซึ่งจะตอบสนองให้เกิดการเรียนรู้ที่ดี
• ผู้เรียนสามารถทราบผลย้อนกลับทันที (Immediate feedback) หลังจากผู้เรียนได้ประกอบกิจกรรมด้วยตนเองแล้ว ควรจะแจ้งให้ผู้เรียนทราบผลทันทีว่า สิ่งที่ได้ทำแล้วนั้นผิดหรือถูกถ้าผิดควรบอกเหตุผลว่า เพราะเหตุใด การที่ผู้เรียนได้ทราบย้อนกลับในทันทีนี้จะมีผลช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างถูกต้อง และจดจำได้ดี แต่ถ้าผู้เรียนตอบได้ถูกต้องก็จะก่อให้เกิดแรงเสริม ทำให้เกิดกำลังใจที่จะเรียนรู้ต่อไป
• จัดประสบการณ์ให้ผู้เรียนเกิดความสำเร็จ (Successful Experience) ในกระบวนการเรียนการสอนนั้น ผู้สอนควรจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนประสบความสำเร็จเป็นระยะที่ต่อเนื่องกันไปจะทำให้ผู้เรียนพึงพอใจในการเรียนนั้น ๆ เปรียบเสมือนรางวัล หรือการเสริมแรงที่จะทำให้ผู้เรียนมีความต้องการที่จะศึกษาต่อไป แต่ถ้าจัดบทเรียน หรือประสบการณ์ที่ยากเกินไป ก็มีผลทำให้ผู้เรียน ทำไม่ได้ ไม่เข้าใจ ก็จะก่อให้เกิดความเบื่อหน่ายไม่ต้องการศึกษาต่อไป
• ให้ผู้เรียนเรียนทีละน้อย ๆ (Gradual Approximation) การแบ่งเนื้อหาหรือบทเรียนเป็นหน่วยย่อย ๆ เพื่อได้ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ทีละน้อย จัดเรียงลำดับจากง่ายไปหายาก ไม่สับสนจะทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ง่าย และเป็นแรงจูงใจให้ผู้เรียนเรียนรู้ในขั้นต่อไปโดยไม่เกิดความเบื่อหน่าย
